လါယူၤ ၂၄ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢတၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ တနံၣ်အံၤ(၂၀၂၅-၂၆)တၢ်မၤလိနံၣ်လၢ ၆ လါအတီၢ်ပူၤ သုးမီၤစိရိၤ ကဘီယူၤအဃိ ပှၤကၠိဖိသံဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးပၥ်ဖှိၣ်ခဲလၢၥ်အိၣ်၀ဲ(၅၂)ဂၤဒီးကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟးဂီၤ၀ဲ(၁၃)ဖျၢၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လီၢ်ခၢၣ်သး ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤ၀ဲၤကျိၤ (KECD) ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်ဖဲတနံၣ်အံၤ(၂၀၂၅)လါယနူၤအါရံၤတုၤလၢလါယူၤလၢ(၆)လါအတီၢ်ပူၤ (KECD)ကၠိလၢအိၣ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ပၢ ဟီၣ်က၀ီၤ အပူၤတဖၣ် ခီဖျိသုးမီၤစိရိၤအံၤသူ၀ဲကဘီယူၤပညိၣ်ခးလီၤ၀ဲကၠိ,ဟံၣ်ဒွဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢတၢ်လီၢ်(၂၃)တီၤအဃိ ကၠိဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ဟးဂီၤ၀ဲ(၁၃)ဖျၢၣ်ဒီးပှၤကၠိဖိသံ၀ဲ(၈)ဂၤ,ဘၣ်ဒိ(၄၄)ဂၤအကျါပၣ်ဃုၥ်၀ဲကၠိသရၣ်မုၣ်(၅)ဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လီၢ်ခၢၣ်သး(KECD)နဲၣ်ရွဲၣ် ပဒိၣ်စီၤအဲၣ်ကလုၥ် စံး၀ဲလၢ“(၂၀၂၅-၂၆)ကူၣ်သ့နံၣ်အံၤဒုတၢ်ဒုးအိၣ်ဂ့ၤ တအိၣ် ဂ့ၤလီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢကၠိ,တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတၢ်သူၣ်ထီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်သုးမီၤစိရိၤအံၤပညိၣ်၀ဲလိၤလိၤလီၤ.ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ် န့ၣ်စးထီၣ် (၂၀၂၅)လါယနူၤအါရံၤတုၤလါယူၤအံၤန့ၣ်ကဘီယူၤဟဲကွံၥ်လီၤတၢ်အိၣ်၀ဲ(၂၃)ဘျီမ့ဘၣ်တဲန့ၣ်တၢ်လီၢ်(၂၃)တီၤမီၤနီၤ.ဖဲန့ၣ်ကၠိဘၣ်ဒိ(၁၃)ဖျၢၣ်,ပှၤကၠိဖိသံ(၈)ဂၤ,ဘၣ်ဒိ(၄၄)ဂၤအကျါန့ၣ်ပၣ်ဃုၥ်သရၣ်မုၣ်(၅)ဂၤ.မ့၀ံၤအ၀ဲသ့ၣ်ခးလီၤတၢ်အံၤအါဒၣ်တက့ၢ်လၢပှၤမၤလိတၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဖဲလါယနူၤအါရံၤ-လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤဖဲန့ၣ်ခါကၠိတပျၢ်ဒံးဘၣ်.ဒီးခဲအံၤလါမ့ၤတုၤလါယူၤကၠိ ကစးထီၣ်ထီၣ် ကဒါန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်မၤ၀ဲအါမးလီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
အပူၤကွံၥ်တၢ်မၤလိနံၣ်အခါန့ၣ်ဟီၣ်က၀ီၤပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်မ့အိၣ်မးသုးမီၤစိရိၤအံၤဟးခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤ ဘၣ်ဆၣ် လီၢ်ခံစးထီၣ်ဖဲ(၂၀၂၃)တုၤခဲအံၤန့ၣ်တၢ်ဒုးကဲထီၣ်တအိၣ်ဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲသ့ၣ်သူအါထီၣ်၀ဲကဘီယူၤပညိၣ်၀ဲကၠိ,တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟဲအိၣ်ထီၣ်၀ဲဖျိဖျိဖျါဖျါအဃိ သီခါဃုၥ်ဒီးပှၤကၠိဖိသံဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်၀ဲအါမးအဂ့ၢ်န့ၣ် ကူၣ်သ့ပှၤဘၣ်မူ ဘၣ်ဒါတဖၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တကီၢ်ခါခဲအံၤခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ဟီၣ်က၀ီၤတနီၤအပူၤတၢ်ပၢၢ်ဆၢသုးပၥ်ဖှိၣ်ထီၣ်န့ၢ်၀ဲပယီၤသုးကလၢၤအိၣ်၀ဲအဖီခိၣ် ကၠိတနီၤတၢ်က့ၤ အိးထီၣ်ကဒါ၀ဲလံဘၣ်ဆၣ် ဟီၣ်က၀ီၤတနီၤအပူၤတုၤလၢခဲအံၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအမဲၥ်ညါကျိဖးဒိၣ်,ကဘီယူၤတၢ်လီၤ ဘၣ်ယိၣ်အိၣ် ဒံးအဃိ တၢ်အိးထီၣ်ကၠိတဘူၣ်ဒံးဘၣ်, ဘၣ်မၤလိဒံးတၢ်လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်ပူၤဖျဲးလီၢ်အဖၢမုၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပဒိၣ် စီၤအဲၣ်ကလုၥ် စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
“ဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢဟီၣ်က၀ီၤတၢ်လီၢ်တနီၤန့ၣ်ခီဖျိသုးမီၤစိရိၤအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဖီခိၣ်အဃိကၠိတနီၤန့ၣ်တၢ်အိးထီၣ်၀ဲသ့လံအိၣ်.ဘၣ်ဆၣ်ကၠိအိးထီၣ်အံၤတမ့ၢ်လၢပ၀ဲၤကျိၤဟံမူဒါလိၤလိၤဘၣ်.ပမၤသကိးတၢ်ဒီးကီၢ်ရ့ၣ်,ကီၢ်ဆၣ်ဒီးလီၢ်က၀ီၤဒူသ၀ီခိၣ်နၢ်,ကၠိကမံးတံၥ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါမီၤနီၤ.အဃိလၢအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဟ့ၣ်၀ဲတၢ်အုၣ်ကီၤသးအဖီခိၣ်န့ၣ်ကၠိတနီၤဒုအိးထီၣ်သ့လံ,တနီၤဒုတအိးထီၣ်ဒံးဘၣ်ဒီးတနီၤဒုအိၣ်လၢတၢ်ရဲၣ်သဲကတီၤအီၤဘၣ်ဖၢလီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လီၢ်က၀ီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢအဒူသ၀ီဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်၀ဲသုးမီၤစိရိၤအကျိဖးဒိၣ်အံၤတဂၤစ့ၢ်ကီး စံး၀ဲလၢ “စးထီၣ်လၢခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါကဲထီၣ်၀ံၤသုးဟံန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤတုၤလၢခဲအံၤပှၤကၠိဖိတထီၣ်ဘၣ်ကၠိဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. တုၤလၢခဲအံၤ ပအိးထီၣ်ကၠိတဘူၣ်ဘၣ်.ပအိးထီၣ်လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအလီၢ်လၢပှၤဟံၣ်ဖီလၥ်ဒ်န့ၣ်လီၤ.ပမ့တအိးထီၣ်ကၠိဘၣ်န့ၣ်ခီဖျိပှၤကၠိဖိန့ၣ်အိၣ်ဘှံးတမၤလိဘၣ်တၢ်အနံၣ်အါလံအဃိပဘၣ်အိးထီၣ်ကနၣ်ထံတၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤလီၤ.ကနၣ်တၢ်အိၣ်သးမ့တဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်ပဘၣ်ပံးက့ၤကၠိလီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီ တၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.
(၂၀၂၁)သုးဟံန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤလီၢ်ခံ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ကီၢ်ရ့ၣ်/သုးက့ကိးဘ့ၣ်ဒဲးဃၣ်ဃၣ်အပူၤ ဒုးယၤတၢ်သဘံၣ် သဘုၣ်အိၣ် ထီၣ်ဒီးခီဖျိလၢပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တကးဒံးဘၣ်သူ၀ဲကဘီယူၤဟးတ့ၢ်လီၤ၀ဲမ့ၣ်ပိၢ်တလီၢ်လီၢ်အဃိ ကမျၢၢ်သံဘၣ် ဒိဘၣ်ထံး အိၣ်၀ဲအါမးအသိးဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးစ့ၢ်ကီးအိၣ်၀ဲအဖၢမုၢ်တုၤလၢခဲအံၤန့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤအပူၤစးထီၣ်(၂၀၂၁)တုၤလၢ(၂၀၂၄)လၢ ၃ နံၣ်ဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤ ခီဖျိလၢကျိဖးဒိၣ်, ကဘီယူၤဒီးဒြိအံၤအဃိ ကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟးဂီၤတစှၤန့ၢ်အဖျၢၣ်(၄၀)ဘျဲၣ်ဒီးပှၤကၠိဖိသံ(၆၃)ဂၤ,ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး၀ဲ(၁၉၆)ဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ကရၢခိၣ်-၂ ပဒိၣ်စီၤဆၢဂ့ၤ စံးလီၤတ့ၢ်ဃၥ်၀ဲဖဲအပူၤကွံၥ်(၂၀၂၄)လါစဲးပထ့ဘၢၣ်အခါအိၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးအပူၤကွံၥ် ၂၀၂၄-၂၅ တၢ်မၤလိနံၣ်အခါန့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ ကၠိလၢတီၣ်ထီၣ်စရီလၢကနုၥ်လီၤ ပဒိၣ်တၢ်ဒိးစဲး န့ၣ်အိၣ်၀ဲ(၂၂၂)ဖျၢၣ်ဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်အိၣ်သးအကလုၥ်ကလုၥ်အဃိ နုၥ်လီၤဒိးစဲးက့ၤထဲ(၁၃၈) ဖျၢၣ် လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢလီၢ်ခၢၣ်သးကူၣ်သ့ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
