ကရ့ၣ်နံၣ်ကီၢ်စဲၣ်ပူၤ ကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်(၃၀၀ႇ၀၀၀)ဃၣ်ဃၣ်လံ

လါယူၤလံ ၅ သီႇ ၂၀၂၃ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

လၢကရ့ၣ်နံၣ်ကီၢ်စဲၣ်အပူၤ တၢ်ဒုးဆဲးကဲထီၣ်၀ဲလၢတၢ်ပၢၢ်ဆၢသုးပာ်ဖှိၣ်ဒီးပယီၤသုးဘၢၣ်စၢၤအဃိ တကီၢ်ခါခဲအံၤကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်တုၤလၢ(၃၀၀ႇ၀၀၀)ဃၣ်ဃၣ်လံအဂ့ၢ်န့ၣ် ကရ့ၣ်နံၣ်ဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ်(KnHRG) စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ

KnHRG ၦၤနဲၣ်တၢ် အူဘညါ စံး၀ဲလၢ“ဖဲလီၢ်ခံအံၤလၢပကီၢ်စဲၣ်ပူၤန့ၣ်တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ရၤလီၤသးသကုၤဆးဒး လီၤႉတၢ်လီၢ်ႇကီၢ်ဆၣ်လၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်မီၤနီၤႉခဲအံၤလၢဘီလခဲႇမဲၤစဲၤႇမိဘၠဲႇဖဲၤခိၤတကပၤန့ၣ်နါက့တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢာ်လံႉတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဃိကမျၢၢ်တနီၤန့ၣ်လဲၤစံၣ်ထီၣ်အိၣ်လၢယိၤကီၢ်တကပၤအိၣ် မီၤနီၤႉကရ့ၣ်နံၣ်ကီၢ်စဲၣ်ပူၤအံၤၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအနီၣ်ဂံၢ်ဒုကအိၣ်လၢ(၂၇၀ႇ၀၀၀)အဖီခိၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

တၢ်စူၤခါအတီၢ်ပူၤခီဖျိတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဃိလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်လၢအလဲၤစံၣ်အိၣ်လၢၦၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လိၣ်ဘၣ်၀ဲဒၣ် တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးလီၢ်ကျဲ(တၢ်ခိၣ်ဒုး)ႇတၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီးကသံၣ်ကသီသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကမျၢၢ်ၦၤဃ့ၢ်တၢ်ဒုးဖိတဖၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လၢကရ့ၣ်နံၣ်ကီၢ်စဲၣ်ပူၤ တနံၣ်အံၤ(၂၀၂၃)လါယူၤအတီၢ်ပူၤ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤရၤလီၤသးဟဲအါထီၣ်၀ဲအသိး ပယီၤသုးပံးဃာ်ကျဲအိၣ်ခိးသမံသမိးတၢ်ဟဲအါထီၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ကရ့ၣ်နံၣ်ဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

“ပယီၤသုးတြီဃာ်တၢ်ပံးဃာ်တၢ်အံၤစးထီၣ်လၢ(၂၀၂၂)အခါန့ၣ်လံမီၤနီၤႉဖဲတနံၣ်အံၤ(၂၀၂၃)လါယနူၤအါရံၤလၢာ်အခါန့ၣ်တၢ်ဒုးစးထီၣ်ကဲထီၣ်၀ဲလၢဒံၤမီၣ်စိၤမုၢ်ထီၣ်တကပၤန့ၣ်မီၤနီၤႉလၢမိဘၠဲႇဖဲၤခိၤတကပၤန့ၣ်နါက့ကဲထီၣ်စ့ၢ်လီၤႉ ဖဲလါယူၤအခါန့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢမိဘၠဲႇဖဲၤခိၤတကးဒံးဘၣ်တၢ်လီၢ်လၢအဂၤစ့ၢ်ကီးကဲထီၣ်အဃိပယီၤသုးတြီဃာ်တၢ်ႇ မၤဃံးထီၣ်တၢ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် (KnHRG)ၦၤနဲၣ်တၢ် အူဘညါ စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ခီဖျိပယီၤသုးပံးဃာ်ကျဲႇတပျဲၦၤစိာ်ထီၣ်စိာ်လီၤတၢ်လၢၤဘၣ်အံၤဟဲအါထီၣ်အဃိ လၢကမျၢၢ်ဃ့ၢ်တၢ်ဒုးတဖၣ်အံၤ အဂီၢ်ဘၣ်ယိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီတကပၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ၦၤမၤစၢၤၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဖဲတနံၣ်အံၤ(၂၀၂၃)လါမ့ၤအခါဒ်ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢတၢ်ဒုးဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့ၦၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်လိၣ်ဘၣ်ရူ(UNOCHA) ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲ အသိးန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤဒီတဘ့ၣ်အပူၤ ၦၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအနီၣ်ဂံၢ်ခဲလၢာ်အိၣ်၀ဲ(၁ႉ၈)ကကွဲၢ်ဘျဲၣ်လံ အဂ့ၢ်န့ၣ် လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါပူၤ ပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ