လါအ့ြဖ့ၣ် ၃ သီႇ ၂၀၂၀ နံၣ်ႇ စးအဲၣ်ဆူ
မုၢ်ြတီၢ်(ဖၣ်ပူၣ်)ကီၢ်ရ့ၣ်ႇ လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်ႇ စီၤမုၢ်ပျီဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ ဖဲလါမးရှး ၃၁ သီအနံၤန့ၣ် လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် လဲၤၦ့ၤ၀ဲတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်၀ံၤ ဖဲအဟဲက့ၤဒီးခီတဲာ်ကျဲအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပယီၤသုးလၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ် ခး၀ဲဒၣ်ၦၤသ၀ီဖိတဖၣ်အံၤအဃိ လီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်ခိၣ်နၢ်တဂၤ သံ၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် KNU- ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ထုးထီၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲတၢ်ကစီၣ် ဖဲလါအ့ြဖ့ၣ် ၁ သီအနံၤန့ၣ်လီၤႉ
KNU ထုးထီၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အသိး ဖဲလါမးရှး ၃၁ သီအနံၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဟါခီ ၆ နၣ်ရံၣ် ၅၀ မံးနံးဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ဖဲပယီၤသုးတဖၣ်တ့ကျဲအလီၢ်န့ၣ် ဖဲလီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် ခီကျဲအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပယီၤသုးတပၤခး၀ဲအဃိ ဘၣ်၀ဲဒၣ်ထံဘီခံသ၀ီဖိ စီၤသဲးမံ(ကိး)ဘူဂီၤစဲပါ ၅၆ နံၣ်အံၤ ဘၣ်၀ဲဒၣ်ဒီးကျိအဃိ သံ၀ဲဒၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် KNU သုးက့(၅)ႇ မုၢ်ြတီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤ၀ဲဒီးစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
မုၢ်ြတီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ၦၤဂ့ၢ်၀ီမူဒါခိၣ် နီၢ်ခၠဲၤရံၤ စံး၀ဲလၢ “သုးကလၢၤလၢအခးတၢ်န့ၣ် အိၣ်၀ဲလၢ စီၤနွဲၢ်ပျီလီၢ်က၀ီၤ ၀ၢ်ကျဲတူၢ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်လီၢ်က၀ီၤဖိတဂၤ စိာ်၀ဲဒၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလီၤႉ မုၢ်ဟါလီၤမး တိာ်ဃာ်၀ဲလၢကခီ၀ဲကျဲန့ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်ၦၤဟးထီၣ်ဟးလီၤအိၣ်ဒီဒူၣ်ညါႉ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပယီၤသုးတဖၣ်ခး၀ဲကျိန့ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်ၦၤဃ့ၢ် ၀ဲဒီဒူၣ်ညါလီၤႉ အမါတခီ ဃ့ၢ်ထီၣ်၀ဲအဃိပူၤဖျဲး၀ဲဒၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်အဟဲက့ၤတုၤ၀ဲဒီး တဲ၀ဲလၢ သါ၀ၤန့ၣ် ဘၣ်ဒီးကျိလီၤႉ ဒီတနၤကျၢၤမတၤတဂၤမး ဟးဃုတဘူၣ်ဘၣ်ႉ ခီဖျိလၢပယီၤသုးတဖၣ် အိၣ်ခိး၀ဲတၢ်လၢကျဲမုၢ်ခိၣ်အဃိႇ မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ဂီၤခီ လဲၤကွၢ်၀ဲဒီးထံၣ်၀ဲလၢအသံ၀ဲလံလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်လီၤႉ
ပယီၤသုးလၢအခးလီၤ၀ဲကျိ သုးရ့ၣ်အမံၤန့ၣ် တၢ်တသ့ၣ်ညါ၀ဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် လီၢ်က၀ီၤဖဲန့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်၀ဲဒၣ် ပယီၤသုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခလရ–၃၀)ဟူးဂဲၤ၀ဲလီၢ်က၀ီၤလီၤႉ လီၢ်က၀ီၤဖိလၢ ပယီၤသုးခး၀ဲဒီးကျိတဖၣ်န့ၣ် သိအီၣ် (၁၀ ထးဒၢ)ႇ သဲးသၣ် ၂၀၀ ပီၢ်ဒီး ကွါတဘ့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် KNU လီၢ်ခၢၣ်သး တၢ်ကရၢကရိဒီး တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲၤကျိၤ ထုးထီၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အပူၤ ပာ်ဖျါ၀ဲလီၤႉ
ဒ်န့ၣ်အသိး လၢအပူၤကွံာ်စးထီၣ်ဖဲ လါဖ့ၤြဘူၤအါရံၤန့ၣ် ကလံၤထံးကီၢ်ခီသုး၀ဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် စုဒုၣ်စုတီၤအဖီလာ် ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်(ခလရ–၄၈) လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသး ဖဲမီၣ်ဖူ လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်ႇ ဖျဲးခိၣ်ဒူသ၀ီကရူၢ်အပူၤ ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်အပူၤ ခီဖျိလၢဒဲွၣ်အူအီၣ်သ့ၣ်ၦၢ်အဃိ လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် စံာ်လီၢ်ခုးလီၢ်တဖၣ် ခဲလၢာ်ပာ်ဖှိၣ် အ့ကၢၣ်(၅၀)ဃၣ်ဃၣ်ဒီး သ့ၣ်ၦၢ် အ့ကၢၣ်(၅၀၀)ဃၣ်ဃၣ် ဘၣ်ဟးဂီၤဘၣ်ဆှူကွံာ်၀ဲစ့ၢ်ကီးအဂ့ၢ်န့ၣ် ဖဲတနံၤအံၤ(လါအ့ြဖ့ၣ် ၃ သီ) ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ် ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲ လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤ စံး၀ဲလီၤႉ
ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကဲထီၣ်အသးတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပဆဲးကျိး၀ဲဒၣ်ဒီး ပယီၤသုး တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်လၢအမ့ၢ်အတီ ၦၤကတိၤတၢ်ပၢ သုးခိၣ်ဒိၣ်စိ စီၣ်မ့ထိ ဒီး မုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံး ကီၢ်ခီသုး၀ဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်(ရတခ) ၦၤကတိၤတၢ်ပၢ သုးခိၣ်ဒိၣ်စိ မီၣ်မီၣ်လၣ် ဘၣ်ဆၣ် ဆဲးကျိးတန့ၢ်၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
KNU နဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤ(၂) ပဒိၣ်စီၤလၣ်ထိ စံး၀ဲလၢ “တၢ်အံၤန့ၣ် မၤဘၣ်ဒိ၀ဲဒၣ်ထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်တဖၣ်လိၤလိၤ တၢ်ဂ့ၢ်ဟဲကဲထီၣ်သးအဖီခိၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တပၤ ကဒုးသ့ၣ်ညါလၢ NCA အကျိၤအကျဲအသိးဒီး လၢတၢ် တဖၣ်အံၤအဖီခိၣ်န့ၣ် ဒ်သိးတၢ်ကပတုာ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တဘၣ်မၤ၀ဲဘၣ်မီၤႉ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ပကဘၣ်တဲ၀ဲလီၤႉ သုးတကိးသုးထံၣ်လိာ်သးတၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် ဒ်သိးတၢ်ကဘှါဆှဲ၀ဲကန့ၢ်အဂီၢ် ကဘၣ်မၤလီၤႉ တၢ်ဆၢကတီၢ်အ၀ဲအံၤ လၢကထံၣ်လိာ်သးအဂီၢ်ကီ၀ဲဒၣ်အဃိ လၢအ၀ဲသ့ၣ်အအိၣ်န့ၣ် ပကတၢၣ်၀ဲလံာ်ႇ တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါလံာ် ဒီး လံာ်တၢ်ထီဒါတဖၣ် တၢ်ကဆှၢထီၣ်၀ဲလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်လီၤႉ
လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိ စီၤသဲးမံလၢ ပယီၤသုးခးသံအီၤအံၤ လၢၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး IDP တဖၣ်အဂီၢ် ဖဲလဲၤၦ့ၤ၀ဲဒၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီတၢ်ဖိတၢ်လံၤအဆၢကတီၢ်ဒီး ဟဲက့ၤလၢကျဲအခါန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ခးသံ၀ဲအဂ့ၢ်ဒီး အ၀ဲမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး၀ဲ လီၢ်က၀ီၤခိၣ်နၢ်တဂၤလၢအမၤစၢၤ၀ဲဒၣ် ကမျၢၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤဘျးစဲ =KPSN စ့ၢ်ကီး ဖဲမဟါအနံၤန့ၣ် ထုးထီၣ်၀ဲလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဒ်န့ၣ်အသိး စီၤသဲးမံအံၤ ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ်အပူၤ မ့ၢ်၀ဲဒၣ် ဒူသ၀ီသ့ၣ်ၦၢ်ကမံးတံာ်ခိၣ်နၢ်တဂၤအသိး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးကီၢ်သ့ၣ်ဂုၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ခိၣ် (၂)ဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ခးအီၤအလီၢ်န့ၣ် ခီဖျိ လၢပယီၤသုးတဖၣ်အိၣ်ဒံး၀ဲဒၣ်အဃိ တုၤလၢအခဲအံၤ အစိၣ်န့ၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကလဲၤဟံးန့ၢ်က့ၤ၀ဲတအိၣ်ဒံး၀ဲဘၣ်အသိး ဖဲအသံအဆၢကတီၢ်န့ၣ် အမါဒီး အဖိ(၅ ဂၤ)အိၣ်လီၤတဲာ်ကွံာ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ဃိၣ်လိာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကရၢၢ် လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤ ပာ်ဖျါ၀ဲလီၤႉ
တၢ်ဘၣ်သဂၢၢ်ခးလိာ်သးအိၣ်ဒံး၀ဲအဃိ ဖဲအပူၤကွံာ်လါတဖၣ်အတီၢ်ပူၤ ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢ အဘၣ်ဃ့ၢ်မှံ ဟးဖျိးလၢၦၢ်လၢ်ကျါ ၦၤနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်၀ဲ (၃၆၇ ဂၤ) ဘၣ်ဃ့ၣ်မှံဟးဖျိးဒံး၀ဲဒၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤႉ လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိ လၢအဟဲက့ၤနုာ်လီၤအိၣ်လၢတၢ်ပလီၢ်ပဒီအပူၤန့ၣ်အိၣ်၀ဲ (၇၂၅ ဂၤ)ဒီးႇ လီၢ်က၀ီၤ(၅ႇ၆၆၁ ဂၤ)န့ၣ် တုၤလၢအခဲအံၤ အိၣ်ဒံး၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီအဖီလာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် စံး၀ဲလီၤႉ
