လါမးရှး ၁၈ သီႇ ၂၀၂၀ နံၣ်ႇ စးအဲၣ်ဆူ
ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် နဲၣ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢ တကီၢ်ခါကိၣ်ရိၣ်နၣ်တၢ်ဆါဃၢ် Codvid 19 ကဲထီၣ်သးအဃိႇ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်–ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢဒီတကျိၤ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤအပူၤ ဖဲမဟါ(လါမးရှး ၁၇ သီ)အနံၤန့ၣ် တၢ်စးထီၣ်မၤဃံးထီၣ်၀ဲတၢ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢဒဲက၀ီၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အအိၣ်လီၤႉ
ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤကိတိာ်၀ဲၤကျိၤ နဲၣ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ တၢ်ဆါဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အိၣ်၀ဲအဖီခိၣ်ႇ ဒ်သိးတၢ်ဆါအံၤသုတနုာ်လီၤဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤပူၤတဂ့ၤအဂီၢ်ႇ တၢ်စးထီၣ်မၤဃံးထီၣ်၀ဲလီၤ အဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲကမံးတံး (KRC) နဲၣ်ရွဲၣ် စီၤၦဲၤစ့ စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်လီၤႉ
အ၀ဲစံး၀ဲလၢ “လီၤဆီဒၣ်တၢ် လၢပ၀ဲဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤအပူၤန့ၣ်(NGO) တၢ်ကရၢကရိတဖၣ် တၢ်နုာ်လီၤ ဟးထီၣ်ဒီး ဒဲက၀ီၤဖိတဖၣ်အတၢ်ဟးထီၣ်ဟးလီၤန့ၣ် ဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိးန့ၣ် တၢ်နုာ်လီၤဟး ထီၣ်ကအိၣ်၀ဲဒၣ်လီၤႉ လၢဒဲက၀ီၤပူၤ ၦၤနီၣ်ဂံၢ်တဘၣ်အါန့ၢ် (၅၀)ဂၤ လၢကအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ဘၣ်ႉ မ့ၢ်နုာ်လီၤ လၢဒဲက၀ီၤအပူၤန့ၣ် ကဘၣ်နုာ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်ဃာ်တၢ်နုာ်လီၤအလီၢ်(ြတဲၤ)န့ၣ်လီၤႉ တၢ်သမံသမိး၀ဲ၀ံၤမး တၢ်ကဟ့ၣ်နုာ်လီၤအီၤလီၤႉ ၦၤလၢအလဲၤတလၢက့ၤတလၢတဖၣ်ဒီး ၦၤလၢအလဲၤထီၣ်တၢ်သိလိကၠိတဖၣ် တၢ်ကသမံသမိးအ၀ဲသ့ၣ်လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်လီၢ်၀ံၤမး တၢ်ကပျဲနုာ်လီၤအီၤလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ်စံး၀ဲလီၤႉ
ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ြတီဃာ်၀ဲတၢ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်အံၤ တၢ်ကမၤ၀ဲဒၣ် ၂ နွံဒီး ဒဲက၀ီၤလၢအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဒဲက၀ီၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ထုးထီၣ်၀ဲလံာ်တၢ်နဲၣ်လီၤအဂ့ၢ် ဒဲက၀ီၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံး၀ဲလီၤႉ
ဖဲလါမးရှး ၁၂ သီအနံၤန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကရၢ (WHO) ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဆါဃၢ် (Covid-19) အံၤ တၢ်ပာ်ပနီၣ်၀ဲလၢအမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဆါသံသြတိာ်ဒီး တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံႇ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ၦၤဟးထီၣ်က့ၤလီၤဖိတဖၣ် တၢ်သမံသမိး၀ဲဒီးတၢ်မၤ၀ဲတၢ်ြတီဃာ်အသိး လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးတၢ်ြတီဆၢတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တၢ်အံၤကန့ၢ်အဂီၢ် ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်အလီၢ်တဖၣ် တၢ်မၤ၀ဲဒၣ်တၢ်သမံသမိးလီၤႉ
မဲၢ်လးဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤအခိၣ် စီၤအီနဲၣ် စံး၀ဲ “လၢပဒဲက၀ီၤပူၤန့ၣ် ကျဲလၢၦၤကဟးထီၣ်လၢဒဲက၀ီၤအချၢန့ၣ် အိၣ်၀ဲဒီဒူၣ်ညါဒီး အိၣ်၀ဲ ၁၃ ခါန့ၣ်လီၤႉ ပၣ်ဃုာ်ဒီးၦၤဟးထီၣ်ခူသူၣ်အလီၢ်လီၤႉ ခဲအံၤန့ၣ် တၢ်ကပျဲနုာ်လီၤဟး ထီၣ်လၢအဖိးသဲစးန့ၣ်တၢ်လီၢ်အိၣ်၀ဲ ၄ ခါလီၤႉ လၢတၢ်ဆါအံၤအဖီခိၣ် လၢတၢ်ကြတီဆၢအီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပလီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်နဲၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်ဒုအိၣ်၀ဲလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်လီၤႉ
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဆါသံသြတိာ်လၢအရၢ်လီၤသးဘၣ်ကူဘၣ်ဂၤအံၤ ဒ်တၢ်ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါလၢခံကတၢၢ်အသိးန့ၣ် ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်၀ဲထံကီၢ်ခဲလၢာ် ၂၀၀ ဘျဲၣ်လံဒီး ၦၤလၢတၢ်ဆါဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အီၤခဲလၢာ်အိၣ်၀ဲ အဂၤ ၂ကလီၢ် ဘျဲၣ် ဒီးၦၤလၢအသံန့ၣ်အိၣ်၀ဲ အဂၤ ၈ကထိ ဘျဲၣ်လံန့ၣ်လီၤႉ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပူၤစ့ၢ်ကီး ၦၤဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အိၣ်၀ဲ အဂၤ(၂၀၀)ဘျဲၣ်လံဒီး သံ၀ဲဒၣ်တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် (WHO) ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲတၢ်ကစီၣ်လီၤႉ
ဒ်န့ၣ်အသိး ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ဃုာ်ဒီးကီၢ်ပယီၤစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးဒီးတၢ်ဆါဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အံၤတၢ်ြတီဆၢကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤတဖၣ်ႇ တၢ်တဘၣ်မၤတၢ်ထုးဖှိၣ်ရိၣ်ဖှိၣ်သးဘၣ်ဒီး ဘူၣ်တါလီၤဒီးဘူၣ်အဂၤတဖၣ် စးထီၣ်ဖဲတလါအံၤ လါမးရှး ၁၃ သီ တုၤလၢ လါအ့ြဖ့ၣ် ၃၀ သီန့ၣ် တၢ်တဘၣ်မၤ၀ဲဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ထံကီၢ် ကီၢ်ခိၣ်ရူ ထုးထီၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
