လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၈ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်(သုးက့ ၁)သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ် ၀ံရီကရူၢ်အပူၤ ကီးကၠးသၢသ၀ီဖိအဟံၣ်(၇၀)ဘျဲၣ် လၢပယီၤသုးဒွဲၣ်အူ အီၣ်အဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢကက့ၤအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဒ်လၢညါအပူၤကွံၥ်အဂီၢ် ထံၣ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ကီတၢ်ခဲအဂ့ၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဖၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ် ကီးကၠးသၢသ၀ီအပူၤ ခီဖျိတၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢပယီၤသုးဒီးဟီၣ်က၀ီၤကညီဒီကလုၥ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်(KNLA) အဘၢၣ်စၢၤအဃိ ဖဲအပူၤကွံၥ်(၂၀၂၂)လါမ့ၤ ၅ သီအနံၤန့ၣ် ပယီၤသုးနုၥ်လီၤဒွဲၣ်အူအီၣ်၀ဲ ကီးကၠးသၢသ၀ီဖိဟံၣ်(၇၃)ဖျၢၣ် မ့ၣ်အူအီၣ်လီၤကရဲကဲထီၣ်က့ၤ၀ဲဖၣ်ဆါခဲလၢၥ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဂၤက့ၤတဲပၠးကဒါ၀ဲဒ်အံၤ န့ၣ်လီၤ.
“ဖဲ(၂၀၂၂)လါမ့ၤ ၅ သီ ဟါခီ ၅း၃၀ န့ၣ် ပယီၤသုးနုၥ်လီၤဒွဲအူအီၣ်၀ဲသ၀ီ.ပှၤစံၣ်ထီၣ်ခဲလၢၥ်လီၤ. ဒွဲၣ်၀ဲဒၣ်ကါကျဲနံၤတကပၤန့ၣ် ခုၣ်လံလူတၢ်တနၤန့ၣ်ဒွဲၣ်၀ဲသီတနၤကျၢၤ,မုၢ်၀ါထီၣ်န့ၣ်ဒွဲၣ်ဒံး.ယဆိမိၣ်ကဒွဲၣ်၀ဲဒီတသ၀ီလီၤ တၢ်မၢၤဒွဲၣ်၀ဲတကဲလၢၤဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ်ဒွဲၣ်၀ဲ၀ံၤပကနၣ်လၢအဟးထီၣ်ဘျီပဟဲက့ၤကွၢ်ပဟံၣ်မီၤနီၤ.ဖဲန့ၣ်နကွၢ်တထံၣ်ဟံၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဖၣ်ဆါခဲလၢၥ်ခဲစ့ လီၤ. ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပယီၤသုးဒွဲၣ်အူအီၣ်ဟံၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အမဲၥ်ညါဘုဖီ,သိလ့ၣ်,သိလ့ၣ်ယီၢ်တဖၣ် ဒွဲၣ်အူအီၣ်ကွံၥ်၀ဲခဲလၢၥ်တပၥ်အိၣ်တ့ၢ်၀ဲ တၢ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်သ၀ီဖိစံး၀ဲဒီး ဒ်န့ၣ်အသိးသ၀ီဖိတဖၣ်ဖဲအဟဲက့ၤကဒါလၢအသ၀ီအခါ လၢကအိၣ်ကဆိးက့ၤအဂီၢ် ဟံၣ်ဃီတအိၣ်တၢ်တအိၣ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်အဃိဘၣ်တ့ထီၣ်အိၣ်က့ၤ၀ဲတစိၢ်တလီၢ်ဒဲဖိ,ဟံၣ်ဖိဘၣ်အိၣ်၀ဲဒ်န့ၣ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဂၤဃီ၀ဲန့ၣ် စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“ပဟဲက့ၤအိၣ်ဘျီမၤသ့ဧါ,နကဟးအိၣ်လၢပှၤဒူပှၤသ၀ီဒီးတဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်.ပအိၣ်ပၥ်ဖဲယံၤလၢပနီၢ်ဆံးခါလံအဃိပအိၣ်စံၣ်အိၣ်စံၣ်န့ၣ်.ပတ့ထီၣ်အိၣ်က့ၤဖဲအိၣ်သ့ဆိးသ့တစဲးတမွဲးဒ်အံၤလီၤ.မ့ပၥ်တ့ၢ်န့ၢ်ပှၤဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်ကိညၢ်၀ဲ.အအံၤတဖျၢၣ်မးတပၥ်တ့ၢ်န့ၢ်နၤဘၣ် ဒွဲၣ်၀ဲခဲလၢၥ်လီၤ.ယဟံၣ်ခံဖျၢၣ်န့ၣ်ဒွဲၣ်၀ဲခံဖျၢၣ်လၢၥ်လီၤ.ဒွဲၣ်ပၣ်ဃုၥ်ဒီးယသိလ့ၣ်ထဲၣ်တၢ်တခိၣ်,ကယဲၢ်မ့ၢ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအိၣ်ဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လၢၤစီ.တၢ်ကံညၥ်တက့မးတအိၣ်တ့ၢ်လၢၤဘၣ်ဒွဲၣ်၀ဲတထံၣ်န့ၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်လီၢ်က၀ီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစံး၀ဲအသိးန့ၣ် ကီးကၠးသၢသ၀ီအံၤ ဟံၣ်ခိၣ်ပၥ်ဖှိၣ်ခဲလၢၥ်အိၣ်၀ဲ(၁၈၀)ဘျဲၣ် ပှၤနီၣ်ဂံၢ်ပၥ်ဖှိၣ်ခဲလၢၥ် အိၣ်၀ဲ(၁၂၄၀)ဘျဲၣ်ဒီး ဟံၣ်(၇၃)ဖျၢၣ်လၢပယီၤသုးဒွဲၣ်အူအီၣ်ကွံၥ်၀ဲအံၤအါဒၣ်တက့ၢ်မ့ၢ်၀ဲဟံၣ်ဒိၣ်ကျိၤသွါလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တကးဒံးဘၣ်လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါဖဲပယီၤသုးနုၥ်လီၤဒွဲၣ်အူပှၤသ၀ီဖိဟံၣ်အခါန့ၣ် ပယီၤသုးဒွဲၣ်အူအီၣ်ကွံၥ်၀ဲသီခါတပါဒီးကမျၢၢ်ခံဂၤ ကဲထီၣ်ဒံးအဂ့ၢ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိက့ၤတဲပၠးကဒါ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကဲထီၣ်ဒီးကီးကၠးသၢသ၀ီအံၤတၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၢ်၀ဲ(၂)နံၣ်ဘျဲၣ်လံဘၣ်ဆၣ်တုၤလၢခဲအံၤသ၀ီဖိလၢအဟံၣ်အူအီၣ်ဟးဂီၤတဖၣ် ကတ့ထီၣ်ကဒါဟံၣ်အဂီၢ်ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဃိတုၤလၢခဲအံၤ သ၀ီဖိတဖၣ်ဘၣ်အိၣ်ဘၣ်ဆိး,ဘၣ်ဖံးဘၣ်မၤ, ဘၣ်လဲၤဘၣ်က့ၤလၢတၢ်ပျံတၢ်ဖုးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ၀ီပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤစံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“ခဲအံၤသ၀ီဖိကတ့ထီၣ်ဟံၣ်ကလဲၤဃုသ့ၣ်န့ၣ်နကတ့ထီၣ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်စ့အကသ့ၣ်တကယၤခံကယၤနါက့တမ့ၢ်ကန့ၢ်ဟံၣ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လၢၤဘၣ်.ဘၣ်သးသူၣ်၀ဲဒုအိၣ်တနီၤဘၣ်ဆၣ်စ့တဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်ဒီးလၢကသူၣ်ထီၣ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအိၣ်ဒံး. ပနၢ်ဟူလၢပှၤတဲကဟဲဒွဲၣ်၀ဲတဘျီဒံး.မ့ဟဲမၤ၀ဲပှၤမ့က့ၤသူၣ်ကဒါဟံၣ်န့ၣ်ကက့ၤမၤကဒါ၀ဲလီၤ.နကက့ၤတ့ထီၣ်ကဒါဟံၣ်န့ၣ်ဖဲ နဟံၣ်နဃီဆှူနဘၣ်ဃုအီၣ်ဃၤအီၣ်လုၢ်လီၤအီၣ်နသးသမူန့ၣ်မးပှၢ်တဃဲးလံ.ကသူၣ်ထီၣ်ကဒါဟံၣ်ဒုဘၣ်ဆိမိၣ်ကဘဲးဘဲလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါတၢ်ကဲထီၣ်သး၀ံၤတုၤလၢခဲအံၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ်တအိၣ်ဘၣ်ဘၣ်ဆၣ် ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အိၣ်၀ဲတလီၢ်လီၢ် အဃိ ကီးကၠးသၢသ၀ီဃုၥ်ဒီးသ၀ီလၢအိၣ်ဘူးဖဲန့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ၀ီပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤဃီ၀ဲန့ၣ် စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်က့ၤမုၥ်ထီၣ်ကအိၣ်ဖဲခံလါသၢလါဒံးလီၤ.ခဲအံၤသ၀ီဖိက့ၤမၤအီၣ်၀ဲကီၣ်တမံၤဒီးပဲတမံၤအသ့တၢ်န့ၣ်လီၤ.နမ့ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် တၢ်န့ၣ်ပယီၤသုးမ့ထံၣ်ပှၤကညီန့ၣ်ကွံၥ်လီၤ၀ဲကျိဖးဒိၣ်လီၤ.ပှၤဟးဃုအီၣ်တၢ်လၢမုၢ်ဟါခါန့ၣ်ခး၀ဲ.ဖဲလီၢ်ခံအံၤကျိဖးဒိၣ်သီၣ်ကိးလါဒဲးလီၤ.တမ့ၢ်လၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဘၣ်.အ၀ဲသ့ၣ်ခးစိဃီၤတၢ်,တၢ်မ့ကဲထီၣ်ကဒါခဲအံၤန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ကခးစိဃီၤဒီးကျိဖးဒိၣ်ခဲအံၤလီၤ. သ၀ီဖိန့ၣ်ဘၣ်ပျံၤတၢ်တခါန့ၣ်လီၤ.သ၀ီဖဲအံၤတဖျၢၣ်ခံဖျၢၣ်န့ၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်လၢဘၣ်ပျံၤကျိဖးဒိၣ်န့ၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ
ဒ်န့ၣ်အသိးခီဖျိပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ ကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်အခိၣ်ဒုးအကပၤလီၤပှီၢ်ဟးဂီၤ၀ဲဒီး တုၤလၢခဲအံၤကၠိစ့ၢ်ကီး တၢ်က့ၤအိးထီၣ်၀ဲတဘူၣ်လၢၤဘၣ်,ဘၣ်မၤလိန့ၢ်က့ၤပှၤကၠိဖိအလံၥ်လၢသ၀ီပူၤသီခါဖၠၣ်ဖီလၥ်တုၤလၢခဲအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
