တဘၣ်က့ၤဆှၢၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်ဘၣ်ဒီးကဟ့ၣ်တၢ်ဒီတဒၢအဂီၢ် ကညီတၢ်ကရၢကရိဃ့ထီၣ်၀ဲ

လါမ့ၤ ၁၀ သီႇ ၂၀၂၁ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် တဘၣ်က့ၤဆှၢဆူၣ်ကညီၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်ဘၣ်ဒီး ဒ်ၦၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးကျဲသနူအသိးကဒီတဒၢ၀ဲအဂီၢ် ကညီတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါဃ့ထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ခီဖျိသုးကီၣ်ကးဟဲကွံာ်လီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီးကဘီယူၤအဃိ ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢအလဲၤစံၣ်ထီၣ်လၢဃိၣ်လိာ်ကျိ၀ၢ်ခီ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤတဖၣ် ဟီၣ်က၀ီၤကၠီၣ်တဲၣ်သုးတဖၣ်မၢအ၀ဲသ့ၣ်က့ၤကဒါဆူကညီကီၢ်စဲၣ်တကပၤအဖီခိၣ် ဃိၣ်လိာ်ကမျၢၢ်ၦာ်ဘျးစဲ(The Network of the People in the Salween River) ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါဃ့ထီၣ်၀ဲဖဲ(လါမ့ၤ ၈)သီအနံၤန့ၣ်လီၤႉ

ကညီတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ၦာ်ဘျးစဲကရူၢ် နီၢ်၀ါခုၣ်ရှံ စံး၀ဲ“ပဃ့ထီၣ်လၢတၢ်ကပျဲနုာ်လီၤ၀ဲဒၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီတၢ်လိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢၦၤလၢဟဲဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုတဖၣ်အဂီၢ်လီၤႉ ကြၢးလၢကၠီၣ်တဲၣ်ကဘၣ်ပျဲ၀ဲတၢ်အိၣ်ကဒုလၢၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံအဂီၢ်ဒီး ကြၢလၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်န့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး(policy)လၢအဘၣ်လိာ်သးဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤႉ မ့ၢ်၀ံၤကြၢးလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိးထီၣ်တစိၢ်တလီၢ်တၢ်ဟဲအိၣ်ကဒုတၢ်လီၢ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်လီၤႉ

ခီဖျိကီၢ်ပယီၤတကပၤတၢ်အိၣ်သးဂ့ၤထီၣ်လံအဃိ ဒ်ခိၣ်နၢ်လၢတၢ်ဖီခိၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်အသိး ကညီၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢအဟဲဃ့ၢ်အိၣ်လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် မဲၢ်ဟီၤဆီၤကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ဃိၣ်လိာ်ကျိကၢၢ်နံၤကီၢ်ဆၢတဖၣ် ဒ်သိးဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်ကက့ၤကဒါအဂီၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်းဒါဟဲတဲ၀ဲဒၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ၦာ်ဘျးစဲအလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤ ပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ခီဖျိသုးကီၣ်ကးဟဲကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ဒီးကဘီယူၤႇဟဲဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ကိးမုၢ်နံၤဒဲးဒီး(drone)အဖီခိၣ် ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်ထီဘိန့ၣ်လီၤႉ တကီၢ်ခါခဲအံၤ ကညီၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢအလဲၤစံၣ်လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပူၤတဖၣ်အကျါ အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲဖိဒံဖိသၣ်ႇပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤႇသူၣ်က့သးၦၢ်ဒီးၦၤတဆူၣ်တချ့ဘၣ်တဖၣ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဃိၣ်လိာ်ကမျၢၢ်ၦာ်ဘျးစဲ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အလီၢ်အိၣ်လၢကဘၣ်တဲသုးကီၣ်ကးလၢ ကပတုာ်တၢ်လဲၤကွံာ်လီၤ မ့ၣ်ပိၢ်လၢလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်အိၣ်တၢ်လီၢ်ႇ ဒ်ၦၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးကျဲသနူအသိး ကဘၣ်ဒုးအိၣ်ကဒုၦၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတစိၢ်တလီၢ်ႇ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတဖၣ်အဂီၢ်ဒီး တၢ်တဘၣ်က့ၤဆှၢဆူၣ်ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဃိၣ်လိာ်ကမျၢၢ်ၦာ်ဘျးစဲ ဃ့ထီၣ်ကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ