ကလံၤစိး(၁၀၂၇)မၤဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအတီၢ်ပူၤပယီၤသုးပ၁်လီၤစုက၀ဲၤအိၣ်အဂၤ(၁၀၀)ဘျဲၣ်

လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂ သီႇ ၂၀၂၃ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကလံၤစိးသိၣ်မှံၤကရူၢ်ပူၤ(၃)ဒူၣ်မၤ၀ဲ(၁၀၂၇)ဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအကတီၢ် စးထီၣ်လါအီးကထိဘၢၣ် ၂၇ သီတုၤလၢ ၃၁ သီ လၢ(၅)သီအတီၢ်ပူၤ ပယီၤသုးဟဲက့ၤပာ်လီၤစုက၀ဲၤလၢသိၣ်မှံၤကရူၢ်အအိၣ်ခဲလၢာ်အိၣ်၀ဲ အဂၤ(၁၀၀)ဘျဲၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ် သိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ်အံၤထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် ၃၁ သီအနံၤန့ၣ်လီၤႉ

ဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဘျီ၀ဲအံၤအတီၢ်တၢ်မၤန့ၢ်၀ဲသုးကီၣ်ကးအသုးကလၢၤဖးဒိၣ်ႇသုးကလၢၤဖိအိၣ်၀ဲအဖျၢၣ် (၈၀)ဘျဲၣ်ညါဒီးဖဲန့ၣ်၀ံၤလီၢ်ခံသုးကီၣ်ကးအၦၤပာ်လီၤစုက၀ဲၤဒိးဖီၣ်သးလၢသိၣ်မှံၤကရူၢ်အအိၣ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်၀ဲဒၣ် န့ၣ်လီၤႉ ဒ်န့ၣ်အသိးဖဲအပူၤကွံာ်လါအီးကထိဘၢၣ် ၃၀ သီအနံၤ သုးကီၣ်ကးအခီၣ်သုးရ့ၣ်(ခလရ–၁၄၃)သုးရ့ၣ် ဟဲက့ၤပာ်လီၤ စုက၀ဲၤဒီတရ့ၣ်ညါဒီးစးထီၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်စးထီၣ်မၤဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအံၤန့ၣ်သုးကီၣ်ကးဟဲက့ၤပာ်လီၤစုက၀ဲၤအိၣ်၀ဲအဂၤ(၁၀၀)ဘျဲၣ်လံ အဂ့ၢ်န့ၣ် သိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ် အလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

သုးကီၣ်ကးအၦၤဟဲက့ၤပာ်လီၤစုက၀ဲၤလၢသိၣ်မှံၤကရူၢ်အအိၣ်အံၤခီဖျိသုးကီၣ်ကးအၦၤအံၤပျံၤဘၣ်၀ဲတၢ်ပၢၢ်ဆၢ သုးပာ်ဖှိၣ်ကရူၢ်အဃိပာ်လီၤစုက၀ဲၤဒီးဒ်န့ၣ်အသိးဟဲက့ၤပာ်လီၤစုက၀ဲၤလၢတၢ်အိၣ်သးအကလုာ်ကလုာ်အဃိ စ့ၢ်ကီးအိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ပၢၤကီၢ် ကိၤလၣ်ယီၤ လၢအဟဲက့ၤမၤ(CDM)တဂၤ ပဲာ်ထံနီၤဖး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

“တၢတထံၣ်န့ၣ်ခီဖျိတၢ်ပၢၢ်ဆၢသုးကရူၢ်ဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံးအဃိအ၀ဲသ့ၣ်ပျံၤတၢ်ဘျီအဟဲက့ၤပာ်လီၤ၀ဲစုက၀ဲၤဒ်န့ၣ်မီၤနီၤႉခံထံၣ်တထံၣ်ခီန့ၣ်လၢညါခါန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ထုကဖၣ်၀ဲလၢဟဲထီၣ်ဒၣ်၀ဲဒ်န့ၣ်ႉၦၤမ့ဟဲထီၣ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ် အသးပူၤ အိၣ်ပာ်လၢကတူၢ်ဆှူ၀ဲဒ်န့ၣ်မီၤနီၤႉအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်အဲၣ်ဒိးပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီးၦမကမျၢၢ်ႉဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိတၢ်ဂ့ၢ် အကလုာ် ကလုာ် အဃိအ၀ဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်တသ့ဘၣ်အဃိဘၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢသုးကလၢၤပူၤဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်လီၤႉယဆိမိၣ်ခဲအံၤဘျီတၢ်ခွဲးတၢ်ယၤဂ့ၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်မီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါဒ်သိးဒုးယၤတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိကလၢထီၣ်ၦဲၤထီၣ်အဂီၢ်သိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ်အံၤကဆဲးမၤ၀ဲဒီး လၢတၢ်န့ၣ်အဃိပယီၤသုးလၢအအိၣ်သုးကလၢၤပူၤလၢအအဲၣ်ဒိးပာ်လီၤစုက၀ဲၤမ့ၢ်ဂ့ၤႇအဲၣ်ဒိးဟဲက့ၤပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤကဆဲးကျိးဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢအဆိကချ့အဂ့ၢ်န့ၣ် သိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ်အံၤ ထုးထီၣ်၀ဲလံာ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ်လီၤႉ

ပယီၤသုးလၢအတအဲၣ်ဒိးသံဟဲက့ၤဟ့ၣ်လီၤစုက၀ဲၤလၢသိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ်အံၤအအိၣ်အိၣ်၀ဲဒီးခီဖျိအ၀ဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး အိၣ်ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိဟဲက့ၤပာ်လီၤစုက၀ဲၤစ့ၢ်ကီးအိၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉၦၤလၢအဟဲက့ၤပာ်လီၤစုက၀ဲၤတဖၣ် သိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ်အံၤဆှၢပာ်အ၀ဲသ့ၣ်ဆူတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအလီၢ်ဒီးတကးဒံးဘၣ်အမဲာ်ညါၦၤလၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်ကွၢ်ထွဲဃုာ်စ့ၢ်ကီးအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂ့ၢ်န့ၣ် သိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ်အံၤစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ၦၤလၢအဟဲက့ၤပာ်လီၤစုက၀ဲၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤတၢ်ဟံမူဒါလၢအ၀ဲသ့ၣ်သးသမူတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်ႇတၢ်တဖီၣ်ထၢနုာ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ဒုးဃာ်အလီၢ်ဘၣ်ႇလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကထံၣ်လိာ်သးဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်တၢ်ကမၤစၢၤ၀ဲတကးဒံးဘၣ် တၢ်ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဃုာ်၀ဲတၢ်လ့ၢ်ထီၣ်လ့ၢ်လိၤကျဲတရံးအဂ့ၢ်န့ၣ် သိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ်အံၤအလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤ ပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကလံၤစိးသိၣ်မှံၤကရူၢ်ဒီးပယီၤသုးအဘၢၣ်စၢၤတၢ်ဒုးဆူၣ်ထီၣ်၀ဲအသိးလၢကီၢ်ပယီၤကလံၤထံးကညီကီၢ်စဲၣ် ကီးတရံးဒီးနိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်တကပၤန့ၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဒုးဆူၣ်ထီၣ်၀ဲလၢပယီၤသုးဒီးတၢ်ပၢၢ်ဆၢသုးကရူၢ် အဘၢၣ်စၢၤဒီး ပယီၤသုးကလၢၤလၢအိၣ်ဟီၣ်က၀ီၤပူၤအံၤဒီးတြဲၤတၢ်သမံသမိးလီၢ်လၢအိၣ်၀့ၢ်နုာ်လီၤဟးထီၣ် တဖၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ပၢၢ်ဆၢသုးကရူၢ်နုာ်လီၤထီၣ်ခး၀ဲဒၣ်အိၣ်န့ၣ်လီၤႉ

(Operation 1027)လၢအမၤ၀ဲဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအံၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ ကီၢ်ပယီၤဒီကလုာ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲၣ်တ့ၣ်သိၣ်မှံၤ (MNDAA),ပလီၣ်ဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်(TNLA),ရၢၣ်ခၢၣ်သုးမုၢ်(AA) သိၣ်မှံၤကရူၢ်(၃)ဒူၣ်အံၤ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး မၤ၀ဲဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအံၤန့ၣ်လီၤႉ ဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဘျီ၀ဲအံၤအပူၤန့ၣ်တၢ်နုာ်လီၤခးမၤန့ၢ်၀ဲသုးကီၣ်ကး အသုးကလၢၤအိၣ်၀ဲဒီးဒ်န့ၣ်အသိးကခၠ့ၣ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်(KIA)ဒီးဟီၣ်က၀ီၤတၢ်ဒီသဒၢကမျၢၢ်သုးလၢအိၣ်ဟီၣ်က၀ီၤအဂၤတဖၣ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးမၤ၀ဲဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလံဒီးတၢ်ဒုးဆူၣ်ထီၣ်၀ဲတုၤလၢခဲအံၤတစုန့ၣ်လီၤႉ