ထံသူ တၢ်ဂ့ၢ်ကီ ပိာ်ထဲထွီၣ်အခံတဖၣ်

(စီၤလီဒူ)

“လၢအပူၤကွံာ်တနံၣ်ခံနံၣ်န့ၣ် သဒီၣ်ဖိႇညၣ်တဖၣ်ဟးထီၣ်၀ဲလီၤႉ ဒီးလဲၤဆါ၀ဲ အသံဂ့ၤအမူဂ့ၤ ၦၤဟံးန့ၢ်ခဲလၢာ်လီၤႉ ထံသူတခါအံၤဟဲကဲထီၣ်တဘျီဃီန့ၣ် ညၣ်တဖၣ်မ့ၢ်သံန့ၣ် ၦၤတဟံးလၢၤဘၣ် ဘၣ်ထွဲတၢ်မၤ၀ဲ မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တခါအံၤဒု တၢ်ကီတၢ်ခဲဟဲအိၣ်ထီၣ်လံလီၤႉ”

အ၀ဲအံၤ မ့ၢ်၀ဲ သီခါ အူ၀ံၣ်ရံၣ်ယၣ် တဲပၠးဘၣ်ဃး တ၀ဲကိး(မယ့ကိ)သ၀ီ ထံသူထီၣ်အဃိ ဒူဖိသ၀ီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်၀ဲ တၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ

ဖဲတနံၣ်ညါအံၤ ၂၀၁၉ နံၣ်ႇ စးထီၣ်ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်ထီၣ်သီကတီၢ် ကညီကီၢ်စဲၣ်ႇဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်ႇ ဘါကဲးသ၀ီကရူၢ် ထံကျိဒီးထံပူၤ သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ ထံစးထီၣ်သူထီၣ်၀ဲဒီး ထံကမါအပူၤ ညၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်သံကွံာ်၀ဲ အါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ သ၀ီဖိတဖၣ်သူက့ၤ၀ဲထံအ၀ဲန့ၣ်တဘူၣ်လၢၤဘၣ်ဒီး ဘၣ်သူ၀ဲထံအီကဆှီတဖၣ် ၦ့ၤသူ၀ဲလၢနီၢ် ကစၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်မၤဘူၣ်ကစၢ်တဖၣ် ဟဲမၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်အကျါ တ၀ဲကီးသ၀ီအံၤ ပၣ်ဃုာ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ကတီၢ်အံၤ ထံတဖၣ်ဟဲသူထီၣ်အံၤတမ့ၢ်ထဲလၢ ဘါကဲးသ၀ီကရူၢ်တကရူၢ်လၢၤဘၣ်ဒီး သ၀ီကရူၢ်အဂၤ ၅ ကရူၢ်လၢအမ့ၢ် –ခဲတီးသ၀ီကရူၢ်,လါကၣ်,မၠဲၣ်ကလ့,ယသ့ၣ်ပၠၣ်,ပဲကိဒီး အီးကီးယ့ သ၀ီကရူၢ်တဖၣ်အပူၤ သ၀ီ ၂၆ ဖျၢၣ် သဂၢၢ်ဘၣ်၀ဲဒီးထံဟဲသူထီၣ်ဒီး ထံတဖၣ်အဖီခိၣ် အသိထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ကီဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်န့ၣ်လီၤႉ

တၢ်ဂ့ၢ်ကီကဲထီၣ်သးဒ်အံၤအဖီခိၣ် တၢ်ဟဲဒိဘၣ်၀ဲ လၢဒူသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ် တၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူ တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်ႇ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဒီး တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အဂ့ၢ် ၦၤသ၀ီဖိတဖၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကတီၢ်အံၤ ဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် ခီဖျိအီလုၢ်၀ဲထံ၀ဲန့ၣ်အဃိ ကဲထီၣ်၀ဲတၢ်လိၤသးႇ တၢ်ကူးအီၣ်ဒီး လဲၤဒုးနဲၣ်၀ဲလၢတၢ်ဆါ ဟံၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိလၢ တၢ်ကူးအီၣ်ဖိသၣ်ႇ ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အလိၤဘၣ်သးလဲၣ်တခီန့ၣ် ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် နဲၣ်အူ၀ရံးယၣ် စံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

“မ့မ့ၢ်လၢ ကီးပတဲႇ ကီးကမ့ၣ် အပူၤန့ၣ် ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်သူထံတခါအံၤ ကဲထီၣ်လၢတၢ်လိၤသးန့ၣ်လီၤႉ လဲၤဒုးနဲၣ်၀ဲလၢ တၢ်ဆါဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢတၢ်ဆါဟံၣ်အပူၤကသံၣ်သရၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကတဲဖျါထီၣ်၀ဲလၢ ကဲထီၣ်သးလၢထံတခါအံၤအဃိန့ၣ် ကသံၣ်သရၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တူၢ်လိာ်တဲဖျါထီၣ်၀ဲတဘူၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်လီၤႉ”အဂ့ၢ်န့ၣ် နဲၣ်အူ၀ရံးယၣ် တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဘၣ်ထွဲဒီးဖိသၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ် တ၀ဲကီး သ၀ီဖိ မုဂါအ့ကၠံၣ် တဲစ့ၢ်ကီး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ “အခဲအံၤထံဟဲ ထီၣ်သူထီၣ်ကီးပူၤဒဲး ပလုၢ်ပသူထံအံၤလီၤႉ မ့မ့ၢ်လၢထံအီခီဒု ပအီလၢၦၤဟဲမၤဘူၣ်ၦၤတဖၣ်လီၤႉ ပဖီမ့ၤပသူထံတခါအံၤဒီး မ့မ့ၢ်လၢ ဖံအလံၤတဖၣ်န့ၣ် အလိၤဟဲသးထီၣ်အိၣ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်ဖံဒု တသးဘၣ် သနာ်က့ ပသးကိၢ်တၢ်လၢဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤႉ ပဟဲက့ၤအိၣ်တၢ်အံၤ အနံၣ် ၄၀ ဘျဲၣ်လံ တကဲထီၣ်အသးကၠါအံၤနီတဘျီဘၣ်ႉ”

ခီဖျိ တၢ်ဂ့ၢ်ကီ ကဲထီၣ်သးလၢဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒ်အံၤအဃိ မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒီး ထုးထီၣ်ကွံာ်၀ဲအဖိအလံၤလၢ ကၠိအပူၤအိၣ်ထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

“ဖိသၣ်လၢအိၣ်ကၠိဖဲ တံနဲၣ်သ့ၣ်သ၀ီအံၤ အခဲအံၤအမိအပါအဖံအဖုထုးထီၣ်ကွံာ်ကၠိအိၣ်၀ဲ အဂၤလၢ (၁၀)ဘျဲၣ်လံ အမိအပါတဲ၀ဲခီလၢ ခါဆူမဲာ်ညါ အဖိအလံၤကသဂၢၢ်ဘၣ်ဒီးန့ဆၢၣ်(သဘာ၀)တၢ်ကီတၢ်ခဲအဃိ အလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ဆိလၢသ၀ီအဂၤလီၤ မ့မ့ၢ်လၢပဒိၣ်ကၠိ ကီၢ်ပယီၤကၠိအံၤမ့ၢ်ဟးထီၣ်လၢ နံၣ်တ၀ာ်ဒုဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ် လဲၤနုာ်လီၤအိၣ်က့ၤကၠိတသ့လၢၤဘၣ် အတၢ်ကရှူန့ၢ်အီၤလၢတနံၣ်အဂီၢ်လီၤႉ”သီခါ အူ၀ံးရံၣ်ယၣ် တဲပၠး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဒူသ၀ီထံပူၤႇ ထံကမါတဖၣ် ထံသူထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိန့ၣ် မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီကဲထီၣ်သးလၢဒူ သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်အမ့ၢ် နံၣ်လၢအပူၤကွံာ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒူသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ် မၤအီၣ်၀ဲမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်လၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ် ဘုၣ်အီၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ ထီးႇ ဆီႇ ကျီၢ်(ဂီၤဖံး) တဖၣ်အမဲာ်ညါ လၢတၢ်ဃုအီၣ်ဒ့ၣ်ႇသဒီၣ်ႇ ညၣ်ဒီး လဲၤဆါ၀ဲဆူ၀့ၢ်ပူၤ လၢအပူၤကွံာ်ညၣ်အသံအမူ တၢ်ဟံးန့ၢ်အတၢ်ခဲလၢာ်သနာ်က့ ကတီၢ်အံၤညၣ်လၢအသံတဖၣ် မ့ၢ်ဟဲလၢတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီး ထံသူထီၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် တၢ်တဟံးန့ၢ်အတၢ်လၢၤဘၣ် အဖီခိၣ်ဒီး ဒူသ၀ီဖိလၢဘုၣ်ဃာ် ကျီၢ်–ဂီၤဖံးတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်ယိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ဆူမဲာ်ညါ အကျီၢ်ႇပနၢ်တဖၣ် မ့ၢ်အီဘၣ်ထံဒီးကသံဟးဂီၤန့ၢ်ကွံာ်အီၤခီလီအဃိ ကတီၢ်အံၤထုးထီၣ်ဆါ တၢ်ဖိတၢ်လံၤ တဖၣ် အိၣ်ထီၣ်၀ဲတနီၤလံအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢဒူသ၀ီဖိတဖၣ်တဲ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

တကီၢ်ခါ ကတီၢ်အံၤ သ၀ီ ၂၆ ဖျၢၣ် သဂၢၢ်ဘၣ်ဒီးထံသူအတၢ်ဂ့ၢ်ကီအဖီခိၣ် ၦၤဟဲမၤဘူၣ်ထံအီ လၢကီၢ်ပဒိၣ်၀ဲၤကျိၤ တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ ကရူၢ်ကရၢမ့ၢ်ဂ့ၤႇ ၦၤနီၢ်တဂၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးမ့ၢ်ဂ့ၤ အိၣ်သနာ်က့ခါဆူမဲာ်ညါ လၢကတီၢ်ယံာ်အဂီၢ်တခီ တၢ်မၤဘူၣ်ကစၢ်တဖၣ်မ့ၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ် တဘျီ တၢ်ကီတၢ်ခဲကကဲထီၣ်လၢသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်အဂ့ၢ် ဒူသ၀ီခိၣ်နၢ်ဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဘၣ်ယိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဘၣ်ထဲဒွီး ထံသူထီၣ်ဒီး ဒ့ဖိႇညၣ်ဖိတဖၣ် သံကွံာ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိန့ၣ် ဖဲ လါအီးကထိဘၢၣ် ၁၅သီအနံၤ ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ် ဘုၣ်ဖီၣ်မၤညၣ်၀ဲၤကျိၤ ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဟဲမၤကွၢ်၀ဲထံ၀ံၤ က့ၤစိာ်မၤကွၢ်၀ဲ ညၣ်သံတဖၣ်အိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကီၢ်စဲၣ် ပဒိၣ် ဖုၣ်ဖီၣ်မၤညၣ်၀ဲၤကျိၤ ဒီၤအ့အ့စီၤ တဲ၀ဲလၢ “ၦၤတဲလၢညၣ်သံအဃိပဟဲကွၢ်လီၤ အဖီခိၣ်န့ၣ် ပထံၣ် ဘၣ်လၢၦၤကရၢၢ်ဃာ်နဲအပူၤဒု ပထံၣ်ညၣ်သံလီၤႉ ညၣ်လၢအိၣ်လၢနိၣ်ပူၤတဖၣ်ဒုမူလီၤႉ ၦၤလီၢ်က၀ီၤဖိ ဖဲအံၤလဲၤဒုး နဲၣ်ၦၤတၢ်လီၢ် ၂ တီၤႇ ညၣ်သံအလီၢ်ဒီးညၣ်မူတၢ်လီၢ်ႉ ပဟဲက့ၤစိာ်ညၣ်သံအဒိဒီးထံအဒိသ့ၣ်တဖၣ်လီၤႉ ဒီပကဆှၢအီၤလၢတၢ်မၤကွၢ်အလီၢ်လၢ၀့ၢ်တကူၣ် သၣ်က့ၣ်တးလီၤ”အဂ့ၢ်စံးဘၣ် ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်ဖဲ လါအီးကထိဘၢၣ် ၁၅သီအနံၤန့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ဘၣ်ထွဲထံသူထီၣ်၀ဲအံၤ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်၀ဲၤကျိၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲမၤကွၢ်၀ဲ၀ံၤဒီး ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢထံထီၣ်သူ၀ဲအံၤန့ၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတအိၣ်ဘၣ်ႉ တၢ်ဟဲကဲထီၣ်အသးခီဖျိသ့ၣ်လၣ်ႇ၀ၣ်လၣ် အုၣ်ထီၣ်ကျၣ်ထီၣ် ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဃိလီၤအဂ့ၢ်လီၤႉ

ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢဒူသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တခီန့ၣ် နာ်၀ဲဒၣ်လၢထံသူထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အ၀ဲအံၤ ဟဲကဲထီၣ်အသးလၢ ဂာ်လၢၢ်ကမူၣ်စဲးဖီကဟၣ်တၢ်မၤလီၢ် (ဘိလပ်ေမြစက်ရုံ)အံၤ သူ၀ဲလၢၢ်သွဲၣ်လးအဃိလီၤႉ လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒူသ၀ီခိၣ်နၢ်တဖၣ် တီၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဆူ ပဒိၣ်၀ဲၤကျိၤ ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အအိၣ် လၢတၢ်ကပတုာ်ကွံာ် တၢ်စူးကါ၀ဲ လၢၢ်သွဲၣ်လးဒီး တၢ်ကလဲၤတရံးက့ၤစဲးဖီကဟၣ်တၢ်မၤလီၢ်လၢဂာ်သ၀ံအဂီၢ် အိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကညီၦၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ကရၢကရိလၢအိၣ်လၢကီၢ်ပူၤတကပၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ကကိးန့ၢ်၀ဲ ၦၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢအနၢ်ပၢၢ်တၢ်တဖၣ် လၢကဟဲမၤကွၢ်၀ဲထံဟဲသူထီၣ်အံၤအဂီၢ် ဒီး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ကထီထီၣ်န့ၢ်၀ဲ ၦၤသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ထံကဆှီဒၢအဂီၢ် ကတီၢ်အံၤ ဂုာ်ကျဲးစၢး၀ဲ အဖၢမုၢ်အဂ့ၢ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ

ဘၣ်ထွဲလီၢ်က၀ီၤ ဒူသ၀ီဖိတဖၣ် သဂၢၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်အံၤအဖီခိၣ် ဖဲလါအိးကထိဘၢၣ်ထီသီကတီၢ် ကညီကီၢ်စဲၣ်ကိတိာ်ခိၣ် လဲၤလီၤဃိထံသမံသမိး၀ဲလၢနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်၀ဲဒီး စံး၀ဲလၢ တၢ်မၤကွၢ်၀ဲထံ၀ဲအံၤမ့ၢ်၀ံၤ တၢ်အစၢမ့ၢ်ဟဲဖျါထီၣ်တခါခါဒီး ကလိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ်၀ဲ စဲးဖီကဟၣ်တၢ်မၤလီၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့တုၤမုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ တၢ်အစၢလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒီးတၢ်မၤဖျါထီၣ် တၢ်အမိၢ်လံၤမိၢ်ၦၢ် တအိၣ်နီတမံၤဒံးဘၣ်အဖီခိၣ် သ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်အိၣ်မူ၀ဲလၢတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအပူၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ