လါယနူၤအါရံၤ ၁၁ သီႇ ၂၀၂၃ သီႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်ဒီးတၢ်တုၤသိးထဲသိးအဂီၢ်န့ၣ်ကပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်သိၣ််မှံၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် (KYO)ကရၢခိၣ် စီၤလၢၢ်နၢၤ စံးလီၤ၀ဲဖဲလီၢ်ခၢၣ်သးကညီသးစၢ်ကရၢခီကရဲး ၆ ၀ီတ၀ီ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ

ကလုာ်ဒူၣ်ခဲလၢာ်အိၣ်ဆိး၀ဲတပူၤဃီလၢကီၢ်ပယီၤပူၤအံၤအဃိလၢတၢ်ထီဒါသုးမီၤစိိရိၤဒီးကီၢ်ပယီၤဂ့ၢ်၀ီအပူၤန့ၣ် ကလုာ်ဒူၣ်သးစၢ်တဖၣ်ခဲလၢာ်အသနၢၣ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်၀ဲတခါအဃိအလီၢ်အိၣ်လၢပကဘၣ်ဖီၣ်လိာ်စုပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်သးစၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်(KYO)လီၢ်ခၢၣ်သး ၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ စီၤလၢၢ်နၢၤ စံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“ပ၀ဲဒၣ်သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်တဖၣ်အံၤလၢကလုာ်အဂီၢ်ဒီးတၢ်တုၤသိးထဲသိးအဂီၢ်န့ၣ်တဘၣ်မ့ၢ်ထဲလၢပဟူးဂဲၤဖံးမၤတၢ်လၢပကစၢ်ကလုာ်အဂီၢ်တခါဘၣ်ဒီးအလီၢ်အိၣ်၀ဲလၢပကဘၣ်ဆိမိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်လၢအဂၤတဖၣ်လီၤႉတၢ်အဃိန့ၣ်ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်လၢစဲၤနီၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ပ၀ဲကညီသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ပကဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်လၢအဂၤတဖၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဖဲတလါအံၤလါယနူၤအါရံၤ ၃ သီတုၤလၢ ၇ သီအနံၤန့ၣ် လၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤတၢ်လီၢ်တတီၤအပူၤန့ၣ် တၢ်မၤ၀ဲ(၆)၀ီတ၀ီ KYO လီၢ်ခၢၣ်သးကညီသးစၢ်ခီကရဲး တၢ်ဃုထၢဒီးဖဲန့ၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်၀ဲလီၢ်ခၢၣ်သးပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်(၁၁)ဂၤဒ်အမ့ၢ် တကီၢ်ခါၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ စီၤလၢၢ်နၢၤႇၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ–၂ စီၤဆၢခုၣ်ကီၢ်ႇ နဲၣ်ရွဲၣ် စီၤကိဒါႇ နဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤ(၁)နီၢ်ဂ့ၤဆၣ်မူဒီး နဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤ–၂ စီၤအဲၣ်ထံကီၢ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ

လီၢ်ခၢၣ်သးကညီသးစၢ်ကရၢ(KYO)ခီကရဲးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘျီ၀ဲအံၤအပူၤန့ၣ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤကညီသူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်ႇကီၢ်ပယီၤဒီတဘ့ၣ်ပူၤကညီသးစၢ်ဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပူၤကညီသးစၢ်တဖၣ်ဃုာ်ဒီးကညီသးစၢ်ခၢၣ်စးခဲလၢာ်အဂၤ(၆၀)ဃၣ်ဃၣ်ဟဲထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကမံးတံာ်အသီလၢတၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢလီၢ်ခၢၣ်သးကညီသးစၢ်ကရၢခီကရဲး(၆)၀ီတ၀ီအပူၤအံၤသ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်ဟူးဂဲၤဖံးမၤတၢ်လၢကညီကလုာ်အဂီၢ်တကးဒံးဘၣ်ယနာ်လၢကပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်သိၣ်မှံၤသးစၢ်လၢအဂၤတဖၣ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်(ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်)တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်သးစၢ်လၢအဟဲထီၣ်ခီကရဲးတဂၤ စံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

“(EC)ကရူၢ်လၢပဃုထၢထီၣ်အီၤတဖၣ်အံၤလၢယၤတဂၤန့ၣ်ယအဲၣ်ဒိးလၢတဘၣ်မ့ၢ်ကမၤတၢ်လၢကညီကလုာ်အဂီၢ်တခါလီၤဘၣ်ဒီးယနာ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ဒီပုၢ်၀ဲၢ်လၢအိၣ်ကီၢ်ပယီၤပူၤတဖၣ်ခဲလၢာ်ကဂုာ်ကျဲးစၢးဟူးဂဲၤမၤ၀ဲလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့လီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် အ၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကညီသးစၢ်ကရၢ(KYO)အံၤတၢ်စးထီၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲဖဲ(၁၉၄၆)နံၣ်ဒီးကရၢအံၤဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်အီၤလၢမၤထူရၤခိၣ်နၢ်မါဘးခဲၣ်ႇကီၢ်ပယီၤကီၢ်ခိၣ်(အိၣ်ဘှံး)မါ၀့မီၤႇမါကၠီၤစ့ၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိတၢ်ထံၣ်တလီၤပလိာ်အိၣ်ထီၣ်လၢသးစၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤအဃိကရူၢ်အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အိၣ်ပတုာ်ကွံာ်၀ဲအသးန့ၣ်လီၤႉ

ဖဲန့ၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံကရၢအံၤဒ်သိးကကဲထီၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤလၢ(KNU)အဂီၢ်ဒီးတၢ်ဒုးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ကညီစၢၤသွဲၣ်သီသးစၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်ကရူၢ်အံၤဘၣ်တၢ်က့ၤဒုးအိၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤအီၤခံ၀ီတ၀ီဖဲ(၁၉၈၉)နံၣ်လၢ(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)၀ဲၤလီၢ်သ့ၣ်လီၢ်လံၤ(မၤနၢၤပျီ)တၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤႉ