လါအ့ဖြ့ၣ် ၅ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
တနံၤအံၤလါအ့ဖြ့ၣ်(၅)သီအနံၤလၢအလီၤဘၣ်ဝဲကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢအမုၢ်နံၤဆဲးဆၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ(၄၀)ဝီတဝီအံၤအဖီခိၣ်ဒ်သိးပိၥ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကသ့ဂုၥ်ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်အသးဒီးနုၥ်လီၤပၣ်ဃုၥ်လၢတၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအပူၤကသ့အဂီၢ်ကညီပိၥ်မုၣ်ကိးဂၤဒဲးကနုၥ်လီၤပၣ်ဃုၥ်မၤသကိးတၢ်ဒီးကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢလၢတၢ်ဒုးသ့ထီၣ်ဘၣ်ထီၣ်ပိၥ်မုၣ်အဂ့ၢ်ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢဆီၣ်တခူထီၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
လၢအနံၣ်လွံၢ်ဆံအတီၢ်ပူၤအံၤကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢအိၣ်ဒီးတၢ်မၤနၢၤအါမးလၢတၢ်ဒုးပၣ်ဃုၥ်ပိၥ်မုၣ်သးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢကဂဲၤလိၥ်ဒုးန့ၢ်ဝဲမုၣ်ခွါတၢ်တုၤသိးထဲသိး,နီၢ်ကစၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပၢလီၤသးဒီးပၥ်ကဖၢလၢသးလၢမၤစၢၤဆီၣ်ထွဲဘၣ်ဝဲပိၥ်မုၣ်လၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢနီၢ်ခိ,နီၢ်သးတဖၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်တီတၢ်တြၢ်ဒီးတၢ်ကတိၤန့ၢ်ခဲးပိၥ်မုၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်အဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တၤတၢ်ဒီးပှၤအိၣ်စ့ၢ်ကီးအါမးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တၤတၢ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးပှၤအါမးလၢတၢ်သ့သ့ၣ်ညါပၥ်ပနီၣ်ပှၤဒီးပိၥ်မုၣ်တဖၣ်အတၢ်ပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ်လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးပူၤအံၤအဃိပလိၣ်ဘၣ်ဒီးကွဲမုၥ်ဘၣ်ပှၤတဝၢခိၣ်နၢ်,ကရူၢ်ကရၢဒီးလီၤဆီဒၣ်တၢ်ကညီပိၥ်မုၣ်သးစၢ်ကိးဂၤဒဲးကဖီၣ်လိၥ်စုမၤသကိးတၢ်လၢပပှၤတဝၢကဒိးန့ၢ်က့ၤတၢ်တုၤသိးတဲသိး,မုၣ်ခွါတၢ်တုၤသိးထဲသိး,တၢ်တီတၢ်တြၢ်,နီၢ်ကစၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပၢလီၤသးလၢပကီၢ်သူလ့ၤပူၤအံၤအဂ့ၢ်ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢဆီၣ်တခူထီၣ်ဝဲဖဲတနံၤလါအ့ဖြ့ၣ်(၅)သီအနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢ,လၢဆၢကတီၢ်တၢ်လဲၤကျဲအခဲအံၤန့ၣ်တၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲကအိၣ်ဝဲဒၣ်လီၤဘၣ်ဆၣ်ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢခဲလၢၥ်ကအိၣ်ဘၣ်လၢသးတဖျၢၣ်ဃီ,ဂံၢ်ဘါတခါဃီဒီးလၢတၢ်ပညိၣ်တခါဃီအဖီလၥ်န့ၣ်ကဂဲၤလိၥ်ဘၣ်ဒူဒူဒ်ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဂဲၤလိၥ်တ့ၢ်ဝဲအသိးအဂ့ၢ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်သဃဲၤ(၂)ပဒိၣ်စီၤလးထိဟ့ၣ်သဆၣ် ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
“ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤလၢပတၢ်ဖံးတၢ်မၤတၢ်လဲၤကျဲအပူၤတၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်တၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ကအိၣ်ဝဲဒၣ်လီၤ. သနါက့ပက ညီပိၥ်မုၣ်ကရၢသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢၥ်ကမ့ၢ်ဝဲသးတဖျၢၣ်ဃီ,ကမ့ၢ်ဝဲဂံၢ်ဘါတခါဃီန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပညိၣ်ဖီတၢၣ်တခါဃီအဖီလၥ်န့ၣ်ပက ဂဲၤလိၥ်ဒူဒူဒ်ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢခိၣ်နၢ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲအသးသမူ,အသွံၣ်အထံဒီးအကပၢၤထံအသိးတက့ၢ်. ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢကအိၣ်ဖျါဒီး အသူးအသ့ၣ်လၢလၢပှဲၤပှဲၤအဂီၢ်ပဆၢမုၢ်လၢ်ဒီးဆၢဂ့ၤဆၢဝါဘၣ်ကိးဒံးနီၢ်ဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ.” အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢအံၤအိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢကညီပိၥ်မုၣ်တဖၣ်အဖံဘၣ်ခိၣ်ဒီးအစုတီၤလိၤလၢအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ်ဒီးသူၣ်ထီၣ်န့ၢ်ဝဲကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢအံၤအဃိပသ့ၣ်နီၣ်ပၥ်လၤပၥ်ကပီၤဘၣ်ဝဲပကညီပိၥ်မုၣ်ခိၣ်နၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢအဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်အသးဒ်အမ့ၢ်(ပဒိၣ်နီၢ်စံးဖိရၤစ့ၣ်,ဖံမ့ၤရံၤအိ,ဒီးကထၢၣ်ပဒိၣ်နီၢ်ဘျုမ့နဲးစၣ်,သရၣ်မုၣ်ဖီလွဲ,ပဒိၣ်နီၢ်လၣ်ဖိ,သရၣ်မုၣ်ၡံရၢ်,သရၣ်မုၣ်လ့ဒယၢ်တၢ်မျၢ်ဝါဒီးသရၣ်မုၣ်နါဒါအဲၣ်ကျၢၤ)သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢအံၤဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤဝဲဖဲ(၁၉၈၅)နံၣ်ဒီးဒ်န့ၣ်အသိးကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢအိၣ်ဝဲဒီးဝဲၤကျိၤလွံၢ်ဘိဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤခိၣ်သ့ၣ်(၃)ခါလၢအမ့ၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ကံၢ်စီလၢပိၥ်မုၣ်ဒီးပှၤတဝၢအဂီၢ်, ကတိၤန့ၢ်ခဲးတၢ်ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤ စၢၤလီၤဆီဒၣ်ပိၥ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်,မၤဒိၣ်ထီၣ်ပိၥ်မုၣ်တဖၣ်အကလုၢ်ဒ်သိးတၢ်ကနၢ်ဟူပိၥ်မုၣ်ကလုၢ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးမၤလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
