ကၠီၣ်တဲၣ်ဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤဝဲကီၢ်ပယီၤပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်ခံဘျီတဘျီ

လါအီကူး ၂၈သီ, ၂၀၂၄နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ဒ်သိးကီၢ်ပယီၤအပူၤကမျၢၢ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအဂီၢ်,ကၠီၣ်တဲၣ်ဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤကဒီးဝဲပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်ခံဘျီတဘျီဖဲအပူၤကွံၥ်လါအီကူး(၂၆)သီအနံၤအပူၤအဂ့ၢ်,ကၠီၣ်တဲၣ်တၢ်ကစီၣ်(BangkokPost)ပၥ်ဖျါဝဲန့ၣ်လီၤ.

ကၠီၣ်တဲၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲကီၢ်ပယီၤပှၤဂ့ၢ်ဝီအတၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤခံဘျီတဘျီအံၤ,ဟ့ၣ်လီၤဝဲစ့ယိၤ(၉)ကကွဲၢ်ခီဖျိအၣ်စံၣ်ယၣ်တၢ်မၤဘၣ်လိၥ်ဖိးဒ့ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်လီၢ်ခၢၣ်(AHACenter)အစုပူၤတဆီအဂ့ၢ်,ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကိၥ်တိၤဝဲၤကျိၤအပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ(Ms Eksiri Pintaruchi)စံးဝဲအဂ့ၢ်,(BangkokPost)ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဒီးစ့ယိၤ(၉)ကကွဲၢ်လၢကၠီၣ်တဲၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲအံၤ,အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဝဲဒ်သိးကဘှါရှဲစၢၤဝဲကီၢ်ပယီၤကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်လၢအဘၣ်ဃ့ၢ်တၢ်ဒုးသဂၢၢ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်အဃိ,နၥ်ဝဲလၢကကဲထီၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤသပှၢ်ကတၢၢ်လၢကီၢ်ပယီၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်အံၤအဂီၢ်လီၤအဂ့ၢ်,(Ms Eksiri)စံးအါထီၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,(BangkokPost)ပၥ်ဖျါဝဲန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤအံၤန့ၣ်,ဖဲအပူၤကွံၥ်လါမးရှးအတီၢ်ပူၤကၠီၣ်တဲၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲကီၢ်ပယီၤပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိအဂၤ(၂၀၀၀၀)ဘျဲၣ်အိၣ်ဝဲအဖီခိၣ်,တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်ခီဖျိလဲၤဝဲလၢ(AHACenter)တဆီဆူသုးကီၣ်ကး(MRCS)ဂၥ်တဲၥ်ဂီၤကရူၢ်ကရၢဒီးသုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)အစုပူၤအဃိ,တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်တလဲၤတုၤဝဲဆူကီၢ်ပူၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤနီၢ်နီၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ,(AHA)အံၤခီဖျိမ့ၢ်ဝဲကရူၢ်ကရၢလၢအမၤသကိးတၢ်ဒီးပယီၤသုးပဒိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အလီၢ်ခံသုးပဒိၣ်အတၢ်မၤကၤထံရုၢ်ကီၢ်သဲးမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွၥ်အိၣ်ဝဲအဃိ,ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤကီၢ်ပယီၤကမျၢၢ်ပှၤဂ့ၢ်ဝီအတၢ်လိၣ်ဘၣ်ခံဘျီတဘျီအံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဆဲးမၤသကိးဝဲတၢ်ဒီး(AHACenter)ဒ်သိးအပူၤကွံၥ်န့ၣ်,တမ့ၢ်လၢလဲၤမၤစၢၤဝဲပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်န့ၢ်သ့တုၤလီၤတီၤလီၤဘၣ်အဂ့ၢ်,ကီၢ်ပူၤကညီပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိကမံးတံၥ်(CIDKP-Community for Internally Displace Karen People)ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစီၤခဲလ့ၣ်စံးတ့ၢ်ဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်ကညီတၢ်ကစီၤဖဲလါယူၤလံအပူၤအိၣ်ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဃးဒီးကၠီၣ်တဲၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်ခံဘျီတဘျီအံၤန့ၣ်,ကၠီၣ်တဲၣ်ထံရုၤကီၢ်ဂၤကိၥ်တိၤခိၣ်( MarisSangiampongsa)အၢၣ်လီၤတ့ၢ်ဝဲလၢတၢ်မၤဝဲ(၅၇)ဝီတဝီအၣ်စံၣ်ယၣ်ခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢလၣ်အိၣ်ထံကီၢ်(ဘံၣ်ယၣ်ကၠ့)တၢ်လီၢ်အပူၤဖဲအပူၤကွံၥ်လါယူၤလံအပူၤန့ၣ်လီၤ.

တကတီၢ်ဃီ,(၂၀၂၁)နံၣ်သုးဟံန့ၢ်တၢ်စိကမီၤအလီၢ်ခံကၠီၣ်တဲၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲကီၢ်ပယီၤပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်အတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအံၤထီၣ်ဘးလၢစ့ယိၤ(၁၆)ကကွဲၢ်ဃၣ်ဃၣ်လံအိၣ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်တကဲထီၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤနီၢ်နီၢ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤလီၢ်အိၣ်ကမှံပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤနီၢ်နီၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်အဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.