ဖဲ၂၀၁၉နံၣ်ႇ လါမ့ၤ၁၄သီတုၤ ၁၈သီအနံၤန့ၣ်(NCA-EAOs) ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတၢ်ပၢၢ်ဆၢကရူၢ် လၢအဆဲးလီၤ ဃာ်ထံ ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခး အလံာ်ဃံးဃာ်(NCA) ခိၣ်နၢ်တဖၣ် မၤ၀ဲ ၄ဘျီတဘျီ (EAOs Summit)တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ၀့ၢ်ကံၢ်မဲ(ခၠ့မဲၤ), ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘျီ၀ဲအံၤအပူၤန့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဃ့ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ(PPST-Peace Process Steering Team)တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲဒီးလၢတၢ်ကတၢၣ်ပီၣ်သကိး၀ဲ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲခါဆူညါအဂီၢ် ဆှၢနုာ်၀ဲလၢ ကရၢကရိထီၣ်၀ဲဒီး ကလဲၤ၀ဲဒ်(PPCM-Peace Process Consultative Meeting)တၢ်ကူၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ်တၢ် မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ် အိၣ်ဖှိၣ်အသိးန့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိခ့ၣ်အဲးစံၣ် ကညီတၢ်ကစီၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အနဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်ပဒိၣ်စီၤတၢ်ဒိၣ်မူ ဒ်န့ၣ်လီၤႉ
သံကွၢ်…… ၀့ၢ်ကံၢ်မဲ (Chaing Mai)တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ဆှၢနုာ်လံာ်လၢကဟးထီၣ်လၢ(PPST) အကျါဒီး ဆှၢနုာ်လီၤလၢ (PPCM)အကျိၤအကျဲအဖီခိၣ်ရှဲပၠးၦၤတစဲးဖိမီၣ်.
စံးဆၢ……တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲန့ၣ် လၢ၂၀၂၀နံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ကလဲၤ၀ဲဧါႇ တလဲၤ၀ဲဧါန့ၣ် တလီၤတံၢ်ဘၣ်ႉ အဃိန့ၣ်အလီၢ်အိၣ် ၀ဲဒၣ်လၢပကဘၣ်မၤလီၤတံၢ်၀ဲဒၣ်လီၤႉ ပကဘၣ်မၤလီၤတံၢ်၀ဲအဃိန့ၣ် စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် ပထီဘိကမံးတံာ်ဆၢတဲာ်၀ဲဒၣ်လၢ ပကြၢးမၤလိၤထီၣ်က့ၤ၀ဲတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် တၢ်လဲၤကျဲတခါအံၤ ပမ့ၢ်လဲၤကျဲလၢခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီ (၁၀)ဂၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အသိးအံၤ ပလဲၤအီၤတတုၤနီတစိၣ်ဘၣ်ႉ ကလဲၤကတာ်န့ၢ်ၦၤလၢ၂၀၂၀ဒီး မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်တခီ တဂ့ၤလၢၦၤနီတဂၤအဂီၢ်ဘၣ်ႉ အလီၢ်အိၣ်လၢပကြၢးဘှီဘၣ်ဆိန့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤ၀ဲမူဒါ လၢခိၣ်နၢ်လၢအဘၣ်ထွဲလၢ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲအပူၤ ဒီး ဖဲန့ၣ်န့ၣ်ပတဲ၀ဲဒၣ်လၢပဆိကတီၢ်၀ဲဒၣ်တၢ်ထံလိာ်သးလၢအဖိးသဲးစးတဖၣ် ပထံၣ်လိာ်ပသးလၢတၢ်ထံၣ်လိာ်သးသဘျ့အပူၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်နမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ(PPST)န့ၣ်ကြၢးဘှီဘၣ်လံ ဒီးကဘၣ်ဘှီဘၣ်တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ် အိၣ်ပာ်စၢၤလံႉ (Review)န့ၣ်ပမၤ၀ံၤလံဒီး( Reform) စ့ၢ်ကီးန့ၣ် ကဘၣ်မၤ၀ဲလီၤႉ
ဘၣ်ဆၣ် ခိၣ်နၢ်လၢအမၤသကိးတၢ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ်ကဲလိာ်သးတအိၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ် ခဲအံၤတုၤဃီၤဆူ ၄ ဘျီတဘျီ(EAOs)တၢ် ထံၣ်လိာ်သးန့ၣ်လီၤႉ တၢ်အဃိန့ၣ် ပကွၢ်၀ဲဒၣ်တၢ်၀ဲအံၤတမ့ၢ်အလီၢ်လၢၤဘၣ်ႉ အဃိပဃ့ဟးထီၣ်ပသးလၢ( PPST)အပူၤ ဒီး( Peace Process)အပူၤန့ၣ် ပဘၣ်ကွၢ်လၢတမ့ၢ်ထဲၦၤအဖု ၁၀အတၢ်ဂဲၤလိာ်ဘၣ်ႉ နဘၣ်ကွၢ်ဃုာ်ဒီးထံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တၢ် ပတုာ်တၢ်ခးအပတီၢ်အဃိန့ၣ် ၦၤလၢတဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် ဘၣ်တဖၣ်အလီၢ်အကျဲအိၣ်ဖဲလဲၣ်ႉ အ၀ဲသ့ၣ်ဒီး ၦၤန့ၣ်တၢ်မၤသကိးကဘၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်အဃိ ဟ့ၣ်ကူၣ်လိာ်သးႇကူၣ်လိာ်သကိးလိာ်သးန့ၣ်အလီၢ်အိၣ်၀ဲလၢပကလုာ်ဒူၣ်ခဲလၢာ်အကျါန့ၣ် အရ့ဒိၣ်သၦၢ်ကတၢၢ်လီၤႉ
(PPST)ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ပာ်လီၤအသးလၢ ပ၀ဲန့ၣ်ပဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်အဃိ ပကဘၣ်လဲၤဒ်ပဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်အသိးလီၤႉ အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်န့ၣ်အါႉ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢပဂီၢ်အဃိန့ၣ်ခီဒု ပတဲလၢမ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်သၢပျၢၤခီ ပကဟးထီၣ် ဒီးပကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤ(PPCM) ဒီး တၢ်၀ဲန့ၣ် ကမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ထံၣ်လိာ်သးလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤႉ တၢ်အိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢၦၤလၢ အဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီးၦၤလၢတဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ် ပကဆၢထၢၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်ခီဒု ပကဘၣ်တဲသကိးႉ ဘၣ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ၦၤလၢအတဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်ဘၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်အကျဲန့ၣ်အိၣ်ဒၣ် လၢ(Bilateral)ဒီး ခံဖုန့ၣ် ထံၣ်လိာ်သးလၢ ကီၢ်ပဒိၣ်ဘၣ်ဆၣ် အတၢ်ပညိၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်လၢ(အဲၣ်စံၣ်အ့ၣ်)အဖီခိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤႉ ပ၀ဲပဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်ပလဲၤ အိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကြၢးသ့ၣ်ညါဒီး အ၀ဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီးပ၀ဲပဃဲၣ်လီၤဘှါလီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကြၢးသ့ၣ်ညါအသိးန့ၣ် အ၀ဲအတၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကြၢးနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီးႉ ဖဲန့ၣ်ခံခီခံကပၤ အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလိာ်သးဒီး တၢ်ပာ်ကဲလိာ်သးတၢ်မၤသကိးလိာ်သး ကအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်ႉ ပတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ဒီးဖဲန့ၣ်တၢ်ဆၢတဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢအဒ်သိးလိာ်သးန့ၣ် ပမၤသကိးလဲၤသကိး၀ဲဒၣ်ႉ တၢ်လၢ အတဒ် သိးလာ်သးတဖၣ် ဒ်အန့ဆၢၣ်တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်ဒီး ပကပာ်ပနီၣ်ပာ်ကဲလိာ်ပသးႇ ပကလဲၤသကိး၀ဲဒၣ်အ၀ဲန့ၣ် မ့ၢ်၀ဲ(PPCM)အတၢ်ပညိၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဘၣ်မနုၤဃိလဲၣ်န့ၣ် ပ၀ဲပၦၤတ၀ၢလၢကီၢ်ပယီၤတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ကလုာ်ဒူၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တဂၤကလုာ်ဒူၣ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်အသိး ၦၤလၢဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီးဆဲး၀ဲအသိးဒီး ၦၤလၢတဆဲးဘၣ်ဒီးတဆဲး၀ဲဘၣ်အသိးန့ၣ် ပကဘၣ်ဒုး အိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ် တၢ်စဲဘူးလိာ်သးႇကတိၤလိာ်သးဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလိာ်သးကူၣ်လိာ်သကိး သးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤႉ တၢ်၀ဲန့ၣ် လီၤဟိအဃိန့ၣ် ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤပြံလီၤပြါဒီး လီၢ်ခံကတၢၢ်န့ၣ် ပတုၤ၀ဲဒၣ်လၢ တၢ်ဟးဂီၤသ့အဃိန့ၣ် လၢတၢ်ပာ်ကဲလိာ်သးအဖီခိၣ်န့ၣ် ပကဆ့ၣ်နီၤကူၣ်လိာ်တဲသကိးလိာ်သးလၢတၢ်နိးတၢ်ဘျးဒီး တၢ်အဆၢတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤႉ
(PPST)ခီန့ၣ် ပာ်လီၤအသးလၢ ပ၀ဲန့ၣ်ပဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် အဃိန့ၣ် တၢ်ဖုၣ်ထံၣ်ဖုၣ်ထီန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးလၢၦၤဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီး တဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် ကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢကီၢ်ပဒိၣ် ကထုးဖး၀ဲဒၣ်ၦၤခံဖုဒီး ဟံးန့ၢ်၀ဲဒၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်လီၤႉ အဃိတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်စဲဘူးလိာ်သးမ့ၢ်အါ ကဂၢၢ်ကျၢၤ၀ဲဒၣ်လၢတၢ်နၢ်ပၢၢ်ဒီးတၢ်ဆီလီၤသးလၢတၢ်ထံၣ်ဒီး တၢ်ပညိၣ်တခါဃီအပူၤန့ၣ်လီၤ.
သံကွၢ်…… ( PPCM) န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်ဒီး အတၢ်ပညိၣ်အတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
စံးဆၢ……ကီၢ်ပယီၤထံကီၢ်အပူၤန့ၣ် ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤအိၣ်၀ဲဒၣ်အါဖု အါဖုအကျါန့ၣ် ၦၤလၢအဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်အိၣ်ႇ တဆဲးဘၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးႉ အဃိန့ၣ်တၢ်မသကိး ကူၣ်လိာ်သကိးအဘၢၣ်စၢၤ ဟ့ၣ်နီၤလိာ်သးတၢ်ထံၣ်တဖၣ်လၢ ၦၤဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီး တဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်ဘၣ်န့ၣ်အလီၢ်အိၣ်၀ဲဒၣ်ႉ တနီၤနီၤဘၣ်ယိၣ်၀ဲဒၣ်ၦၤဆဲးစုမုၢ် ကျၢၢ်ဒီးတဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်ဘၣ်တဖၣ် မ့ၢ်မၤသကိးတၢ်န့ၣ် Peace Process)ကဟးဂီၤ၀ဲႉ တၢ်၀ဲန့ၣ်လ့ၤတက့ၤကဲထီၣ်တသ့ဘၣ်ႉ လၢပမ့ၢ်လဲၤဒၣ်တကျိၤဘိ ဒ်(PPST)အကျဲအသိးန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒ် ပလဲၤအခဲအံၤအသိးဒံးႉ
ဘၣ်မနုၤဃိလဲၣ်န့ၣ် (PPST)လၢအလဲၤတၢ်ခဲအံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ကတာ်န့ၢ်အီၤဒီး ၂၀၂၀န့ၣ် ကကတၢၢ်ကွံာ်၀ဲလီၤႉ မ့ၢ်ကတၢၢ်န့ၢ်အီၤ ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်လၢအဲၣ်ဒိးလူၤပိာ်ထွဲ ဖဲၣ်ဒရဲၣ်သနူအသိးကအိၣ်၀ဲသနာ်က့ ပခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်န့ၣ် ကက တၢၢ်န့ၢ်ၦၤလၢ၂၀၂၀န့ၣ် ပတလီကီဘၣ်ႉ အဃိန့ၣ် တဒူၣ်ဒီးတဒူၣ်အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်သးတမုာ်ကအိၣ်ထီၣ်ဒီး ( Peace Process )န့ၣ် တၢ်ဘၣ် ယိၣ်အိၣ်ထီၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒ်ကျဲလၢပလဲၤအခဲအံၤလီၤႉ အဃိပဃုဆိကျဲသီလၢဒ်အံၤအသိးန့ၣ်လီၤႉ
အဃိတၢ်ကွၢ်စိ တခါအံၤပထံၣ်စိ၀ဲဒၣ်လၢပ(Peace Process) ကလဲၤကတာ်ဒီး သုတကက့ၤ ကဒါက့ၤဆူလီၢ်ခံတဂ့ၤန့ၣ် ပဃုဆိကျဲသီဒီး ပဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်ၦၤဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီး တဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဘၣ်တဖၣ်အကျါမ့ၢ် အိၣ်ထီၣ်ဒီး ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သနာ်က့ မ့ၢ်ထံၣ်၀ဲဒၣ်လၢၦၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် စဲဘူးလိာ်သးအဃိန့ၣ် ပထုးဖးအ၀ဲသ့ၣ်တန့ၢ်ဘၣ်ဒီး ကဘၣ်ဃုကျဲတဘိဘိလီၤန့ၣ် အ၀ဲန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲပတၢ်ပညိၣ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.
သံကွၢ်…… ( PPCM)အကျိၤအကျဲ အဖီခိၣ် (EAOs)အဂၤတဖၣ် အတၢ်ထံၣ်အတၢ်ပာ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
စံးဆၢ……ဖဲပပာ်ဖျါအခီၣ်ထံးခါန့ၣ် ခိၣ်နၢ်တဖၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်အိၣ် ဘၣ်ဆၣ် တုၤပက့ၤရှဲပၠး ကဒါက့ၤ၀ဲလီၤတံၢ်လီၤစဲးဒီး ထံၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်၀ဲန့ၣ်ကြၢးဘၣ်၀ဲအဃိန့ၣ် တနီၤနီၤတခီတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ် လၢတၢ်မၤသကိးတၢ်မ့ၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် (PPST)န့ၣ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်၀ဲႉ ဘၣ်မနုၤဃိလဲၣ်န့ၣ် ကလုာ်ဒူၣ်တၢ်နီၤနီၤ အ(ဖီလ်စံၣ်)ဒီးအတၢ်ဘျၢတအိၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး လဲၤပိာ် ထွဲ၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ကရၢကရိအဂၤ အတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်ဒီး တၢ်မုာ်န့ၢ်အီၤဖဲန့ၣ်အိၣ်၀ဲ စ့ၢ်ကီးႉ ပ၀ဲခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢဒု ပဆၢထၢၣ်လၢ( Principle)ဒီး ပဂဲၤလိာ်လၢပ(Policy)အဖီခိၣ်အဃိန့ၣ် တၢ်မ့ၢ်ဘၣ်ဘျးဒီး ပ (Policy)တခီန့ၣ် ပကဘၣ်ဃုကျဲဒီး အလီၢ်မ့ၢ်သမၢဒီးပကဘၣ်သမၢအီၤလီၤႉ တၢ်၀ဲအံၤ မ့ၢ်ဒၣ်လၢ ပခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်မၤသကိး တၢ် လၢကလုာ်ဒူၣ်ခဲလၢာ်လၢ(NDF)အစိၤအမဲာ်ညါဒံးႉ တဆီဘၣ်တဆီ ဒီးခ့ခါဆၢကတီၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ် အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်လၢဘှီန့ၣ် ပဘၣ်ဘှီအီၤလီၤႉ
အဃိန့ၣ် ပခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်န့ၣ်အလီၢ်အိၣ်လၢဘၣ်ဘှီဒီးပဘှီအီၤလီၤႉ တနီၤခီဒု လဲၤလူပိာ်ထွဲ၀ဲၦၤ(Policy)ဒီး တၢ်မုာ်ဘၣ်အီၤဒီး တၢ်ဆီတလဲမ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်န့ၣ် အတၢ်လီၢ်အကျဲကလီၤမၣ်ဧါန့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်၀ဲႉ ပ၀ဲပခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်န့ၣ် ပလဲၤအီၤဒ်ပၦၤကလုာ်အဂီၢ်အသိးလီၤႉ ဒီးပၦၤကလုာ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အသး လၢကီၢ်ပယီၤအတၢ်ဆီတလဲလီၤႉ အဃိန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤအတၢ်ဆီတလဲအအိၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအီၤလီၤႉ မ့န့ၢ်မး ပၦၤကလုာ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤႉ အဃိန့ၣ် ပဆၢထၢၣ်၀ဲဒၣ် ပကီၢ်ခိၣ်စီၤဘးအူကၠံ(Principle)အသိး ဒီးပလဲၤ၀ဲဒၣ်ဒူဒူလီၤ.
သံကွၢ်…… ( EAOs Summit)တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ တၢ်အစၢဟးထီၣ်မနုၤလဲၣ်.
စံးဆၢ……ပဃ့ဟးထီၣ်ပသးလၢ( PPST)ဒီးတဘျီဃီန့ၣ် ပတီၣ်ထီၣ်လၢပကလဲၤ၀ဲဒၣ်လၢ(PPCM)အဖီခိၣ်န့ၣ် ၦၤဃ့ကညး၀ဲဒၣ်လၢ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်သုတဟးထီၣ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤႉ ဒီးတဘျီဃီလၢပတၢ်ပာ်သးလၢအကြၢးအဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် လၢအ၀ဲသ့ၣ်ခီ အအိၣ်ကတီၤပာ်အသးဒ်ဘၣ်အဃိ လိၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်ဆၢက တီၢ်အခါအဖီခိၣ်န့ၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်ကရူၢ်ဖိတခါ ကရူၢ်၀ဲန့ၣ်ကဃုသ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်(PPCM)အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ
ခံခါတခါန့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ဒီးယိၤ ဒိၣ်(RCSS)န့ၣ် ပပာ်ဃာ်၀ဲလၢ (Peace Process)လၢပလဲၤအီၤန့ၣ် ကတုၤလၢဖဲၣ်ဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ်အပတီၢ်အိၣ် (၄) ပတီၢ်-(၁) တပတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်၀ဲတၢ်ကမၤဂၢၢ်ကျၢၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခး အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ်ဒီးအလီၢ်ခံ-(၃)ပတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်၀ဲ ဖဲၣ်ဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်အပတီၢ်ဘၣ်ပတီၢ် လၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အစၢလၢဖျိဖျိဖျါဖျါတုၤလၢဖဲၣ်ဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်အဃိ ပပာ်ဖျါ၀ဲဒၣ် ကလဲၤတုၤ လၢဖဲၣ်ဒရဲၣ် ကီၢ်စၢဖှိၣ်အဂီၢ်တၢ်ဂ့ၢ်သၢပတီၢ် ဒီးလၢတချုး လဲၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ပတုာ်တၢ်ခးဒ်လဲၣ်န့ၣ်-(၁)ပတီၢ်ခဲ လၢာ်-(၄)ပတီၢ် ပပာ်ဖျါထီၣ်၀ံၤက လုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ် သ့ၣ်တဖၣ် ကမၤဂ့ၤအါထီၣ်၀ဲအဂီၢ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ် ကရူၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲကမၤ၀ဲတၢ်မၤခံခါ တၢ်၀ဲန့ၣ်မ့ၢ်၀ံၤမး ကကိးက့ၤ၀ဲ(EAOs Summit)တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခံဘျီတဘျီန့ၣ်လီၤ.
သံကွၢ်…… ( PPCM)တၢ်ဆှၢနုာ်အံၤ(EAOs)အဂၤတဖၣ် မ့ၢ်တတူၢ်လိာ်အီၤဘၣ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ကဆဲးလဲၤဆူမဲာ်ညါဒ်လဲၣ်?
စံးဆၢ……ပမ့ၢ်ဘၣ်တဲလၢညါပမၤသကိးတၢ်ဒီး(UNFC)လၢညါခါန့ၣ်ပကွၢ်လၢပဖီလ်စံၣ်အသိးဒု ပာ်လီၤပတၢ်ဆၢတဲာ် တဲာ်တဲာ်လီၤမီၤႉ အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်ဟးထီၣ်ဒီးပဟးထီၣ်ကွံာ်လီၤႉ ပဟးထီၣ်လၢ(UNFC)အဃိန့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢပကဘှါရှဲ၀ဲကီၢ်ပယီၤဒီဘ့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ကီန့ၣ် (NCA)အံၤ အိၣ်ထီၣ်၀ဲလီၤႉ
အခဲအံၤစ့ၢ်ကီးလၢ(အဲၣ်စံၣ်အ့ၣ်)အဖီခိၣ် ပဒိၣ်တကပၤမၤက့ၣ်မၤကူထီၣ်အသး ဖီခိၣ်န့ၣ် အလီၢ်အိၣ်၀ဲလၢဘၣ်ဆိမိၣ်က့ၤတၢ်မၤသကိးတၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပလဲၤ၀ဲဒၣ်တၢ်သးကဆှီအပူၤဒီးပမုၢ်လၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်နီၢ်နီၢ်သနာ်က့ တၢ်ဟဲကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ပာ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးလၢတၢ်မၤသကိးတၢ်ဒီး( PPST)ပာ်ဃုာ်လီၤႉ အဃိန့ၣ်တၢ်ဘှီဘၣ်က့ၤ၀ဲ(Peace Process)အပူၤန့ၣ် တၢ်ဘှီဘၣ်က့ၤ၀ဲ(PPST)ပာ်ဃုာ်၀ဲလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ပဘှီတန့ၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ် ပဟးထီၣ်၀ဲဒၣ်လီၤႉ အဃိပကလဲၤဆူညါပကလဲၤသကိး၀ဲဒၣ် ကလုာ်ဒူၣ်အဂၤလၢအသးလီၤပလိာ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢတၢ်ဖံးသကိးမၤသ ကိးတၢ်အသိးဒီးပကလဲၤအီၤဒ်(PPCM)အသိးန့ၣ်လီၤ.
သံကွၢ်…… ( PPCM)အတၢ်လဲၤကျဲအံၤ အတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဒီး အတၢ်ဂံၢ်စၢ်တဖၣ် ကအိၣ်မနုၤလဲၣ်.
စံးဆၢ…… ( PPST)မ့ၢ်တၢ်စၢတံၢ်ဃာ်အသးလၢပ၀ဲဒၣ်အံၤ ပမ့ၢ်၀ဲၦၤဆဲးလီၤဃာ် စုမုၢ်ကျၢၢ်လီၤအသိးန့ၣ် တၢ်၀ဲအံၤ ကဲထီၣ်အသးလၢနကစၢ်အတၢ်ဒီး လၢနကမၤ(Peace Process)တခီ တလဲၤဘၣ်ဂ့ၢ်ဘၣ်လိာ်သးစ့ၢ်ကီးဘၣ် အဃိ နကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်မနုၤဃိတဘၣ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဂီလဲၣ်ႉ ပကအိၣ်ဒ်န့ၣ် လဲၤဒ်န့ၣ်လီၤဧါႉ ဒီးၦၤလၢတဆဲးဘၣ်စုမုၢ်ကျၢၢ်တဖၣ်အလီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ်အိၣ်ဒ်ဒၣ်တၢ်လီၤႉ အဃိန့ၣ် ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်မနုၤဃိ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဲ ထီၣ်အသးလဲၣ်န့ၣ်လီၤႉ
အဃိတၢ်မၤသကိးတၢ်လၢ(PPST)အပူၤ တၢ်ဂံၢ်ဆံးဘါစၢ်အိၣ်၀ဲအါမံၤအါမၠိအဃိ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်ကပတုာ်န့ၣ်ၦၤလၢ၂၀၂၀အပူၤန့ၣ်လီၤႉ အဃိပကဘၣ်ဘှီဆိဒီးပကလဲၤ၀ဲဒၣ်အါဖုအဃိန့ၣ်မး ဒီးကီၢ်ပဒိၣ်တကပၤန့ၣ် ကထံၣ်၀ဲဒၣ်လၢတပာ်သး၀ဲလၢၦၤဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တမံၤတဆဲးလီၤဘၣ်တမံၤတဂၤန့ၣ်လီၤ.
သံကွၢ်……ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤအဖီခိၣ် နအဲၣ်ဒိးတဲဟ့ၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ် မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်.
စံးဆၢ……တၢ်လၢပဂဲၤလိာ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးန့ၣ် မ့ၢ်၀ဲဒၣ်လၢပၦၤကမျၢၢ်ကန့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဒီးတၢ်တုၤသိးထဲသိးအဂီၢ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်လၢပၦၤကလုာ်ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တၢ်တုၤသိးထဲသိးအဂီၢ်န့ၣ် ပမၤထဲပတလုာ်ကန့ၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ႉ သနာ်က့ပကြၢးမၤဒီးကလုာ်ဒူၣ်အဂၤသ့ၣ်တဖၣ်လီၤႉ တၢ်၀ဲန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လီၤႉ ကလုာ်ဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ပညိၣ်မ့ၢ် တၢ်ဒ်သိးသိးလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်လၢပတၢ်လဲၤခီဖျိအသိးန့ၣ် အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်လၢပဘၣ်မၤသကိးန့ၣ် ပဘၣ်မၤႉ ပမ့ၢ်ဘၣ်ဟးထီၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဟးထီၣ်ႉ တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်လူၤပိာ်ထွဲ၀ဲဒ်(၁၆)ဘျီတဘျီ ခီကရဲး(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်) ပာ်လီၤ၀ဲအတၢ်ဘျၢဒီး အတၢ်မၤကျဲသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ကီၢ်ခိၣ်ဘးအူကၠံ အတၢ်ကတိၤ(၄)ထံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်လၢပတၢ်မၤကျဲဒီးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤႉ
အဃိသးဒုပဆၢဂ့ၤဆၢ၀ါဘၣ်ကမျၢၢ်ဒီးထံဖိကီၢ်ဖိကိးဂၤဒဲး ပက အီၤဒ်ပတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီၤတုၤအတုၤတစု တၢ်လဲၤကျဲကတီၢ်တၢ်ဒ့၀ံၤဒ့၀ီၤတၢ်ထုးကမၣ်ကျဲခီဖျိလၢတၢ်မၤသကိးအိၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ဒၣ်လဲၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဒီးအလီၢ် မ့အိၣ်လၢဘၣ်ဘှီဒီးပဘှီဘၣ်က့ၤဒူဒူဒီး ပကလဲၤအီၤဒူဒူလီၤန့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဒ်န့ၣ်လီၤ.
