ခီဖျိပယီၤသုးကျိၤနု၁်လီၤကဒီးအဃိချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတနီၤဘၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲ

လါမ့ၤ ၁၆ သီႇ ၂၀၂၃ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

လၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်(သုးက့ ၃)ဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ ခီဖျိပယီၤသုးကျိၤဆဲးနုာ်လီၤကဒီးအဃိကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်အံၤဘၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲကဒီးလၢတၢ်လီၢ်အဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢၦၤမၤစၢၤၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ

လၢချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် မိကီၢ်ဆၣ်ႇဆီထံးကီၢ်ဆၣ်ဒီးလၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ ဖဲစှၤသီအတီၢ်ပူၤအံၤ ခီဖျိပယီၤသုးကျိၤဟဲနုာ်လီၤတပယူာ်ဃီအဃိဟီၣ်က၀ီၤပူၤကမျၢၢ်လၢအဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ်သုးကဒီးအလီၢ်အကျဲလၢတၢ်လီၢ်အဂၤအဃိထံၣ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ကီတၢ်ခဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီၦၤဂ့ၢ်၀ီကရူၢ်အၦၤတဂၤလၢအမၤစၢၤ ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအံၤ စံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“တၢ်အိၣ်သးဒုနးထီၣ်ဒိၣ်မးႉပယီၤသုးလၢအဟဲနုာ်လီၤတဖၣ်အံၤနုာ်လီၤလၢသ၀ီပူၤဒွဲၣ်အူအီၣ်ၦၤဟံၣ်ၦၤဃီႇတကးဒံးဘၣ်ဒွဲၣ်အူအီၣ်ဃုာ်ကမျၢၢ်အဃိအ၀ဲသ့ၣ်မ့ဟဲနုာ်လီၤလၢတၢ်ခိၣ်တၢ်ဃၢၤဖဲန့ၣ်လံန့ၣ်ကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဘၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲကဒီးအဃိတၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်လီၤႉခဲအံၤစ့ၢ်ကီးခီဖျိကလံၤမုၢ်လီၤအဃိကီခဲဒိၣ်ထီၣ်၀ဲ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ

လၢကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်တၢ်ခိၣ်ဒုးတကူတလၢ၀ဲဘၣ်တကးဒံးဘၣ်အမဲာ်ညါ လိၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီးမ့ဒွးလၢၦၤနီၣ်ဂံၢ်အဂၤ(၁၀၀၀)န့ၣ်ၦၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤအိၣ်ထဲအဂၤ(၂၀၀)လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဟီၣ်က၀ီၤ ကညီၦၤဂ့ၢ်၀ီကရူၢ် ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါတကီၢ်ခါခဲအံၤခီဖျိမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤဆီတလဲသးလံအဃိလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်လၢအဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်တဆူၣ်တချ့ဒီးဟၢဖၢလူကဲထီၣ်သးအဃိ လိၣ်ဘၣ်၀ဲကသံၣ်ကသီသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကညီဂ့ၢ်၀ီကရူၢ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ

“ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်အံၤဖဲကတိန့ၣ်အိၣ်ဒ်န့ၣ်လီၤအဃိတၢ်ခိၣ်ဒုးတအိၣ်ဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢဘၣ်ႉမ့၀ံၤဖဲစှၤသီအတီၢ်ပူၤအံၤၦၤအိၣ်တဆူၣ်အိၣ်တချ့ဟဲအါထီၣ်ႉၦၤဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးခီဖျိအီဘၣ်ထံတကဆှဲကဆှီဘၣ်အဃိ အဟၢဖၢလူကဲထီၣ်သးအိၣ်လီၤႉမ့၀ံၤကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်အံၤတမ့ၢ်အအိၣ်တၢ်လီၢ်တပူၤဃီဘၣ်ႇဟးအိၣ်၀ဲလၢန့ၣ်တဒူၣ်လၢအံၤတဒူၣ်အဃိဆူၣ်ချ့ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဟဲတတုၤခဲလၢာ်ဒံးဘၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီဂ့ၢ်၀ီကရူၢ် စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဒ်သိးလၢၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါအဂီၢ်ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤကရူၢ်(KDHW)အိးထီၣ်ဃာ်၀ဲ(mobile)ကရူၢ်ၦၤမၤတၢ်ဖိအိၣ်၀ဲအသိးလဲၤကူစါယါဘျါကွၢ်ထွဲၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအိၣ်၀ဲဒီးတၢ်လီၢ်တနီၤဘၣ်ကွၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်အိၣ်သး၀ံၤမးဘၣ်လဲၤ၀ဲဒ်န့ၣ်အိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် (KDHW)တၢ်သိၣ်လိမူဒါခိၣ် စီၤဒိဒိၤအဲၣ်ကလုာ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“လၢ(သုးက့ ၃)တကပၤန့ၣ်နါက့ပပာ်လီၤ၀ဲဒၣ်(mobile)ကရူၢ်အိၣ်လီၤႉကယဲၢ်မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး အိၣ်အလီၢ်န့ၣ်ပလဲၤတုၤမီၤနီၤႉဘၣ်ဆၣ်တၢ်လီၢ်တနီၤန့ၣ်ပယီၤသုးမ့နုာ်လီၤႇကျဲတၢ်အိၣ်သးမ့တဂ့ၤဘၣ်န့ၣ်ပဘၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်၀ံၤမးပလဲၤဒ်န့ၣ်မီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ် န့ၣ်လီၤႉ

တကီၢ်ခါခဲအံၤတုၤဃီၤလၢတၢ်စူၤခါလံအဃိလၢလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်ပလီၢ်သးလၢတၢ်ညၣ်ဂိၢ်သွံၣ်ဟးထီၣ်ဒီးတၢ်ညၣ်ဂိၢ်တၢ်ဆါသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤဒိဒိၤအဲၣ်ကလုာ် စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ် လီၤႉ

လၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ စးထီၣ်သုးဟံးန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤတုၤလၢတနံၣ်အံၤ(၂၀၂၃) လါမ့ၤန့ၣ် ကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်၀ဲ(၁)ကလီၢ်ဘျဲၣ်လံအဂ့ၢ်န့ၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးကညီတၢ်ကရၢကရိအတၢ်မၤနီၣ်စရီအသိး သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ