လါအီးကထိဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, တီနီၢ်မုၢ်ထီၣ်ဟီၣ်ကဝီၤဖလူကၠိဘၣ်ဒီးသုးကီၣ်ကးအကျိဖးဒိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံဘၣ်စိကတီၢ်ဃၥ်တၢ်မၤလိတုၤခဲအံၤအဂ့ၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢကီၢ်ဆၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအပူၤကွံၥ်လါအီးကထိဘၢၣ် ၁သီအနံၤ မုၢ်ဃ့ၢ်လီၤ(၂)နၣ်ရံၣ်ဘျဲၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် လ့က့ၣ်ကိၥ် စွဲၤတီၤကိသုးကီၣ်ကးအမျိၥ်သုးကလၢၤခးလီၤဝဲ ကျိဖးဒိၣ် ၁၂၀ မၣ်မၣ် ဆူ ဖလူသဝီပူၤ၂ဖျၢၣ်ဒီးတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤတဲၥ်ဘၣ်ဝဲလၢကၠိကရၢၢ်အပူၤအဃိကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲအဖီခိၣ် တကီၢ်ခါခဲအံၤဖလူကၠိဘၣ်ပတုၥ်ဃၥ်တၢ်မၤလိအဂ့ၢ် ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ခိၣ် ပဒိၣ်စီၤဖၣ်ထယါစံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲလၢ“ကၠိတၢ်လီၢ်န့ၣ် အိၣ်တသ့လၢၤဘၣ်.ခိၣ်ဖျိးနၢ်ဖျိးလၢၥ်လံ.တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအိၣ်လၢကသူၣ်ထီၣ်ဆီတလဲက့ၤကၠိအလီၢ်လၢကတီၢ်ဖုၣ်အဂီၢ်န့ၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအိၣ်လီၤ.အခဲအံၤန့ၣ်ဘၣ်စိကတီၢ်ဃၥ်တၢ်မၤလိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်လူၤကျီက့ၤဝဲသ့ၣ်ဝၣ်ဒီးတၢ်လၢလိၣ်လၢအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်တခီပဘၣ်ဃ့ဝဲပှၤတၢ်မၤစၢၤခီဖျိအခဲအံၤအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒံးဒၣ်လၢတၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဒီးတဖံးအီၣ်မၤအီၣ်ဘၣ်တၢ်မူၤမူၤနီၢ်နီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖလူကၠိအံၤပှၤကၠိဖိအိၣ်ဝဲ ၁၈၀ ဘျဲၣ်ဒီးဖဲသုးကီၣ်ကးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဆိကတၢၢ်တဖျၢၣ်လီၤတဲၥ်ဝဲလၢကၠိကရၢၢ်အချၢဒီးပှၤကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်က့ၤဃ့ၢ်ဆူတဂၤကစၢ်ဟံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ လီၤတဲၥ်ကဒီးဝဲတီတီဖဲကၠိကရၢၢ်ပူၤတဖျၢၣ်အဃိဘၣ်ဟးဂီၤကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်(၂)ဖျၢၣ်,ဘၣ်ဒိၣ်ဝဲလီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်ပိၥ်မုၣ်(၁)ဂၤဒီးပိၥ်ခွါတဂၤန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးဖလူသဝီဟီၣ်ကဝီၤအံၤအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အပူၤဒံးအဃိ လၢတၢ်ဖံးလိမၤဒိးအဂီၢ်ကဘၣ်သုးသးလၢတၢ်သဒၢလီၢ်ဒီးကဘၣ်တ့ထီၣ်စိပတြီၤတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲတခါလၢကမၤလိမၤဒိးတၢ်အဂီၢ်အဂ့ၢ် ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤခိၣ်ပဒိၣ်စီၤလီၤအဲၣ်မူစံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲလၢ“ဖဲန့ၣ် န့ၣ် သုးဂ့ၢ်ဝဲတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤမ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်ဖဲတၢ်ခိၣ်တၢ်ဃၢၤန့ၣ် အါတက့ၢ်အဝဲသ့ၣ်မၤလီၤဝဲလၢကမျၢၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်အဃိသးန့ၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဒံးအဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ.အဃိန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်လဲၤအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢတၢ်အိၣ်သဒၢလီၢ်စိၢ်တလီၢ်ဖိဒီးလၢ တၢ်မၤလိအဂီၢ်န့ၣ်တၢ်ကဘၣ်တ့ထီၣ်န့ၢ်အီၤလၢပတြီၤတၢ်မၤလိလီၢ်န့ၣ်လီၤ.”အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲညါ တကီၢ်ခါခဲအံၤမူခိၣ်ကဆှီထီၣ်လံအဃိ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်တအိၣ်ထဲကျိဖးဒိၣ်တခါလၢၤဘၣ်ကဘီယူၤစ့ၢ်ကီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဝဲအဖီခိၣ်ကၠိလၢမ့ၢ်အိၣ်ဘူးဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်သ့အလီၢ်တဖၣ်ကခူၣ်ပၥ်တၢ်ပူၤလၢတၢ်ပလီၢ်ပဒီသးအဂီၢ်အဂ့ၢ် သ့ၣ်ဘီဘိတီနီၢ်တီၤထီကၠိခိၣ် သရၣ်အဲၣ်ဃူဆီၣ်တခူထီၣ်ဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲလၢ“ပကွၢ်က့ၤ ဖလူတၢ်ကဲထီၣ်တ့ၢ်သးလံ, အဂၤတခါန့ၣ် တၢ်ကဆှီထီၣ်က့ၤလံ, မူခိၣ်စူၤကလံၤသီၣ်ဂီၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိန့ၣ် တၢ်ခးန့ၣ်တအိၣ်ထဲလၢကျိဖးဒိၣ်တခါလၢၤဘၣ်.ကဘီယူၤစ့ၢ်ကီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လီၤ. အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်ကၠိလၢအအိၣ်ဘူးဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်သးသ့အလီၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကခူၣ်ပၥ်တၢ်ပူၤလၢကအိၣ်ခူသူၣ်သးလၢဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိတမ့ၢ်ထဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲဖလူဘၣ်, တၢ်လီၢ်ကိးတီၤဒဲးန့ၣ် အါတက့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ခးလီၤဝဲလၢကၠိကရၢၢ်ပူၤလီၤ.”အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖလူကၠိအံၤန့ၣ် တချုး ၁၉၈၉အဆၢကတီၢ် အိၣ်ဆၢထၢၣ်ဝဲဒ် ဒူပျၥ်ယၥ်ကီၢ်ရ့ၣ် ကီၢ်သးလ့ၤပဒိၣ်တီၤထီကၠိတဖျၢၣ်အသိးဒီး ၁၉၈၉ ဝံၤအလီၢ်ခံသုးပဒိၣ် နဝတပၢတၢ်အစိၤန့ၣ်ထီၣ်မၤန့ၢ်ဝဲဖလူဟီၣ်ကဝီၤဒီးကၠိအံၤစ့ၢ်ကီးအိၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လၢပယီၤပဒိၣ်တၢ်ပၢဖီလၥ်န့ၣ်လီၤ.
တဆီဘၣ်တဆီ ဖဲတနံၣ်အံၤလါမးရှး ၁၁သီအနံၤန့ၣ် လီၢ်ကဝီၤကညီဒီကလုၥ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်သုးပၥ်ဖှိၣ်ထီၣ်မၤန့ၢ်ကွံၥ်ဝဲဖလူပယီၤသုးကလၢၤဝံၤအလီၢ်ခံ ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤတပၤ ပၥ်လီၤက့ၤဝဲတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး ဖလူကၠိအံၤခါဆူညါတၢ်တိၥ်ပၥ်အိၣ်လၢတၢ်ကက့ၤပၥ်အီၤဒ်အပူၤကွံၥ်ကီၢ်သူလ့ၤတီၤထီကၠိတဖျၢၣ်အသိးအဂ့ၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤကူၣ်သ့ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
လါအီးကထိဘၢၣ် ထီၣ် ခံနွံတနွံန့ၣ်ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤဖီလၥ် ကၠိသ့ၣ်တဖၣ် အါတက့ၢ်လၢပျၢ်ကသုၣ်ဝဲအသီ(၁၀)ဒီး ကၠိပျၢ်ကသုၣ်မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် ဖလူကၠိစ့ၢ်ကီးမုၢ်လၢ်ဝဲလၢကက့ၤမၤလိဘၣ်တၢ်လၢပတြီၤတၢ်မၤလိလီၢ်အဂ့ၢ် လီၢ်ကဝီၤကူၣ်သ့ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဆၢမုၢ်လၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
