ပယီၤသုးမၤကမၣ်ၦၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်လၢကမျၢၢ်အဖီခိၣ်ဟဲအါထီၣ်၀ဲအဂ့ၢ် KHRG ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ

လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၅ သီႇ ၂၀၂၁ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

သုးဟံးန့ၢ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးတကပၤန့ၣ် ခီဖျိသုးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ဟဲက့ၤကဲထီၣ်ကဒါအဃိ တၢ်မၤကမၣ်ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးဟဲနးဒိၣ်ထီၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ်(KHRG)ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဖဲမဟါလါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၄သီအနံၤ တၢ်ရှဲလဲမၤ၀ဲ(KHRG)လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးဟီၣ်က၀ီၤလၢသုးဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဖ့ၣ်ဆၢဟဲက့ၤဆူၣ်ထီၣ်၀ဲအံၤ လၢပယီၤသုးကမၤရှဲလဲ၀ဲဟီၣ်က၀ီၤဒီးကမၤ၀ဲတၢ်ထီၣ်ဒုးအဂီၢ် ပညိၣ်၀ဲကမျၢၢ်ထံဖိကိၢ်ဖိဒီးမၤကမၣ်၀ဲၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်ဟဲအါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် KHRG ၦၤနဲၣ်တၢ် နီၢ်ထူထူ စံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“တၢ်မၤကမၣ်ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်ကဲထီၣ်သးအါကတၢၢ်လၢ အတအိၣ်ဒီးတၢ်သမံသမိးဘၣ်အဲၣ်ဒိးခး၀ဲန့ၣ်ခး၀ဲလီၤႇအဲၣ်ဒိးဖီၣ်န့ၣ်ဖီၣ်၀ဲလီၤႉ မ့၀ံၤဘျီန့ၣ်ဖီၣ်၀ဲပီၣ်တၣ်ႇသုးကျိၤမ့ဟဲနုာ်လီၤလၢသ၀ီပူၤလံန့ၣ်ဖီၣ်၀ဲပီၣ်တၣ်လီၤႉ သူ၀ဲဒၣ်ပိာ်မုၣ်ဃုာ်ဒီးသ၀ီဖိတဖၣ်ဒ်တၢ်ဒီသဒၢစုက၀ဲၤတခါအသိးဟဲအါထီၣ်၀ဲလီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဒ်(KHRG)တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအသိးန့ၣ် သုးဟံးန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိ(၄၀၀)ဘျဲၣ်သဂၢၢ်ဘၣ်၀ဲဒီးတၢ်သူအ၀ဲသ့ၣ်ဒ်တၢ်ဒီသဒၢစုက၀ဲၤတခါအသိးဒီးတၢ်ဖီၣ်ပီၣ်တၣ််ဒီးႇ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢအမ့ၢ်(တဲာ်လွံၢ်တဲာ်သနူ)လၢအဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်ကမျၢၢ်တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီႇတၢ်ဆဲးကျိးႇတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒီးဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂၤ တၢ်မၤကမၣ်ၦၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ဒ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲအါထီၣ်၀ဲဒၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် နီၢ်ထူထူစံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါတဖၣ်အပူၤ စးထီၣ်လၢလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁ သီ သုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံတုၤလၢလါယူၤန့ၣ် KHRG မၤ၀ဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးလီၢ်က၀ီၤခိၣ်နၢ်ဒူဖိသ၀ီဖိႇၦၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်သးထီဒါသုးမီၤစိရိၤဒီး(NUG)ခဲလၢာ်(၁၃၃)ဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအဆၢဒိၣ်(၆)ခါအပူၤ ကီၢ်ပယီၤသုးဟံးန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢဃုလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်အိၣ်သးလၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးခိခိၣ်သ၀ီဟီၣ်က၀ီၤတဖၣ်အပူၤဆံးလီၤစှၤလီၤ၀ဲဒၣ်ချ့သဒံးအဂ့ၢ်ႇတၢ်မၤပယွဲၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်သ့ၣ်တဖၣ်အါထီၣ်၀ဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်ဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးႇတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ၦၢ်တၢ်လီၤဘၣ််ယိၣ်လၢထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်လၢခိခိၣ်ဒူသ၀ီဟီၣ်က၀ီၤပူၤတဖၣ်အဂီၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါလီၢ်ခံကတၢၢ်အပူၤဆီၣ်တခူထီၣ်၀ဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးကီၣ်ကးကရၢတဖုအံၤ ကစံၣ်လီၤဒီးဟ့ၣ်လီၤက့ၤထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူဒီကလုာ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးပဒိၣ်(NUG)အအိၣ်ႇကပတုာ်ကွံာ်တၢ်မၤအၢမၤသီတၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်ဒီးတၢ်ပညိၣ်ထီဒါၦၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်သးထီဒါသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်ဒီးၦၤလၢအနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢ(CDM)တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ

တကးဒံးဘၣ်တၢ်တဘၣ်တူၢ်လိာ်ပာ်ပနီၣ်သုးမီၤစိရိၤတဖုအံၤဒ်အမ့ၢ်ကရၢတဖုလၢအဖိးသဲစးဒီး တသ့ဖဲအသ့ကဘၣ်တြီတံၢ်ဃာ်သုးကီၣ်ကးတၢ်မၤကမၣ်ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်ႇၦၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ် (NUG)ပဒိၣ်ဘၣ်ထွဲဃုာ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုက၀ဲၤတၢ်ကရၢကရိဒီးဂံၢ်ခီၣ်ထံးကမျၢၢ်တၢ်ကရၢကရိတဖၣ်ကပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဆီၣ်တခူထီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ်(KHRG)အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးအီၣ်ထီၣ်အီၤဖဲ(၁၉၉၂)နံၣ်ဒီး မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ဂံၢ်ခီၣ်ထံးကရၢသဘျ့တဖုန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ကရၢကရိအံၤမၤလိန့ၢ်၀ဲလီၢ်က၀ီၤၦၤတ၀ၢဖိတဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးတဖၣ်အပူၤ ဒ်သိးကမၤနီၣ်မၤဃါ၀ဲနီၢ်တဂၤတၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးၦၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ခီဖျိတၢ်သူ၀ဲလံာ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါဒ်တၢ်မၤနီၣ်အီၤအပတီၢ်အသိးမ့ၢ်ဂ့ၤႇတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီးတၢ်ဒီသဒၢၦၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ