ခ့ၣ်အဲးစံၣ် – KIC News

လါအီကူး ၁၂ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် (၂၀၂၁)နံၣ်အဂီၢ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်လီၢ်လံၤ ပဒိၣ်မါရှါလါဖါသးစၢ်ခိၣ်နၢ်ဖိခိၣ်ဖးအံၤစီၤသ့ဂ့ၤမုၢ်လၢအဟူးဂဲၤမၤတၢ်လၢကီၢ်ဆၢဒီးဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤကမျၢၢ်တဖၣ်ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံအီလၢအကဆှီအဂီၢ်အံၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ဖါဖီၣ်ဒ့ရှၢၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲဖဲမဟါလါအီကူး ၁၁ သီအနံၤန့ၣ်လီၤႉ စီၤသ့ဂ့ၤမုၢ်အံၤမ့ၢ်၀ဲ(Water for Every...

လါအီကူး ၁၁ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ပယီၤသုးတြိၤ(၄၄)စုတီၤအဖီလာ်သုးဖိလၢပၣ်ဃုာ်မၤ၀ဲတၢ်ထီၣ်ဒုးဖဲမၠၣ်၀တံၣ်ကလံၤထံး ဖလူ–ဂီၤလ့ၤ(သိထၣ်ကွ့ၣ်)တၢ်လီၢ်အံၤတဖၣ်မ့စံၣ်ဖျိးန့ၣ်တၢ်နဲၣ်လီၤအိၣ်ဃာ်လၢကဘၣ်ခးသံကွံာ်၀ဲဘၣ်ဆၣ် နုာ်လီၤမၤ(CDM)ဒီးနုာ်လီၤအိၣ်ကဒု၀ဲလၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢအအိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပယီၤသုးစကီၤအံၤစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ပယီၤသုးတြိၤ(၄၄)အၦၤလၢအမၤ၀ဲတၢ်ထီၣ်ဒုးဖဲ(သိထၣ်ကွ့ၣ်)တၢ်လီၢ်အံၤတဖၣ်ဒုးယၤခိၣ်ႇသုးတြိၤခိၣ်နဲၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢမ့စံၣ်ဖျိးမ့စိာ်ဃုာ်ဒီးစုက၀ဲၤန့ၣ်ကဘၣ်ခးသံကွံာ်၀ဲဒီးတၢ်မ့ဖီၣ်ချုးကဒါက့ၤအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်တၢ်ကစံၣ်ညီသံ၀ဲဒီးစံၣ်ဖျိးမ့တစိာ်ဃုာ်ကျိဘၣ်တၢ်မ့ဖီၣ်ချုးက့ၤအီၤန့ၣ်ကဘၣ်လီၤလၢဃိာ်ပူၤအဂ့ၢ် ဖဲအပူၤကွံာ်လါအီကူး ၃ သီအနံၤ ပယီၤသုး(ခမရ–၂)သုးရ့ၣ်အၦၤလွံၢ်ဂၤလၢအနုာ်လီၤမၤ(CDM)သုးစကီၤစီၣ်မ့အူစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ သုးစကီၤစီၣ်မ့အူစံး၀ဲ“ထီၣ်(သိထၣ်ကွ့ၣ်)တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်မၢထီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်၀ဲႉသံဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်ဘှံးတချုးဘၣ်ႉတၢ်အီၣ်တၢ်အီတအိၣ်ဘၣ်ႉဘၣ်အီကပံာ်ထံလီၤႉအ၀ဲသ့ၣ်ထုးထီၣ်ဃာ်တၢ်ကလုၢ်လၢမ့စံၣ်ဖျိးမ့စိာ်ဃုာ်ကျိန့ၣ်ကဘၣ်ခးသံကွံာ်ႇဖီၣ်ကဒါ၀ဲမ့ချုးန့ၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်သံ၀ဲႉနစံၣ်ဖျိးမ့တစိာ်ဃုာ်ဒီးကျိဘၣ်န့ၣ်ကဘၣ်လီၤလၢဃိာ်ပူၤမီၤနီၤႉၦၤသုးဖိတဖၣ်န့ၣ်သးဟးဂီၤခဲလၢာ်လံႉဘၣ်သးစံၣ်ဖျိးထီၣ်ခဲလၢာ်လီၤႉယမၤသုးန့ၢ်အနံၣ်(၃၀)လံႉယကဟဲက့ၤဖဲအံၤအဂီၢ်န့ၣ်ယဆိမိၣ်တၢ်ခံသီညါႉ၀ံၤယဆၢတဲာ်လီၤယသးလၢယကအိၣ်ဒီးယဟံၣ်ဖိဃီဖိဖံးအီၣ်မၤအီၣ်တၢ်အ့အ့ဆ့ဆ့ဒီးယဟးထီၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါခီဖျိသုးတြိၤခိၣ်ႇဒုးယၤခိၣ်အတၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤမၢဆူၣ်မၢဆိးဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီႇကျိခံၦာ်သၣ်တလၢတၦဲၤႇဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအိၣ်တ့ၢ်တၢ်လီၢ်ခံအတၢ်န့ၢ်ပၢဘၣ်ႇတၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်စ့ပာ်ဖှိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဒိးန့ၢ်၀ဲတဖၣ်ဒီးတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးအိၣ်အဃိသးလၢကအဲၣ်ဒိးဒုးတၢ်တအိၣ်၀ဲလၢၤဘၣ်အံၤဟဲအိၣ်ထီၣ်တုၤလၢသုးခိၣ်အပတီၢ်ညါအဂ့ၢ်န့ၣ်...

လါအီကူး ၁၁ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် လၢကညီကီၢ်စဲၣ် လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ခီတီၢ်(မၠဲၣ်ကၠံငူၣ်)ဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ ဖဲလါအီကူး ၉ သီအနံၤန့ၣ် ခီဖျိပယီၤသုးဒီးသုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)မၤအါထီၣ်သုးဂံၢ်ဘါလၢနီၤကမၠဲၤကျဲဒီတကျိၤတုၤလၢခီတီၢ်တကပၤအဃိ လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိလၢအိၣ်ဖဲကျဲ၀ဲန့ၣ်ဒီတကျိၤဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတၢ်ဟဲအါထီၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပယီၤသုးတြိၤ(၂၂)စုတီၤအဖီလာ်ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်(ခမရ–၂၀၂)လၢအအိၣ်ဆီလီၤသးဖဲဖၣ်အၣ်အံၤဒီး(BGF -၁၀၁၁)သုးရ့ၣ်သုးဖိတဖၣ်အိၣ်လၢတခွဲၣ်ပိႇနီၤကမၠဲၤႇနီၤလၣ်ႇ(လခ)သ၀ီတဆီဒီးဟဲနုာ်လီၤမၤအါထီၣ်သုးဂံၢ်ဘါလၢခီတီၣ်ဟီၣ်က၀ီၤပူၤအဂၤ(၁၀၀)ဘျဲၣ်ဒီးဆီလီၤအသးဖဲသီခါဖၠၣ်ႇဃိၣ်လီၢ်တဖၣ်အဃိဘၣ်ယိၣ်လၢတၢ်ကဖီၣ်ပီၣ်တၣ်ႇကကိးသူအ၀ဲသ့ၣ်လၢတၢ်ဒီသဒၢစုက၀ဲၤအဂ့ၢ်န့ၣ်...

လါအီကူး ၁၀ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် လၢကညီကီၢ်စဲၣ် လူၢ်ပျဲၢ်၀့ၢ်ပူၤ တလါအံၤလါအီကူးအတီၢ်ပူၤခီဖျိမိၢ်ဂံာ်သၣ်ဃ့အၦ့ၤထီၣ်အဃိ ကျးကစၢ်တဖၣ်ဒွးက့ၤ၀ဲတကဲးလၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲအပူၤကွံာ်လါယူၤလံအခါလၢလူၢ်ပျဲၢ်၀့ၢ်ပူၤန့ၣ်မိၢ်ဂံာ်သၣ်ဃ့တပီၢ်န့ၣ်အၦ့ၤအိၣ်၀ဲ(၈၀၀၀)ကၠးခိၣ်ဃၢၤဒီး ခဲအံၤလါအီကူးန့ၣ်အၦ့ၤထီၣ်တုၤလၢ(၂၂ႇ၀၀၀)ကၠးညါလံအဂ့ၢ်န့ၣ် ကျးဆါတၢ်အီၣ်တၢ်အီဃ့ဒီးဖၣ်ကပူၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤကစၢ်တဂၤစံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ “တၢ်ၦ့ၤထီၣ်ဒ်အံၤတထံၣ်ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ႉခီဖျိတၢ်ၦ့ၤထီၣ်ကိးနံၤဒဲးအဃိနမ့က့ၤၦ့ၤကဒါတၢ်ဖိတၢ်လံၤန့ၣ်စ့လၢဆါတၢ်န့ၢ်အမၠးတဖၣ်န့ၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲဖဲန့ၣ်ဒံးမီၤနီၤႉကစူးစ့တချုးနီတစဲးဘၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ မိၢ်ဂံာ်သၣ်ဃ့အံၤတၢ်သူအီၤလၢတၢ်ဖီအီၣ်ကသူအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤႇတၢ်ထၢနုာ်လီၤအကမူၣ်လၢညၣ်အုၣ်ထံဒီးတၢ်သူအီၤလၢတၢ်ဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉခီဖျိမိၢ်ဂံာ်သၣ်ဃ့ဃုာ်ဒီးဖၣ်ကပူၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤအၦ့ၤထီၣ်အဃိဒ်သိးစ့တၢ်ဟဲနုာ်စ့ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ပူၤကဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့သးအဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်သူကွၢ်အီၣ်၀ဲဒ်အံၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကမျၢၢ်လၢအိၣ်လူၢ်ပျဲၢ်၀့ၢ်အံၤတဖၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ၦၤမုၢ်ၦၢ်လၢအိၣ်ပူၤတဂၤစ့ၢ်ကီးစံး၀ဲ“လၢညါခါနမ့ၦ့ၤမိၢ်ဂံာ်သၣ်သံသိ(၂၀၀)ကၠးၦ့ၤန့ၣ်န့ၢ်ဒီဒူၣ်ညါႉခဲအံၤနၦ့ၤ(၁၀၀၀)ၦ့ၤန့ၣ်န့ၢ်ၦဲၤသိးဒီး(၂၀၀)ကၠးၦ့ၤလီၤႉမ့မ့ၢ်မိၢ်ဂံာ်ဃ့န့ၣ်တဘၣ်လိၣ်တဲလၢၤဘၣ်ႉလၢညါန့ၣ်ပၦ့ၤအီၣ်လၢအပီၢ်ညါႉခဲအံၤအၦ့ၤထီၣ်ဒိၣ်တလၢအဃိပၦ့ၤက့ၤထဲတခ့းခံခ့းလီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဒ်န့ၣ်အသိးလူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤသိအီၣ်ႇပသဲဂီၤႇပသဲ၀ါဒီးဖၣ်ကပူၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးအၦ့ၤထီၣ်၀ဲအသိးဟုသး(ပီၤဆါမွ့)လၢအိၣ်(၂၄)တလီးတထၢၣ်န့ၣ်အၦ့ၤထီၣ်တုၤလၢ(၁၀ႇ၀၀၀၀)ကၠးခိၣ်ဃၢၤလံအဃိကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိလၢမၤတၢ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတဖၣ်ကီခဲဒိၣ်ထီၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ်...

လါအီကူး ၁၀ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် လၢကညီကီၢ်စဲၣ် လူၢ်ပျဲၢ်ဒီးတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ(CDM)ကၠိသရၣ်၊မုၣ်လၢအသိၣ်လိတၢ်ဖဲ နီၣ်ကစၢ်တၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါကၠိလၢသ၀ီဖိပာ်ဖှိၣ်အိးထီၣ်၀ဲအံၤတဖၣ် ပၢၤကီၢ်ဆဲးဃီၤလီတဲစိဒီး မၢဆှၢထီၣ်န့ၢ်အီၤလၢကၠိသရၣ်၊မုၣ်တဖၣ်နီၣ်ကစၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢကၠိသရၣ်၊မုၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲအပူၤကွံာ်လါအီကူး ၅ သီအနံၤန့ၣ် တၢ်ကြဲၢ်၀့ၢ်ပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ်ပၢၤကီၢ်ဖိတဂၤဆဲးဃီၤလီတဲစိလၢ...

လါအီကူး ၉ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် လၢကညီကီၢ်စဲၣ် ဖၣ်အၣ်၀့ၢ်ပူၤ စှၤသီအတီၢ်ပူၤအံၤသိလီၤတူာ်၀ဲဒၣ်လၢကျးဆါသိလ့ၣ်သိအလီၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢဖၣ်အၣ်၀့ၢ်ဖိတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ သုးဟံးန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံသိအၦ့ၤတဂၢၢ်တကျၢၤ၀ဲလၢၤဘၣ်ဒီး လၢဖၣ်အၣ်၀့ၢ်ပူၤ ခီဖျိသိတအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိဟးၦ့ၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကမျၢၢ်လၢအိၣ်ဖၣ်အၣ်၀့ၢ်ပူၤတဂၤစံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ “ကျးခီန့ၣ်တမ့ၢ်လၢအပံးစ့ၢ်ဘၣ်ႉမ့မ့ၢ်သိလၢၤဒုအမ့ၢ်လီၤႉဒ်သိးဒီး(Denko)ကျးသ့ၣ်မတၤန့ၣ်နကလဲၤထၢနုာ်လီၤသိန့ၣ်ကျးကးတံၢ်သးႉတဲ၀ဲလၢသိတအိၣ်လၢၤဘၣ်တဲ၀ဲဒ်န့ၣ်မီၤနီၤႉလၢ(ယၤတၤနၤမၠ့ၤ)ကျးဆါသိစဲၢ်နါက့တဲ၀ဲလၢသိတအိၣ်လၢၤဘၣ်ႉအဃိန့ၣ်ဘၣ်ဟဲက့ၤကဒါလၢဟံၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်န့ၣ်လီၤႉ ကတီၢ်ခဲအံၤဖျိသိတအိၣ်လၢၤဘၣ်ဒီးသိၦ့ၤထီၣ်အဃိ ကမျၢၢ်လၢအိၣ်၀့ၢ်ပူၤတဖၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်လၢကဟးထီၣ်က့ၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ၦၤအိၣ်၀့ၢ်ပူၤတဖၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ၦၤအိၣ်၀့ၢ်ပူၤလၢအဂၤတဂၤစံး၀ဲ“မ့မ့ၢ်သိစဲၢ်လၢအဆါတၢ်လၢကျဲကပၤခီန့ၣ်တတၣ်ဘၣ်မီၤနီၤႉအပူၤကွံာ်လၢညါန့ၣ်(Grand)သံးပလီတကိန့ၣ်(၁၀၀၀)ကၠးႉဖၣ်အၣ်၀့ၢ်ပူၤန့ၣ်ၦၤထၢနုာ်ဆါသိလၢသံးပလီအပူၤမီၤနီၤႉခဲအံၤပလီ၀ဲန့ၣ်အၦ့ၤထီၣ်တုၤလၢ(၁၅၀၀)ႇ(၂၀၀၀)လံႉခဲအံၤမ့မ့ၢ်စဲၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်နမ့ထၢနုာ်(၁၀၀၀)ၦ့ၤန့ၣ်ထၢနုာ်လီၤက့ၤန့ၢ်နၤ(၅၀၀)ၦ့ၤလီၤႉသိစဲၢ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်အပံးလီၤႉဖဲမဟါန့ၣ်အိၣ်တ့ၢ်က့ၤထဲ(ခၠီဆူၣ်)သိစဲၢ်တဖျၢၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲအပူၤကွံာ်စှၤသီအခါလၢ၀့ၢ်တကူၣ်ႇမါတလ့၀့ၢ်ဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်သိၦ့ၤက့ၤလီၤကဒါ၀ဲဘၣ်ဆၣ် ဖဲစှၤသီအတီၢ်ပူၤအံၤသိၦ့ၤက့ၤထီၣ်ကဒါအသိး၀့ၢ်ဒိၣ်၀့ၢ်ထီတဖၣ်အမဲာ်ညါလၢပၠံၣ်အူလွ့ၣ်ႇယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကလံၤစိး၀့ၢ်တနီၤအပူၤစ့ၢ်ကီးသိတအိၣ်လၢၤဘၣ်ကဲထီၣ်အသးအဂ့ၢ်န့ၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢတၢ်ကစီၣ်သန့အိၣ်လီၢ်က၀ီၤပူၤတဖၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲအသိးန့ၣ်လီၤႉ သုးဟံးန့ၢ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤအတီၢ်ပူၤ...

လါအီကူး ၉ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် လၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢတၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ လါယူၤလံတလါအတီၢ်ပူၤကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်(KNLA)ႇကညီဒီကလုာ်ဂၢၤသးကရၢ(KNDO)ဒီးပယီၤသုးႇသုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)သုးပာ်ဖှိၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ်၀ဲ(၂၅၉)ဘျီဒီးပယီၤသုးတကပၤသံ၀ဲအဂၤ(၃၀၀)ဘျဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲဖဲမဟါလါအီကူး ၈ သီအနံၤန့ၣ်လီၤႉ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်သုးက့အိၣ်၀ဲ(၇)ဘ့ၣ်အကျါလါယူၤလံအတီၢ်ပူၤသုးက့(၆)ဘ့ၣ်ဟီၣ်က၀ီၤပူၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ်၀ဲခဲလၢာ်(၂၅၉)ဘျီဒီးဖဲန့ၣ်ပယီၤသုးတကပၤသံ(၃၈၆)ဂၤႇဘၣ်ဒိ၀ဲ(၂၈၀)ဂၤန့ၣ်လီၤႉဒ်န့ၣ်အသိးမ့မ့ၢ်(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)တကပၤဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အသးသမူလၢထံကီၢ်ဒီးၦၤကလုာ်အဂီၢ်(၁၂)ဂၤႇဘၣ်ဒိ၀ဲ(၂၆)ဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ တၢ်လါအတီၢ်ပူၤခံခီခံကပၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤအကဘီယူၤဟဲတ့ၢ်လီၤ၀ဲမ့ၣ်ပိၢ်အသိး ခီဖျိခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူဒူသ၀ီတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်လီၢ်ကျဲပူၤအဃိဘၣ်သံ၀ဲကမျၢၢ်(၁၉)ဂၤႇဘၣ်ဒိ၀ဲ(၂၆)ဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါမ့မ့ၢ်လၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်(သုးက့ ၅)ဟီၣ်က၀ီၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒုးဖးဒိၣ်တၢ်ဒုးဖိကဲထီၣ်၀ဲ(၁၁၀)ဘျီဒီး...

လါအီကူး ၉ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် လၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်(သုးက့ ၃)ဟီၣ်က၀ီၤအပူၤန့ၣ် ဖဲမဟါလါအီကူး ၈ သီ ဂီၤခီ ၁၀...

လါအီကူး ၈ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ပယီၤသုးတြိၤ(၄၄)စုတီၤအဖီလာ်ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်(ခမရ–၂)အၦၤလွံၢ်ဂၤလၢအပၣ်ဃုာ်ဖဲမၠၣ်၀တံၣ်ကလံၤထံး ဖလူ-ဂီၤလ့ၤ(သိထၣ်ကွ့ၣ်)တၢ်ဒုးအပူၤအံၤ ဖဲအပူၤကွံာ်လါအီကူး ၃ သီအနံၤန့ၣ် ဟဲက့ၤနုာ်လီၤ(CDM)ဒီးအိၣ်ကဒု၀ဲလၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢအအိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ “ပဟဲန့ၣ်(၄)ဂၤပၣ်၀ဲဒၣ်ဒီးသုးစကီၤတဂၤႉအ၀ဲ(၃)န့ၣ်သုးဖိလီၤႉအ၀ဲသ့ၣ်ပျၢ်လီၤၦၤလၢကဟဲထီၣ်ဂီၤလ့ၤ(သိထၣ်ကွ့ၣ်)မီၤနီၤႉလၢညါန့ၣ်အိၣ်ခိးကျဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢမၠၣ်၀တံၣ်အ့ရှါသ့ၦၢ်တီနီၢ်ထံလီၤဆှူဒီးတၢ်ဆှၢထီၣ်ၦၤလၢကမၤၦဲၤသုးဂံၢ်ဘါဖဲ(သိထၣ်ကွ့ၣ်)န့ၣ်အခါဖဲပတုၤလၢကဆီ၀ါလ့တၢ်လူၢ်ခိၣ်န့ၣ်ပစံၣ်ဖျိးထီၣ်လၢသုးကျိၤပူၤဒီးပဆဲးကျိးလၢပကနုာ်လီၤ(CDM)ပူၤလီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်(CDM)သုးဖိဟ့စိစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ သုးတြိၤ(၄၄)စုတီၤအဖီလာ်သုးတြိၤလၢအမၤ၀ဲတၢ်ထီၣ်ဒုးဖဲ(သိထၣ်ကွ့ၣ်)တၢ်လီၢ်အံၤအသုးဖိတဖၣ် ခီဖျိတအဲၣ်ဒိးလူၤပိာ်မၤထွဲ၀ဲတၢ်ဖီခိၣ်သုးခိၣ်သုးနၢ်အတၢ်နဲၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ...

လါအီကူး ၈ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ် အူကြ့ၣ်ထၣ်လီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်လၢအိၣ်ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်–ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢ သူမှဲကျိကၢၢ်ခိၣ်တဖၣ် တုၤလၢတနံၤအံၤတက့ၤဘၣ်ဆူအဒူသ၀ီတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲဒံးဘၣ်ဒီးသဂၢၢ်ဘၣ်၀ဲအိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲႇတၢ်အီၣ်တၢ်အီတကူတလၢတၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်အူကြ့ၣ်ထၣ်သ၀ီသးၦၢ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ဖဲအပူၤကွံာ်လါယူၤလၢာ်အခါန့ၣ် ခီဖျိဟီၣ်က၀ီၤကညီဒီကလုာ်ဂၢၤသးကရၢ(KNDO)သုးပာ်ဖှိၣ် နုာ်လီၤခး၀ဲအူကြ့ၣ်ထၣ်ပယီၤသုးကလၢၤအဃိလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်တဖၣ်ဘၣ်လဲၤစံၣ်အိၣ်ကဒုလၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်–ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢသူမှဲကျိကၢၢ်နံၤဒီးန့ၢ်၀ဲတလါဘျဲၣ်တုၤလၢခဲအံၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဒံးအဃိအ၀ဲသ့ၣ်တက့ၤဘၣ်ဒံးလၢအဟံၣ်အဃီဒီးသဂၢၢ်ဘၣ်အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲအီၣ်အီတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်သ၀ီသးၦၢ်စံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“အ၀ဲသ့ၣ်ဟဲစံၣ်ထီၣ်စးထီၣ်လၢအပူၤကွံာ်လါယူၤ ၂၆ သီအခါန့ၣ်လံမီၤနီၤႉ တုၤလၢခဲအံၤန့ၣ်န့ၢ်တလါဘျဲၣ်လံႉပဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဟုသးအထၢၣ်ဆံးလီၤႉဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီတဖျၢၣ်န့ၣ်ပန့ၢ်ဘၣ်၀ဲ(၂၅၀)ဘးဒံးလီၤႉတၢ်န့ၣ်မးတန့ၢ်ဘၣ်ၦဲၤၦဲၤဘၣ်ႉဟံၣ်ခိၣ်လၢတန့ၢ်ဘၣ်ဒံး၀ဲန့ၣ်ကအိၣ်(၁၀၀)ဘျဲၣ်ဒံးႉခဲအံၤခီဖျိတၢ်စူၤအဃိဘၣ်ဟးအိၣ်၀ဲလၢၦၤဘုခ့ကျီးပူၤလီၤမီၤနီၤႉလၢကဆှၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီအဂီၢ်နါက့ကၠီၣ်တဲၣ်သုးတပျဲအခွဲးဘၣ်ႉတၢ်အီၣ်တၢ်အီန့ၣ်ဟဲ၀ဲစဲးပြဲးစဲးပြဲးဒီးကတူၢ်လၢတနွံအဂီၢ်န့ၣ်တတူၢ်ဘၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲအပူၤကွံာ်တလါန့ၣ်အူကြ့ၣ်ထၣ်လီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်တဖၣ်ခီဖျိတၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်လီၢ်အဃိဘၣ်လဲၤစံၣ်ထီၣ်အိၣ်ကဒု၀ဲလၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပူၤတစိၢ်တလီၢ်ဒီးမ့ၢ်လၢကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်တတူၢ်လိာ်အ၀ဲသ့ၣ်ယံၤယံၤဘၣ်အဃိဘၣ်ဟဲက့ၤအိၣ်ကဒါ၀ဲဖဲကီၢ်ပယီၤတကပၤန့ၣ်လီၤႉတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢတၢ်ကလဲၤဟ့ၣ်ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိတဖၣ်အံၤစ့ၢ်ကီးခီဖျိကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအံၤကးတံၢ်ဃာ်၀ဲကီၢ်ဆၢကျဲဒီးဟ့ၣ်စိာ်၀ဲလၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်အသိးလီၤအဃိအ၀ဲသ့ၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢလၢၦဲၤၦဲၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်သ၀ီသးၦၢ်တဂၤဃီ၀ဲန့ၣ်စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံကမံးတံာ်အကရၢဖိႇၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဒီး(INGO)...