လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၆သီ, ၂၀၂၄နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်,
ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢ,တးကီၢ်ရ့ၣ်မဲဆီးဝ့ၢ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ,အပူၤကွံၥ်မဟါတနွံလါစဲးပထ့ဘၢၣ်အပူၤ,ကၠီၣ်တဲၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်နုၥ်လီၤသမံသမိးဝဲတၢ်လၢတးကီၢ်ရ့ၣ်ခီကီၢ်ကၠိတဖၣ်အိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,ခီကီၢ်ကူၣ်သ့ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်နုၥ်လီၤသမံသမိးဝဲတၢ်လၢခီကီၢ်ကၠိတဖၣ်အပူၤအံၤန့ၣ်ဒ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကူၣ်သ့ခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီလၢတၢ်ဖီခိၣ်တဖၣ်အတၢ်နဲၣ်လီၤအိၣ်ဝဲအသိးဟီၣ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်သမံသမိးဝဲကၠိတဖၣ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၢ်ဂီၤဒီးတၢ်လူၤပိၥ်ထွဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်ကၠိတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢမ့ၢ်အအိၣ်ဧါတအိၣ်ဘၣ်ဧါအဂ့ၢ်,ကီၢ်ပယီၤခီကီၢ်ကူၣ်သ့ပှၤမၤတၢ်ဖိကမံးတံၥ်(Burmese Migrant Worker’s Education Committee- BMWEC)ပှၤနဲၣ်တၢ်သရၣ်မုၣ်နီၢ်ဆၣ်အဲၣ်စ့ဖိစံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲလၢ“ခီကီၢ်ကၠိလၢအိၣ်ဖဲထံဆၢကီၢ်ဆၢတဖၣ်အံၤခဲလၢၥ်န့ၣ်,ဟီၣ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဒုဆှၢထီၣ်ပဂ့ၢ်ပကျိၤအိၣ်ဝဲလီၤ.အဃိန့ၣ်တးကီၢ်ရ့ၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဟဲလီၤသမံသမိးဝဲကၠိသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ.ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤသမံသမိးဝဲကၠိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဒ်သိးကၠိတဖျၢၣ်အက့ၢ်အဂီၤလၢအကြၢးအိၣ်ဝဲန့ၣ်မ့ၢ်အအိၣ်ဧါ,အခီပညီန့ၣ်ကၠိအံၤမ့ၢ်အနီၢ်တယၢ်တၢၣ်,ကၠီၣ်တဲၣ်စီၤပၤအဂီၤ,ကၠိတၢ်ကဆှဲကဆှီ,ဒီးကၠိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်အအိၣ်လီၤဖးအသးဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါစ့ၢ်ဧါ,မ့ၢ်အဘၣ်ထွဲဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်မၤတဖၣ်ဧါ,တကးဘၣ်မ့ၢ်အပူၤဖျဲးဒီးတၢ်မူၤတၢ်ဘှီးတၢ်မၤဆါကသံၣ်ကသီသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ဧါ,မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ်ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကၠိဖိအနီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးအသိးန့ၣ်,မ့ၢ်အတၢ်ဘၣ်လိၥ်သးစ့ၢ်ဧါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်”စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ,တၢ်သမံသမိးဝဲတးကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤခီကီၢ်ကၠိတဖၣ်အံၤန့ၣ်,ကပၣ်ဃုၥ်ဝဲဒီးကၠိလၢအဖိးမံသဲစးဒီးနုၥ်လီၤလၢ(Migrant Educational Coordination Center MECC)စရီအပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အသိး,ကၠိလၢတဖိးမံသဲစးဘၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ကနုၥ်လီၤသမံသမိးစ့ၢ်ကီးဝဲအဂ့ၢ်,(BMWEC)ပၥ်ဖျါဝဲအစိၤရှၢၣ်မံးဒံးယၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
တကီၢ်ခါခဲအံၤ(BMWEC)အစုတီဖီလၥ်ခီကီၢ်ကၠိအိၣ်ဝဲအဖျၢၣ်(၃၀)အကျါ,တၢ်နုၥ်လီၤသမံသမိးဝဲကၠိတနီၤဝံၤဝဲလံဘၣ်ဆၣ်အိၣ်တ့ၢ်ဒံးဝဲတနီၤအဃိ,ဒ်ခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီလၢထးတဖၣ်အတၢ်နဲၣ်လီၤအသိးန့ၣ်,လၢကပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီးကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢဟဲသမံသမိးတၢ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်,(BMWEC)ဆီၣ်တခူထီၣ်ဝဲအစုတီၤဖီလၥ်ကၠိတဖၣ်အကၠိခိၣ်ဒီးပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်လၢကအိးထီၣ်ကၠိကိးနံၤဒီးတူၢ်လိၥ်သမံသမိးအသးအဂ့ၢ်,ပၥ်ဖျါဝဲလၢအစိၤရှၢၣ်မံးဒံးယၢၣ်အပူၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
တကတီၢ်ဃီ,တနံၤအံၤလါစဲးပထ့ဘၢၣ်(၁၆)သီဂီၤခီအနံၤအပူၤ,ကၠီၣ်တဲၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်နုၥ်လီၤသမံသမိးဝဲကွဲၢ်ကဘီကၠိသရၣ်(သရၣ်မုၣ်)ဃုၥ်ဒီးကၠိဖိတဖၣ်အနီၢ်ဂံၢ်နီၢ်ဒွးအိၣ်ဝဲဒီးသံကွၢ်သံဒိးမၤနီၣ်မၤဃါဟံးန့ၢ်ဝဲကၠိအဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီးဟံးန့ၢ်ဝဲကၠိခိၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤအလံၥ်လဲၢ်လၢအသူဝဲဖဲအအိၣ်ဆိးလၢကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ပူၤတဖၣ်အိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,ကွဲၢ်ကဘီကညီတီၤထီကၠိ,ကၠိခိၣ်သရၣ်စီၤကၠီၤချ့ဆူစံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲလၢ“ဖဲပကၠိအံၤန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ဟဲသမံသမိးဝဲဖိဒံဖိသၣ်စရီ,ကၠိသရၣ်သရၣ်မုၣ်စရီ,ကၠိအိၣ်သူၣ်လီၤသးပှဲၤနံၣ်လဲၣ်ဃုၥ်ဒီးကၠိခိၣ်အဖီၣ်လံၥ်လဲၢ်တၢ်ဂီၤမနုၤလဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဝံၤ,ဒိဃုၥ်ဝဲတၢ်ဂီၤတဖၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ.အဝဲသ့ၣ်ဟဲဝဲ(၃)ဂၤလီၤ.ဟဲန့ၣ်တကိးထံၣ်ဝဲကၠိဖိကၠိသရၣ်သရၣ်မုၣ်ကိးဂၤဘၣ်,ကိးထံၣ်ဝဲထဲကၠိခိၣ်တဂၤလီၤ.အခဲအံၤန့ၣ်ယနီၢ်ကစၢ်တဂၤယဆိမိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကဟဲဟံန့ၢ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤစရီသ့ၣ်တဖၣ်ဝံၤ,ကဟဲကဒီးဝဲလၢခံတဘျီကဒီးမီၤ.နါက့ပတဲလီၤတံၢ်တသ့ဘၣ်,ပဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကတီၤပသးထီဘိလီၤ.”အဂ့ၢ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်တးကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤခီကီၢ်ကၠိတဖၣ်အံၤ,ခဲလၢၥ်အိၣ်ဝဲအဖျၢၣ်(၆၃)ဒီးပှၤကၠိဖိခဲလၢၥ်အိၣ်ဝဲအဂၤ(၂၀၀၀၀)န့ၣ်လီၤ.ဒီးကၠိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့တမ့ၢ်ဒံးဝဲကၠိလၢအဖိးမံသဲစးဒံးဘၣ်,ဘၣ်ဆၣ်ဘၣ်အိၣ်ဝဲလၢကၠီၣ်တဲၣ်(Register-List)အတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအပူၤအဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်ခီကီၢ်ကူၣ်သ့ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိး,တးကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤခီကီၢ်ကၠိလၢတနုၥ်လီၤလၢကၠီၣ်တဲၣ်(Register List)အပူၤဒံးဘၣ်အိၣ်ဒံးဝဲစှၤကိးဖျၢၣ်အသိး,ကၠိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒ်သိးကနုၥ်လီၤ(Register List)အပူၤအဂီၢ်,ကၠိပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဂုၢ်ကျဲးစၢးတီၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသးအိၣ်ဝဲအဖၢမုၢ်အိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,ပှၤဟူးဂဲၤလၢခီကီၢ်ကူၣ်သ့တၢ်ဖံးတၢ်မၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
