လါအ့ဖြ့ၣ် ၈ သီႇ၂၀၁၉နံၣ်ႇ စီၤသ့မၠ့ၣ်
ကညီကီၢ်စဲၣ် မုၢ်တြီၢ်(ဖၣ်ပူၣ်)ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဒ်သိးတၢ်ကရဲၣ်ကျဲၤကတီၤ၀ဲ ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်လၢအလဲၢ်အိၣ်အ့ကၢၣ် တကကွဲၢ်ဘျဲၣ်အံၤအဂီၢ် လီၢ်က၀ီၤၦၤထူလံၤဖိတဖၣ်၊ ဟီၣ်က၀ီၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢဒီး ဂံၢ်ခီၣ်ထံး ကညီတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး ဃုထၢထီၣ်၀ဲ ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် (၁၁)ဂၤအဂ့ၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤ.
မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ႇ လူၤသီကီၢ်ဆၣ်ႇဒ့ၣ်ပူၤနိၣ်သ၀ီအပူၤ ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ်(၃)သီတုၤ (၅)သီအနံၤ တၢ်မၤ၀ဲဃိၣ်လိာ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဆိကတၢၢ်တဘျီဒီး ဖဲန့ၣ်ကရၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ကရၢဖိ ၁၀၆ ဂၤ ဒ်အမ့ၢ် ၦၤလၢအကဲခၢၣ်စးသ့ၣ်တဖၣ်လၢ ကရူၢ် ၂၆ဘ့ၣ်လၢအအိၣ်လၢဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်ပူၤႇ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ႇကညီၦၤပတီၢ်မုၢ်ဖိ ကရၢသ့ၣ်တဖၣ် ဃုထၢထီၣ်၀ဲဒၣ် ပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ၁၁ ဂၤအံၤန့ၣ်လီၤႉ
ကမံးတံာ်အ၀ဲန့ၣ် ၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ ကညီခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်ဒီး ၦၤဂ့ၢ်၀ီဟူးဂဲၤဘျးစဲ (KESAN) အၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ စီၤဖီလ်စ့ၣ်ထွါႇၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ(၂) ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပဒိၣ် စီၤဒံၣ်ဂ့ၤကၠူန်ယၢၢ်ႇနဲၣ်ရွဲၣ်(၁)စီၤကျိၣ်ထူႇနဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤ နီၢ်ဘုမုၢ်ဖီႇကမံးတံာ်ဖိတဖၣ်တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ် စီၤဒ့ထူႇနီၢ်ပဲာ်၀ါႇစီၤထဲဒၢၢ်ႇ နီၢ်ကညီဖီႇ စီၤသီကျၢၤႇနီၢ်ဖျၢၣ်ဆွဲၣ်ဒီး စီၤရၢၣ်မူသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢန့ၢ်အမဲာ်ညါ ဘျီၣ်ဒိၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး တၢ်ဘျၢအါထံၣ်အသိးလၢတၢ်ကဆီၣ်သခူထီၣ်က့ၤ ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီဆူညါအဂီၢ်ႇဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ် ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်ကရူၢ်မၤတၢ် ၉ ဖု လၢအအိၣ်ဒီးမူဒါဒ်အမ့ၢ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်နီၢ်ကစၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပၢလီၤသးႇတၢ်ဘှါဆှဲတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ဒီး တၢ်မၤဃူလိာ်ဖိး လိာ်က့ၤတၢ်ႇယူာ်ကၢတၢ်ပၢဆှၢရွဲၣ်ကျဲၤန့ဆၢၣ် တၢ်အိၣ်ယၢၤႇတၢ်ချၢတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်ႇ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်ဒီး မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ႇ တၢ်ပၢတၢ်ဆှၢဒီး တၢ်ပၢဆှၢရွဲၣ်ကျဲၤဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ႇတၢ်ဟံးဃာ်ပၢၤဃာ်ဒီး မၤမူထီၣ်က့ၤ လုၢ်လၢ်ထူသနူတၢ်ဆဲးတၢ်လၤႇတၢ်ဃုကျိၣ်စ့ဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်ကံၢ်စီႇဒီး တၢ်ပၢဆှၢရွဲၣ်ကျဲၤကျိၣ်စ့တၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုၢ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢတၢ်မၤအီၤ(၃)သီအတီၢ်ပူၤအံၤ ပာ်လီၤ၀ဲ တၢ်မၤဆူညါသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ် ကမၤဆိ၀ဲဒၣ်တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤသ့ၣ်ၦၢ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤခီဖျိတၢ်သူၣ်သ့ၣ်သူၣ်၀ၣ်ႇ ဒီးကမၤသကိး တၢ်လီၢ်က၀ီၤ ၦၤတ၀ၢလၢတၢ်ကသ့ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်တပူၤဃီလၢ တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤက့ၤ တၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီဒီး တၢ်ဒီသဒၢဒီး ကၢၤဃာ်က့ၤ မ့ၣ်အူအီၣ်သ့ၦၢ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢနံၣ်လၢကဟဲအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ
ဃိၣ်လိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်အံၤ အအိၣ်လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤစိးတကပၤႇ ဃိၣ်လိာ်ကျိမုၢ်နုာ်ဒီး တၢ်လီၢ်လဲၢ်၀ဲ (၁ႇ၃၅၅ႇ၅၈၀)အ့ကၢၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီး နီၢ်ကစၢ်တၢ်ပၢလီၤသးခွဲးယာ်ႇ ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တၢ်အိၣ်ကျၢၤဒီး ကပၢၤဃာ်က့ၤ လုၢ်လၢ်ထူသနူတၢ်ဆဲးတၢ်လၤတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ပညိၣ်၀ဲဒီး တၢ်စးထီၣ်ဟူးဂဲၤဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်အံၤလၢ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အဘၢၣ်စၢၤစးထီၣ်မၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဖဲ၂၀၁၂နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ပာ်ဃၢၢ်ပာ်ကျၢၤ ဘိးဘၣ်ရၤလီၤက့ၤ၀ဲ ကရၢၢ်အံၤ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢတဖၣ်ဖဲ ၂၀၁၈နံၣ်ႇလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၈အနံၤန့ၣ်လီၤ.
ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢတၢ်မၤအီၤ၀ံၤ၀ဲအံၤ လီၢ်က၀ီၤၦၤထူလံၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ဒီး ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ် အခၢၣ်စးလၢတၢ်ဃုထၢဃၣ်အီၤတဖၣ်ႇ တၢ်ဃုထၢကမံးတံာ်ႇ ၦၤဟဲဃုသ့ၣ်ညါတၢ်တဖၣ်ဒီး လီၢ်က၀ီၤပူၤ ကမျၢၢ်ခဲလၢာ် ၂၀၀ ဃၣ်ဃၣ်ဟဲထီၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခံဘျီတဘျီန့ၣ် တၢ်ကမၤအီၤ ဖဲ ၂၀၂၀နံၣ်အတီၢ်ပူၤအဂ့ၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤ.
