လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၄ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်(သုးက့ ၁)ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ် ဃီဖျိပျဲၢ်ကရူၢ် ဃီဖိပျဲၢ်သ၀ီအပူၤ အပူၤကွံၥ်တၢ်ကိၢ်ခါဆၢကတီၢ် သုးမီၤစိရိၤကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ် ၀ံၤလီၢ်ခံ တုၤလၢခဲအံၤပှၤကၠိဖိတဖၣ်ဘၣ်မၤလိမၤဒိးတၢ်လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဘၣ်ယိၣ် ဘၣ်ဘှီပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအပူၤကွံၥ်တနံၣ်အံၤလါမးရှး ၂၃ သီ မုၢ်နၤခီ ၁၀ နၣ်ရံၣ်ဘျဲၣ်အဆၢကတီၢ် ပယီၤသုးကဘီယူၤပညိၣ်ဟဲခးလီၤ၀ဲတၢ်လိၤလိၤလၢ ဃီဖိပျဲၢ်ကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဃိ ကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်လီၤကရဲဟးဂီၤ၀ဲ(၃)ဖျၢၣ်လၢၥ်ဒီး ဘၣ်ဆၣ်ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်ဘျီ၀ဲအံၤ ဘၣ်လၢမုၢ်နၤခီ အဃိ ကၠိသရၣ်,ပှၤကၠိဖိတၢ်သံတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်၀ဲနီမံၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်ဖဲကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်လၢဃီဖိပျဲၢ်သ၀ီပူၤ ကၠိလီၤပှီၢ်ဟးဂီၤကဲထီၣ်၀ံၤလီၢ်ခံ လီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်ဘၣ်အိၣ်က့ၤလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးပူၤအမဲၥ်ညါ ကၠိဖိတဖၣ်လၢကထီၣ်ကၠိအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးခီဖျိကၠိလီၤပှီၢ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢစ့ၢ်ကီးတအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ စးထီၣ်ဖဲလါယူၤန့ၣ်ကၠိဖိတဖၣ်ဘၣ်သုးလီၢ်မၤလိက့ၤတၢ်လၢတၢ်လီၢ်အဂၤဒီးတုၤလၢခဲအံၤ ကၠိဖိတဖၣ်ဘၣ်မၤလိဒိးဒံးတၢ်လၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဃီဖိပျဲၢ်ကၠိခိၣ် သရၣ်စီၤအဲၣ်ဒူဒူ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“ဖဲတနံၣ်အံၤ(၂၀၂၄)လါမးရှး မုၢ်နၤခီ(၁၀)နၣ်ရံၣ်အခါန့ၣ် ကဘီယူၤဟဲတၢၤလီၤတၢ်လၢဃီဖိပျဲၢ်ကၠိမီၤနီၤ. ဖဲန့ၣ်ဘၣ်လၢပှၤမံ သပ့ၤလဲလဲလီၤ.ဟဲခးလီၤတၢ်န့ၣ်တဘျီဃီလၢကၠိအဃိပကၠိန့ၣ်ဟးဂီၤ၀ဲဒၣ်(၃)ဖျၢၣ်လၢၥ်လီၤ.အခး၀ဲန့ၣ်ပီၣ်(၅၀၀)မ့ၣ်ပိၢ် မီၤနီၤ. မ့၀ံၤဖဲယံၤတလါအခါန့ၣ်ဘျီဟဲခးလီၤကဒီး၀ဲလၢထံဆံၣ်ဘီကၠိအဃိပှၤပျံၤတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်.ပှၤဆိမိၣ်လၢမ့ၢ်ကမၤ၀ဲလၢသ၀ီဒီတဖျၢၣ်ညါခီဧါဒ်န့ၣ်မီၤနီၤ.ခဲအံၤပထီၣ်ကၠိနါက့ပဘၣ်ယိၣ်လၢကဟဲခးလီၤပကၠိဒီးမီၤနီၤ.အဃိခဲအံၤပမ့ထီၣ်ကၠိန့ၣ်ပထီၣ်လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး,ဘၣ်ထီၣ်လၢတၢ်ပလီၢ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ် န့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်ဒ်အံၤအိၣ်ထီၣ်အဖီခိၣ် ကၠိဖိမိၢ်ပၢ်တနီၤလၢကဆဲးဒုးထီၣ်အဖိကၠိအဂီၢ် ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဒံၣ်အဖိဂီၢ်တကးဒံးဘၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်လၢလၢပှဲၤပှဲၤဒံးဘၣ်ဒီးခါဆူညါကဘီယူၤကဟဲခးလီၤကဒါတၢ်ဆံးယံၤလဲၣ် တၢ်တသ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်အဃိ ပှၤကၠိဖိတနီၤလဲၤထီၣ်မၤလိက့ၤတၢ်လၢထံဆၢကီၢ်ဆၢအိၣ်ထီၣ်အဖီခိၣ် တနံၣ်အံၤကၠိဖိနီၣ်ဂံၢ်လီၤစှၤ ကအိၣ်လၢတ၀ၥ်ဃၣ်ဃၣ်ညါ အဂ့ၢ်န့ၣ် သရၣ်စီၤအဲၣ်ဒူဒူ စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“ကၠိဖိမိၢ်ပၢ်တဖၣ်ဖဲကဘီယူၤဟဲခးတၢ်၀ံၤလီၢ်ခံန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ပျံၤတၢ်ဘျီအလဲၤဆှၢက့ၤအဒံၣ်အဖိလၢကီၢ်ဆၢ,ဆှၢက့ၤ၀ဲလၢအယံၤ အိၣ်ဒီဒူၣ်.ဆှၢ၀ဲဖဲအဘူးအံၤတအိၣ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်.ပှၤလၢအအိၣ်တ့ၢ်ဖဲအံၤတဖၣ်ခီဒုတၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်လၢတၢ်လၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့လၢကဆှၢအဒံၣ်အဖိလၢကၠိအဃိဘၣ်ပၥ်၀ဲဖဲအံၤလၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤလီၤ.မ့ဘၣ်ကွၢ်လၢကၠိဖိနီၣ်ဂံၢ်ဒုလီၤစှၤကအိၣ်၀ဲတ၀ၥ်ဃၣ်ဃၣ်ညါ. လၢအပူၤကွံၥ်န့ၣ်ပှၤကၠိဖိနီၣ်ဂ့ၢ်ကအိၣ်လၢ(၄၀၀)ဃၣ်ဃၣ်ညါခဲအံၤအိၣ်တ့ၢ်က့ၤထဲ(၂၈၀)ထဲန့ၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးစးထီၣ်ဖဲကၠိဘၣ်သုးလီၢ်မၤလိက့ၤတၢ်လၢတၢ်လီၢ်အဂၤအံၤစ့ၢ်ကီးလၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဖီခိၣ်တဘၣ်ပံးကၠိ လၢအသီအါတအိၣ်၀ဲဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ်လီၢ်က၀ီၤခိၣ်နၢ်မ့တဲလၢတၢ်အိၣ်သးတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်ပံးတံၢ်ဃၥ်ကၠိစ့ၢ်ကီး အိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် သရၣ်တဂၤဃီ၀ဲန့ၣ်စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“ပထီၣ်ကၠိန့ၣ်ပထီၣ်ခိးကနၣ်,ထီၣ်ခိးကနၣ်တၢ်အိၣ်သးဒ်န့ၣ်မၢ်မၢ်လီၤ.လၢပကဘၣ်ပံးတံၢ်ဃၥ်ကၠိလၢအသီအါအါဒုတအိၣ်ဘၣ်. ခဲမုၢ်ဆ့ၣ်တၢ်အိၣ်သးမ့ဂ့ၤန့ၣ်ပက့ၤထီၣ်ကဒါလီၤန့ၣ်အအိၣ်မၢ်မၢ်လီၤ.ပနၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ်မ့တဂ့ၤဘၣ်န့ၣ်ပမၤဒ်သိးတဂ့ၤဘၣ်, ပနၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ်မ့ဂ့ၤဒီးပမၤဒ်သိးအဂ့ၤဒ်န့ၣ်လီၤ.ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါန့ၣ်ခိးကနၣ်၀ဲတၢ်ကစီၣ်မၢ်မၢ်လီၤ.တၢ်အိၣ်သးမ့တဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်တဲကျၢပှၤချ့ချ့လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးတကီၢ်ခါခဲအံၤကဘီယူၤဟဲဆှၣ်တၢ်အိၣ်ဒံးအမဲၥ်ညါ ခါဆူညါမ့ၢ်တၢ်ကဆဲးမၤအသးဒ်လဲၣ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်အဃိ ကၠိသရၣ်/မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတၢ်လၢပှၤကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်အိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၠိသရၣ်မုၣ် နီၣ်ဒါခုၣ် စံးစ့ၢ်ကီး၀ဲဒ်အံၤ န့ၣ်လီၤ.
“ပတဲဃၥ်ပှၤကၠိဖိလၢကဘီယူၤမ့ဟဲသီန့ၣ်တဘၣ်ဟးထီၣ်တၢ်ချၢဘၣ်.တၢ်မ့ကဲထီၣ်သးနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် တၢ်လီၢ်ကဒၢအိၣ်ဖဲလဲၣ်ဒီး ပကဘၣ်စံၣ်လီၤဖဲလဲၣ်န့ၣ်ပကွၢ်ဃၥ်န့ၢ်လၢပှၤကၠိဖိအဂီၢ်အိၣ်မီၤနီၤ.ကဘီယူၤမ့ဟဲသီၣ်ဘျီအိၣ်ဒၣ်ပပျံၤတၢ်ဒီးပတဲဖိသၣ်လၢ တဘၣ်သီၣ်ဘၣ်သဲတဂ့ၤ.အဟဲသီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်အလီၤဆီစ့ၢ်ဧါပဘၣ်ကွၢ်ခူသူၣ်မီၤနီၤ.ခဲအံၤပထီၣ်ဘၣ်ကၠိဒုဘျ့ဘျ့ဆှီဆှီဒံးခါဆူညါ တလါခံလါခီမ့ၢ်ကလဲၤသးဒ်လဲၣ်ဒုပတသ့ၣ်ညါဒံးဘၣ်.”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဃီဖျိပျဲၢ်တီၤခၢၣ်သးကၠိလၢအလီၤပှီၢ်န့ၢ်၀ဲ(၈)လါဘျဲၣ်ခီဖျိသုးမီၤစိရၤအကဘီယူၤအဃိအံၤ တုၤလၢခဲအံၤတၢ်တက့ၤတ့ဘှီဂ့ၤ ထီၣ်၀ဲဒံးဘၣ်အသိး လၢတၢ်ကတ့ဂ့ၤထီၣ်က့ၤအီၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးခီဖျိတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်အိၣ်သးဒီးကျိၣ်စ့တၢ်လၢၥ်ဘူၣ်လၢၥ်စ့ လၢတၢ်ကတ့ထီၣ်ကဒါအီၤအဂီၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်အဃိ နံၣ်လၢကဟဲ ကၠိဖိတဖၣ်ကဘၣ်ဆဲးထီၣ်ဒံးကၠိလၢတၢ်လီၢ်လၢအမၤလိ ဃၥ်၀ဲခဲအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၠိသရၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါပဲၥ်ထံနီၤဖးစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဃီဖိပျဲၢ်သ၀ီပူၤအပူၤကွံၥ်ဖဲကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အခါန့ၣ်တနၤဃီခးလီၤ၀ဲကျိဖးဒိၣ်(၅)ဖျၢၣ်,ကျိဖိ(၇)ဖျၢၣ် လီၤတဲၥ်ပိၢ်ဖးထီၣ်၀ဲလၢ ကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်(၃)ဖျၢၣ်,လၢသ၀ီပူၤ(၉)ဖျၢၣ်အဃိ ကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်(၃)ဖျၢၣ်အမဲၥ်ညါ ကမျၢၢ်ဘၣ်ဒိတဂၤ,ဟံၣ်ဃုၥ်ဒီး သီခါဖၠၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟးဂီၤတစှၤန့ၢ်(၁၃)ဖျၢၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကဲထီၣ်သးတယံၤတမီၢ် ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၈ သီ မုၢ်နၤခီ ၁၁ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်စ့ၢ်ကီး ထံဆံၣ်ဘီသ၀ီလၢ အိၣ်ဘူး ဃီဖျိပျဲၢ်သ၀ီအံၤ ပယီၤသုးကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဃိ ဖဲန့ၣ်ကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟးဂီၤတဖျၢၣ်ကဲထီၣ်တ့ၢ်ဒံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
