လါယူၤ ၂၀ သီႇ ၂၀၂၄ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
ဖဲတနံၤအံၤလါယူၤ ၂၀ သီ ဂီၤခီ ၈း၀၀ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်-ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢ မဲၢ်လးဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ ဒဲက၀ီၤ(Zone-c)ဖျၢၣ်ထူပျီတၢ်လီၢ်န့ၣ် တၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤ၀ဲဒၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲမုၢ်နံၤ (World Refugee Day) မူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒီးကမျၢၢ်အဂၤ(၅၀၀၀)ဃၣ်ဃၣ်ဟဲထီၣ်၀ဲဒၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဒ်သိးမူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဘျီ၀ဲအံၤကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်ဒဲက၀ီၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဒီး(CBO)ႇ(NGO)လၢအမၤ သကိးတၢ်ဒီးဒဲက၀ီၤသ့ၣ်တဖၣ်မၤ၀ဲဒၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် တကးဒံးဘၣ်ခီဖျိ(NGO)ႇ(UNHCR)ႇ(TBC)အတၢ်ဆီၣ်ထွဲ မၤစၢၤၦၤအဃိတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်၀ံၤ၀ဲဒၣ်ဂ့ၤဂ့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဒဲက၀ီၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
လၢဘၣ်ကီဘၣ်ခဲမုၢ်နံၤဘျီ၀ဲအံၤတဘၣ်မ့ၢ်လၢသူၣ်ခုသးခုဒီးဟဲမၤလၤကပီၤအီၤဘၣ်မ့မ့ၢ်တခီပကဟဲပာ်ဖျါထီၣ်သး လၢပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးႇတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဒီးတၢ်ကဟုကယာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် မဲၢ်လးဒဲက၀ီၤခိၣ်-၂ နီၢ်ဖီဒ်ဆၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
မဲၢ်လးဒဲက၀ီၤခိၣ်-၂ နီၢ်ဖီဒ်ဆၣ် စံး၀ဲလၢ“လၢတၢ်မၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲမုၢ်နံၤအံၤတမ့ၢ်လၢပဟဲဒီးပသူၣ်ခုသးခုဒီးမၤလၤ ကပီၤအီၤဘၣ်ႉယၤတဂၤယတၢ်ပာ်သးခီန့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ်လၢပကဟဲပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢကဘၣ်မ့ၢ်ၦၤလၢအထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအပူၤဒီးပကဘၣ်မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢပကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ဃူတၢ်ဖိးႇတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ႇတၢ်ကဟုကယာ်သ့ၣ်တဖၣ်မီၤနီၤႉအ၀ဲအံၤမ့ၢ်ဒၣ်ပတၢ်ပညိၣ်လၢပဟဲပာ်ဖျါထီၣ်ပသးလၢတနံၤညါအံၤမီၤနီၤႉ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါလၢဘၣ်ကီဘၣ်ခဲမုၢ်နံၤလီၤဘၣ်အဖီခိၣ်အံၤစံးဘျုးဘၣ်ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢသးအိၣ် တူၢ်လိာ်ဒုးအိၣ်ကဒုကီၢ်ပယီၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိလၢအထံအကီၢ်ပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် နီၢ်ဖီဒ်ဆၣ် စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“ပအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါဒီးစံးဘျုးစံးဖှိၣ်ဘၣ်ကၠီၣ်တဲၣ်စီၤလိၣ်စီၤပၤႇပဒိၣ်ပၦၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢသးအိၣ်တူၢ်လိာ်ၦၤ လၢအထံအကီၢ်ႉပဟဲအိၣ်လၢဒဲက၀ီၤပူၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲတၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်တမံၤမီၤႉအဃိန့ၣ်ပသးခုပသးမု၁်လီၤႉဒီးပဟဲလၢ ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲမုၢ်နံၤအဂီၢ်အံၤန့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ်လၢၦၤအါဒံအါဂၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်သူၣ်ပိၢ်သး၀းမုၢ်လၢ်စ့ၢ်ကီး၀ဲဒၣ်လၢခါဆူ ညါအဂီၢ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီးတၢ်ကတိၤလၢဘၣ်ကီဘၣ်ခဲတဖျၢၣ်အံၤကပူၤဖျဲးထီၣ်၀ဲအဂီၢ်လီၤမီၤယဆိမိၣ်န့ၣ်ႉ” အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
ဒ်န့ၣ်အသိးမူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤခိၣ်နၢ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါကတိၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလီၤတၢ်ႇတၢ်ဖးဖျါထီၣ်တၢ်ကရၢကရိ အလံာ်ဟ့ၣ်ယုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးတကးဒံးကလုာ်ဒူၣ်လၢအိၣ်ဒဲက၀ီၤပူၤတဖၣ်ဟဲပာ်ဖျါထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဆဲးတၢ်လၤ တဒူၣ်စုာ်စုာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲမုၢ်နံၤမူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဘျီ၀ဲအံၤ (NGO)တၢ်ကရၢကရိအၦၤဘၣ်မူ ဘၣ်ဒါႇကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါႇ(UNHCR)ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါႇ(TBC)ခိၣ်နၢ်ႇဒဲက၀ီၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဃုာ်ဒီး ကမျၢၢ်ႇ ၦၤကၠိဖိခဲလၢာ်ဟဲထီၣ်၀ဲအဂၤ(၅၀၀၀)ဃၣ်ဃၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဒဲက၀ီၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစံး၀ဲအသိး သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
တနံၣ်အံၤ(၂၀၂၄)ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲမုၢ်နံၤလီၤဘၣ်ဘျီ၀ဲအံၤမဲၢ်လးဒဲက၀ီၤတကးဒံးဘၣ်အမဲာ်ညါ နိၣ်ဖိႇအူးဖၠၣ်ဒဲက၀ီၤဃုာ်ဒီးဒဲက၀ီၤလၢအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီးမၤ၀ဲဒၣ်မူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
