“(NCA) အခီပညီန့ၣ် တမ့ၢ်၀ဲဒၣ်တၢ်ဘှါရှဲထံ ရူၢ်ကီၢ်သဲး အကျဲဘၣ်ႉ (NCA) လၢကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ တၢ်မၤပတုာ်က့ၤ ၀ဲဒၣ်ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ် တဖၣ် အတၢ်ပၢၢ်ဆၢအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်လီၤႉ”
ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ကရူၢ်ကရၢတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် တၢ်လဲၤကျဲအံၤ အိၣ်ကတာ်ထီအသးအဖီခိၣ် တၢ်အိၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်= ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကရၢခိၣ် (၂)လီၢ်လံၤ အတၢ်ထံၣ်၊ အတၢ်ပာ်သးတဖၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ် ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ
သံကွၢ်= တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် တၢ်လဲၤကျဲ အိၣ်ကတာ်ထီအသး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဖီခိၣ် နထံၣ်အီၤဒီး နပဲာ်ထံးနီၤဖးဘၣ်အီၤဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ=ဘၣ်ဃးလၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အိၣ်ကတာ်ထီအသးအံၤမီၤ ယဲယထံၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ် လၢအကါဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် ဒိၣ်အတၢ်ဟံးစိဟံးကမီၤန့ၣ်လီၤႉ အဃိန့ၣ်ပမ့ၢ်ကွၢ် ကဒါက့ၤ(Peace Process)န့ၣ် အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ် တၢ်ခုၣ်ဒီတကတီၢ်အံၤ န့ၣ် တၢ်ဟံးစိ ဟံကမီၤန့ၣ် မ့ၢ်၀ဲဒၣ်သုးမီၤစိရိၤလီၤႉ လၢအ၀ဲဟံးစိဟံးကမီၤဒ် န့ၣ်ဒီး တၢ်လၢကဘၣ် လဲၤ၀ဲဒၣ်အခီပညီန့ၣ် တၢ်ကဘၣ်စံးကတိၤသကိး လၢတၢ်ကဘၣ်ဘှါက့ၤ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ဂ့ၢ်ကီ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးဒီးကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်၊ ဒ်သိးဒီးကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရူၢ် အတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီ လၢတၢ်ကဘၣ်ကတိၤသကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးန့ၣ်လၢကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်တကပၤတတူၢ်လိာ်၀ဲဘၣ်အဃိန့ၣ်ဒီးအခဲအံၤကဲထီၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီဖးဒိၣ်တခါလီၤအခီပညီန့ၣ်လၢတၢ်ဆဲးလီၤ၀ဲစုပနီၣ်လၢ(NCA)လၢထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအလံာ်ဃံးဃာ်န့ၣ် ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢအဆဲးလီၤစုပနီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ၊ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢလၢ အဆဲးလီၤစုပနီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိ၀ဲဒၣ်လၢ တၢ်ကတဲသကိးဘၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီးကဘှါရှဲသကိး၀ဲထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဘၣ်ဆၣ်ဒီးပမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ်ကဒါက့ၤစးထီၣ်လၢတၢ်ဆဲးလီၤ၀ဒၣ်(NCA)၀ံၤအလီၢ်ခံတုၤကတီၢ်အံၤအိၣ်၀ဲဒၣ်(၃)နံၣ်ဘျဲၣ်လီၤႉ သၢနံၣ်ဘျဲၣ်ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတအိၣ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်မနုၤဃိတၢ် ထံၣ်တၢ်လဲၤ ထီၣ်လဲၤထီတအိၣ်ဘၣ်လဲၣ်န့ၣ်အိၣ်ဖျါရှဲရှဲလီၤႉ အိၣ်ဖျါရှဲ၀ဲဒၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ် တခီန့ၣ် ဒ်သိးဒီး တၢ်ကတဲသကိး၀ဲဒၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ်တ ကပၤတတူၢ်လိာ်ဘၣ်ႉ အဒိန့ၣ်တၢ် ကတဲသကိး၀ဲဒၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပၢလီၤသးခွဲယာ်၊ တၢ်တုၤသိးထဲသိးခွဲး ယာ်သ့ၣ်တဖၣ် တဟ့ၣ်အခွဲးဘၣ်ႉ
အတနုာ်လီၤလၢတၢ်တၢ်တဲသကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအပူၤဘၣ်ႉ ကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီဖး ဒိၣ်တခါ ဒ်န့ၣ်အသိးန့ၣ်ဘၣ်ထွဲစ့ၢ်ကီးလၢတၢ်ကစံးကတိၤသကိးဘၣ်ဃးလၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂ့ၢ်တခီတၢ်မ့ၢ်သူၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်(ဖဲၣ်ဒရၢၣ်)ကီၢ်စၢဖှိၣ်န့ၣ်တၢ်ကဆီလီၤပာ်လီၤ၀ဲသုးမုၢ်ဒိၣ်(ဖဲၣ်ဒရၢၣ်)သုးမုၢ်ဒိၣ်ဒ်လဲၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်တတူၢ်လိာ်၀ဲဘၣ်ႉ (ဖဲၣ်ဒရၢၣ်)သုးမုၢ်ဒိၣ်အဂ့ၢ်အ၀ီန့ၣ် အခီပညီတအိးထီၣ်န့ၢ်၀ဲကျဲဘၣ်ႉ အမဲာ်ညါန့ၣ် အဲၣ်ဒိးမၤ ဆူၣ်၀ဲဒၣ်ဒ်သိးကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တချုး လၢတဲလီၤ၀ဲထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအိၣ်ဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤ အီလီၤဒံးဘၣ်န့ၣ် အဆဲးလီၤဃာ်အမံၤလၢအခီပညီ (ခွဲမထွက်ရေး) တဘၣ်ဟးထီၣ်လၢကီၢ်စၢဖှိၣ် အပူၤဘၣ်ႉ အဃိန့ၣ်ဒီးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်တံာ်တာ်ဖးဒိၣ်ညါႉ
သုးခိၣ်ကျၢၢ်မ့အီၤလဲၣ် တဲလီၤ၀ဲရှဲရှဲလီၤႉ (NCA) အခီပညီန့ၣ် တမ့ၢ်၀ဲဒၣ်တၢ်ဘှါရှဲထံ ရူၢ်ကီၢ်သဲး အကျဲဘၣ်ႉ (NCA) လၢကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ တၢ်မၤပတုာ်က့ၤ ၀ဲဒၣ်ကလုာ် ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ပၢၢ်ဆၢအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်လီၤႉ အဃိဒီးတၢ်ပာ်သးလၢကဘှါရှဲ ထံရူၢ်ကီၢ် သဲးမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ႉ အတၢ်ပာ်သးလၢမ့မ့ၢ် မၤကတၢၢ်ကွံာ်၀ဲကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ပၢၢ်ဆၢဒီး တ ဃုကျဲလၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်မိၢ်န့ၢ်သးလီၤဘၣ်န့ၣ်နကလဲၤဆူညါဒၣ်လဲၣ်နလဲၤတသ့ ဘၣ်ႉ
သံကွၢ်=ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢအဆဲးလီၤတ့ၢ်ဃာ်(NCA)အံၤ ၦဲၤထီၣ် ၃နံၣ်ဘျဲၣ်လံႉ ဘၣ်ဆၣ် တမၤန့ၢ်ဒံး၀ဲ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ နီတမံၤဘၣ်အဖီခိၣ် နတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ=တၢ်ဆဲးလီၤ(NCA)ဒီးကလုာ်ဒူၣ်တၢ်လဲၤကျဲအံၤ လၢအခီၣ်ထံးခါန့ၣ် ခီဖျိလၢကီၢ် ပယီၤ သုးမုၢ်ဒိၣ်လီၤႉ ပမ့ၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤန့ၣ် အ၀ဲအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤခဲလၢာ်လီၤႉ (NCA) တဘ့ၣ်အံၤ မ့ၢ်တလၢတၦဲသနာ်က့န့ၣ် ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်လဲၤသကိး၀ဲဒၣ်န့ၣ် ကျဲကအိၣ်ဒံးႉ အဲၣ်ဒိးမၤလီၤဖး ၀ဲဒၣ်ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ဃူတၢ်ဖိးအတၢ်စၢဃာ်လိာ်အသးအဃိန့ၣ် ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ ထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢ(အားလုံးပါ၀င်ရေး)ၦၤကိးဂၤဒဲးအတၢ်ပာ်ဃုာ်ဒီးဆဲးလီၤ၀ဲဒၣ်(NCA)တဘျီဃီဘၣ်ဆၣ် ကီၢ်ပယီၤအသုးမုၢ်ဒိၣ်န့ၣ်တဟ့ၣ်အခွဲးဘၣ်ႉ ၦၤ(၆)ဖုန့ၣ် တတူၢ်လိာ်၀ဲဘၣ်ခီဖျိဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲ ဒၣ်တၢ် သးတလီၤပလိာ်ဒ်အံၤန့ၣ်အဃိတုၤလၢခဲအံၤန့ၣ်လၢအခီၣ်ထံလံၤလံၤအတၢ်ပာ်သးတအိၣ်လၢတၢ်ကဘှါရှဲ၀ဲတၢ်အအိၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ် အ၀ဲမၤလီၤမုၢ်လီၤဖး၀ဲဒၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး၊ ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်မိၢ်န့ၢ်သးလီတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
အဃိန့ၣ်ကလုာ်ဒူၣ်လၢအတဆဲးလီၤဃာ်စုပနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ထံၣ်၀ဲရှဲဒိၣ်ထီၣ်၊ ၦၤလၢအဆဲးလီၤ ဃာ်စုးမုၢ်ကျၢၢ်(၃)နံၣ်လံမးန့ၣ် တၢ်တဲသကိးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတကဲထီၣ်လိာ်ထီၣ်နီတမံၤဘၣ်ႉ တၢ်မၤတံာ် တာ်အီၤတခါတခါတၢ်တဟ့ၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တုၤသိးထဲသိးဘၣ်အဃိန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်နာ်က့အဆဲးလီၤစုပ နီၣ် အဂီၢ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်လီၤႉ
သံကွၢ်= လၢပဒိၣ်သုးတကပၤ အ၀ဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဖီၣ်သံဃာ် အတၢ်အိၣ်ဆၢထၢၣ် ကျၢၤမုဆှု၊ မ့ၢ်တဆီတလဲ အတၢ်ပာ်သးတဖၣ်အံၤ လ့ၤတက့ၤဘၣ်န့ၣ် စုက၀ဲၤ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် က့ၤအိၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤ ကသ့ဧါႉ
စံးဆၢ=ယဆိမိၣ်အ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်တဆီတလဲ၀ဲဘၣ်န့ၣ်တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ကဲထီၣ်အသးသ့လီၤႉ ဘၣ် မနုၤလဲၣ်န့ၣ် လၢကလုၣ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အဂီၢ် ကဘၣ်ဂုာ်န့ၢ်၀ဲႉ လီၤစိၤခဲအံၤမး နမ့ၢ်တမၤ န့ၣ် ဆူမဲာ်ညါန့ၣ် တၢ်ကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးန့ၣ်ကအိၣ်ဒံး၀ဲဒၣ်လီၤႉ ဘၣ်မနုၤဃိလဲၣ်န့ၣ် ပကွၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ပထံၣ်အီၤရှဲရှဲန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်န့ၣ်ထံဖိကီၢ်ဖိဃုထၢအီၤလၢ (ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်)အကျဲသနာ်က့န့ၣ် မ့ၢ်လၢအဘၣ်လဲၤနုာ်လီၤ၀ဲဒၣ်တၢ်ဃုထၢလၢအအိၣ် လၢ၂၀၀၈တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် လၢသုးအတၢ်စိတၢ်က မီၤအဃိန့ၣ် တုၤလၢခဲအံၤန့ၣ် (NLD)ပဒိၣ်န့ၣ်မၤတၢ်တသ့နီတမံၤဘၣ်ႉ ဘၣ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီၤအီၤဆါစူၣ် ကၠံၤ လၢကိးသတြီထီၣ်၀ဲဒၣ် ကဘှီက့ၤ၀ဲ၂၀၀၈ တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်သနာ်က့န့ၣ် ဘှီ၀ဲတသ့ဘၣ်ႉ ဘၣ်မနုၤ ဘှီ၀ဲတသ့ဘၣ်န့ၣ်လဲၣ်န့ၣ် အ၀ဲလဲၤနုာ်လီၤ၀ဲလၢ၂၀၀၈တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အပူၤဃိန့ၣ်လီၤႉ
အဃိဒီးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တဆီတလဲအသးဘၣ်န့ၣ်ဒ်သိးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လၢပလိၣ်ဘၣ်အီၤမ့ၢ်ဂ့ၤကလုာ်ဒူၣ်တၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢတၢ်တုၤသိးထဲသိးမ့ၢ်ဂ့ၤ၊ တၢ်သူၣ်ထီၣ်(ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်) ကီၢ်စၢဖှိၣ်မ့ၢ် ဂ့ၤန့ၣ် ပမၤအီၤတန့ၢ်ဘၣ်ႉ ပမၤအီၤမ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဂဲၤလိာ်တုၤလၢပမၤအီၤန့ၢ်လီၤႉ ကီၢ်ပယီၤ အသုးမုၢ်ဒိၣ်န့ၣ် အသးမ့ၢ်အိၣ်လၢကဘှီက့ၤ၀ဲကယီကယီဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲန့ၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတအိၣ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ၤ အ၀ဲအသးမ့ၢ်တအိၣ်လၢကဘှီက့ၤ၀ဲဘၣ်ဒီး မ့ၢ်ဟဲထီၣ်၀ဲကယီကယီန့ၣ် လၢကမၤနၢၤ၀ဲဒၣ်ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဆၢထၢၣ်လၢတၢ်ဒီသဒၢက့ၤ၀ဲဒၣ်ပတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်၊ ပဘူၣ်ပတီၢ်ဒုန့ၣ် ပကဘၣ်ဒီသဒၢပသးလီၤမီၤႉ
သံကွၢ်=ဘၣ်ထဲဒွီး တကီၢ်ခါ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ဆိကတီၢ်ကွံာ်အသးလၢ တၢ်လဲၤ ကတိၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လၢ လၢအဖိးသဲစးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ် နထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ=ၦၤကညီခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အခဲအံၤ အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ပတုာ်ဃာ်အသးန့ၣ် ယထံၣ်လၢမ့ၢ်တၢ် ဂ့ၤတခါလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ကဘၣ်ပဲာ်ထံနီၤဖး၀ဲဒၣ်ဘၣ်မနုၤဃိ လၢတၢ်လဲၤကျဲအံၤအိၣ်ပတုာ် အ သးလဲၣ်ႉ တၢတခါန့ၣ်(NCA)တဘ့ၣ်အံၤ နမ့ၢ်ဘှီဘၣ်အီၤထဲလဲၣ်သနာ်က့ တၢ်မ့ၢ်တဆိကမိၣ်ကတိၤ ၀ဲဒၣ်ကီၢ်ပယီၤသုးပဒိၣ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး၊ အတၢ်အိၣ်ဆၢထၢၣ်၊ အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် အဖီခိၣ်ဒီး(အဲၣ်စံၣ်အ့ၣ်)အဖီခိၣ်အံၤဘၣ်ႉ
တၢ်မ့ၢ်တစံးကတိၤအီၤပာ်လီၤလၢဆူညါကလဲၤဒ်လဲၣ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တဲဒၣ်လၢဘှီက့ၤ (အဲၣ်စံၣ်အ့ၣ်)၊ မၤဂ့ၤထီၣ်(JMC)၊ မ့ၢ်မၤဂ့ၤ ထီၣ်လံာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ထဲလဲၣ်သနာ်က့န့ၣ် တၢ်မ့ၢ်တတဲ သကိးသုးမုၢ်ဒိၣ်အတၢ်အိၣ်သး၊ တၢ်မ့ၢ်တဒါလီၤ၀ဲဒၣ်ဒီး ပာ်လီၤလၢကလဲၤဆူမဲာ်ညါ ဒ်လဲၣ်ဘၣ်န့ၣ် က ကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲႉ ဘၣ်ဆၣ်ပမ့ၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်တၢ်အိၣ်သး ၊ သုးမုၢ်ဒိၣ်အတၢ်ပာ် လီၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်သနူ(၆)ခါ လၢသုးမုၢ်ဒိၣ်ပာ်လီၤ၀ဲဒၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လၢကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ် တဖၣ်အဖီခိၣ် ပဘၣ်ကွၢ်သမံသမိးက့ၤ ထံထံဆးဆး အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးနီၢ်နီၢ်ကီၢ်ကီၢ် အ၀ဲန့ၣ်အဖီခိၣ်မးပဒါလီၤက့ၤကျဲလၢပကလဲၤဆူမဲာ်ညါဒီးပကလဲၤကတုၤဒီးပလဲၤအီၤကသ့၀ဲလီၤႉ
သံကွၢ်= တၢ်ဆဲးလီၤဃာ်၀ဲ စုပနီၣ်လၢ (အဲၣ်စံၣ်အ့ၣ်)အလံာ်ဃံးဃာ်အပူၤ ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ် လၢကလုာ်ဒူၣ်တဖၣ် အဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဆဲးအိၣ်ထီၣ်ဒံးအဖီခိၣ်န့ၣ် နထံၣ်ဒ်လဲၣ်ႉ
ပမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ်န့ၣ်ကီၢ်ပယီၤန့ၣ်ခဲအံၤအိၣ်လၢတဃံးတၢ်စ့ၤအပူၤဖးဒိၣ်ညါႉ တကပၤထံဂုၤကီၢ်ဂၤဒီး ထံကီၢ်ဘီမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တဲ၀ဲလၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လံႉ လၢညါခါဒုနတဲအီၤ တန့ၢ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ခဲအံၤန့ၣ် သ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်လၢတမ့ၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်မနုၤဃိပတဲတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တမ့ၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် (၆)နံၣ်အပူၤလံန့ၣ် တၢ်မ့ၢ်ဆဲးလီၤ၀ဲဒၣ်ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ် ပတုာ်တၢ်ခးအလံာ်ဃံးဃာ်သနာ်က့ၤ ဒီးနမ့ၢ် ကွၢ်လၢကီၢ်ပယီၤဒီဘ့ၣ်တၢ်ဒုးတ၀ံၤဒံးဘၣ်ႉ တၢ်ဒုးအဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢကလံၤစိးတကပၤန့ၣ်ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်တၢ်ထီၣ်ဒုးအီၤဆူၣ်ဆူၣ်လီၤႉ သုးန့ၣ်အိၣ်က တဲာ်ကတီၤအသးလၢကမၤသဘှံးကွံာ်၀ဲကလုာ်ဒူၣ်လီၤအဃိန့ၣ် သူ၀ဲကဘီယူၤတဖၣ် ၊ သူ၀ဲဒၣ်တၢ်စု က၀ဲၤတဖၣ်၊ အခဲအံၤၦ့ၤအါထီၣ်၀ဲတၢ်စုက၀ဲၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢကဒီသဒၢ၀ဲဒၣ် ကီၢ်ချၢတၢ်ဒုး တဖၣ်ႉ အခဲအံၤန့ၣ် ကီၢ်ချၢမတၤမးတဟဲဒုးအီၤဘၣ်အဃိန့ၣ် အတၢ်ပညိၣ်လၢ ကမၤသဘှံးက့ၤ ၀ဲဒၣ်ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ အဃိန့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ကခၠ့ၣ်ကီၢ်စဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်၀ဲတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဖးဒိၣ်ညါလၢကီၢ်ပယီၤတၢ်လဲၤဆူညါအဂီၢ်လီၤႉ
ခီဖျိကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်ၦၤလၢအဆဲးလီၤ(အဲၣ်စံၣ်အ့ၣ်)တဖၣ် ၊ တဆဲးလီၤဘၣ် တဖၣ် လၢကဒဲဒဲအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤဟဲက့ၤအိၣ်ထီၣ်လီၤႉ အဃိန့ၣ်ဒီးအလီၢ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ထံဖိကီၢ် ဖိကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်ထံၣ်၀ဲဒၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒီး ထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒ်လဲၣ်ႉ ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်အတၢ်ညိၣ်လၢကသူၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ် (ဖဲၣ်ဒရဲၣ်) ကီၢ်စၢဖှိၣ်အံၤန့ၣ်ပကလဲၤတုၤအဂီၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီးဆီၣ်သကိးအီၤကိးဂၤဒဲးလီၤႉ တဂၤလၢ အသနၢၣ်န့ၣ်ဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီးဆီၣ်သကိးအီၤလီၤႉ ပမ့ၢ်တပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး တၢ်ထံၣ်တဂၤတမၠိဒု ပလဲၤတတုၤနီတပူၤဘၣ်ႉ
သံကွၢ်=ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲအံၤ နဆိကမိၣ်လၢ အဲၣ်အဲလ်ဒံၣ် ပဒိၣ်အံၤ ကြၢးအိၣ်ဆၢထၢၣ် ဖံးမၤ၀ဲဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ=( NLD)ပဒိၣ်န့ၣ် အတၢ်စိတၢ်ကမီၤအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢအစုပူၤခဲအံၤႉ ထံဖိကီၢ်ဖိဃုထၢအီၤ ထံဖိကီၢ်ဖိနာ်အီၤလၢကဆီတလဲၤတၢ်လီၤအဃိဒီး အ၀ဲမ့ၢ်အိၣ်၀ဲဒၣ် လၢ၂၀၀၈တၢ်ဘျၢခိၣ် သ့ၣ်ခဲအံၤအ ပူၤဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့န့ၣ် အ၀ဲကဘၣ်ဟံး၀ဲဒၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်လၢကဘၣ်ဘှီဘၣ် က့ၤ၀ဲ၂၀၀၈ တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ ၂၀၀၈ တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အံၤ (NLD)ဆီတလဲ၀ဲမ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် သုးအတၢ်စိတၢ်ကမီၤန့ၣ် ကအိၣ်ဒၣ်တၢ်လီၤႉ တုၤဒၣ်လၢ ၂၀၂၀ ပဒိၣ်ထီၣ်အသီတဖုနာ်က့န့ၣ် ကအိၣ် ဒၣ်လၢ၂၀၀၈တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အပူၤလီၤႉ မတၤမးဆီတလဲတန့ၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ် (NLD)ပဒိၣ်န့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢဒ်ဒီၣ်အီၣ်ဆါစူကၠံၣ်တဲ၀ဲဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူဒီးခဲအံၤန့ၣ်ဒီၣ်အီၣ်ဆါစူၣ်ကၠံၣ်န့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢကဘၣ်တဲတၢ်ဒီးကီၢ်ပဒိၣ်အသုးလီၤႉ
ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကွၢ်ထံ၀ဲဒၣ်ဘၣ်မနုၤဃိ (NCA)အံၤ လဲၤအသး အိၣ်ကတာ်ထီသးလဲၣ်ႉ ၦၤတတူၢ်လိာ်အီၤလဲၣ်န့ၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်အသး လၢကီၢ်ပယီၤအသုးမုၢ်ဒိၣ်အ တၢ် ပာ်သူၣ်ပာ်သးလီၤအဃိန့ၣ်ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးခဲအံၤန့ၣ်တၢ်ကဘၣ်ဆီၣ်သနံးအီၤ လီၤႉ ပလဲၤဒ်သိးအ၀ဲမၤတသ့ဘၣ်တၢ်မ့ၢ်လဲၤအီၤကယီကယီဒ်အ၀ဲသ့ၣ်တဲအသိးန့ၣ် တၢ်ဆီတလဲအိၣ် ထီၣ်တသ့ဘၣ်ဒီးဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်ကန့ၢ်လီၤႉ
အဃိပမ့ၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤတကပၤန့ၣ်လၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤလၢအမ့ၢ်(UN)ဟီၣ်ခိၣ်ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအတၢ်ဆီၣ်သနံးကီၢ်ပယီၤ၊ သုးအတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် လဲၤဘၣ်၀ဲဒၣ်သုး မုၢ်ဒိၣ်လၢညါတဖၣ်အတၢ်မၤတရီတပါၦၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိအခွဲးအယာ်၊ မၤအၢမၤသီကမျၢၢ်လီၤဆီဒၣ်တၢ် လၢကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အိၣ်ဖျါ ထီၣ်၀ဲဒၣ်တကတီၢ်ဘၣ်တကတီၢ်ႉ ခဲအံၤလၢရခၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ်ဟီၣ်ခိၣ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ် ကရၢတဖၣ် ဆီၣ်သနံး၀ဲဒၣ်လီၤဆီဒၣ်တၢ်သုးလီၤႉ သုးအတၢ်ဆီၣ်သနံးအံၤန့ၣ် ကဘၣ်လီၤၦီၢ်န့ၣ် အကါဒိၣ်လီၤႉ ကဘၣ်ဆီတလဲအသးလီၤမ့ၢ်ဆီတလဲအသးမးဒီးတၢ်လၢပကြၢးမၤခါဆူညါ န့ၣ်မၤအီၤကသ့လီၤႉ
