စီၤလီဒူ( လါယနူၤအါရံၤ,၂၁၀၉နံၣ်)
မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ဘူးထီၣ်ဖဲမုၢ်တၢ်ကပီၤအယဲၤတဖၣ် ကဟဲဖျါထီၣ်၀ဲကတီၢ်လၢနံၣ်ထီၣ်သီပျီၦၤကိးဂၤဒဲး ဟဲ ကူကၤထီၣ်၀ဲကူကၤ ကညီ ကိးဂၤဒဲးလၢပျီဒီဘ့ၣ်အပူၤဒီးလၢန့ၣ်အကျါသူၣ်က့သးၦၢ်တဖၣ်၊ မုၣ်လိၣ်ဘိ၊ ခွါလိၣ်ဘိ စှၤဂၤဟဲယီးထီၣ်၀ဲထဲၢ်၊ ၦာ်၊ ကု၊ ကုၢ်ထီၣ်၀ဲဒီးခိၣ်မီာ်(ခိၣ်သလုး)၀ံၤ ပိာ်လိာ်သးခံတဂ့ၢ်ဒီး လဲၤနုာ်လီၤ၀ဲဆူ ကရၢၢ်လၢတၢ်ဒုးဃာ်၀ဲလၢ၀ၣ်က့တဖၣ်၊ အကပၤအိၣ်ဒီး သ့ၣ်တထူၣ်လၢအဘျးလီၤဃာ်၀ဲဒီးမ့ၤတီၤဘိၣ်၊ ဆ့ကညီ၊ ခိၣ်ဖၢၣ်ဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤအဂၤတဖၣ်၊ ဒီးကရၢၢ်၀ဲန့ၣ်အသး ကံၢ်တီတီပာ်ပူ ထီၣ်ဃာ်၀ဲဘုသၣ်လၢအဘ့ၣ်ဘီဘီ တပူၣ်ဒီးလဲၤပာ်လီၤ၀ဲထဲၢ်၊ ကု၊ ၦာ်၊ တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢဟဲစိာ်၀ဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ႉႉႉႉႉႉႉႉႉႉ
အ၀ဲအံၤမ့ၢ်၀ဲတၢ်လဲၤမၤလၤကပီၤကညီနံၣ်ထီၣ်၊ တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤႉႉႉႉႉႉႉႉႉ
မ့ၢ်တုၤဃီၤလၢသလ့ၤလါထီၣ်(၁)သီလံန့ၣ် ကညီဖိကိးဂၤဒဲးဒိၣ်ဆံးပြံသွါခဲလၢာ် သ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်လၢပချုးန့ၢ်၀ဲကညီနံၣ်ထီၣ်သီကဒီးတ နံၣ်လၢပကဘၣ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤႉ
ဘၣ်ဆၣ်တၢ်အရ့ဒိၣ်တခါလၢပတနီၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤတခါ လၢအမ့ၢ်တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်တၢ်ကွဲက့ၤ၀ဲ ဖံဘံယီၤ၊ ဖုဘံယီၤ အ၀ံကလၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤအံၤကညီဖိကိးဂၤဒဲးကြၢးသ့ၣ်ညါမၤနီၣ်မၤဃါက့ၤအီၤဒီး အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်သးစၢ်လၢဒိၣ်ထီၣ်လၢစိၤ ခဲအံၤသ့ၣ်တဖၣ်တနီၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤလၢၤဘၣ်ဒီး သးစၢ်လၢအဒိၣ်ထီၣ်လၢခူခိၣ်၀့ၢ်ပူၤ တနီၤသ့ၣ်တဖၣ်တသ့ၣ်ညါအီၤ၊ တနၢ်ပၢၢ်အီၤ လ့ၤတက့ၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ကညီမိၢ်ပၢ်ဖံဖုလၢညါသ့ၣ်တဖၣ်မၤ၀ဲတၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်၊ တၢ်ကွဲဘု၊ ကွဲ၀ံကလၤအံၤန့ၣ် လၢအခီၣ်ထံးခါ မိၢ်ပၢ်ဖံဖု တဖၣ် မၤဒၣ်အီၤလၢနီၢ်ကစၢ်စံာ်လီၢ်၊ ခုး(ဃုး)လီၢ်အဒဲပူၤဒီး တဆီဘၣ်တဆီဘၣ်တၢ်မၤဖှိၣ်အီၤ လၢသ၀ီဒီ တဖျၢၣ်ညါအပတီၢ်အဃိ၊ တဂၤဒီး တဂၤဘၣ်ခိးလိာ် အသးတုၤမၤဘုမၤဟု၀ံၤခဲလၢာ်အဖီခိၣ်၊ အ၀ဲသ့ၣ်ပာ် ပနီၣ်၀ဲတၢ်ဆၢကတီၢ်တခါ လၢကိးဂၤဒဲးကဘၣ်ဟဲပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးလၢတဒူၣ်တထၢဃီအံၤ ဖဲသလ့ၤ လါထီၣ်(၁)သီန့ၣ် အဂ့ၤကတၢၢ်ဒီးၦၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်မၤဘုမၤဃုး၀ံၤခဲလၢာ်ကတီၢ်န့ၣ်လီၤႉ
ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် ဃဲကျါကညီလံာ်လဲၢ်တၢ်ဆဲးတၢ်လၤနဲၣ်ရွဲၣ် သရၣ်မါလၣ်ယူဖီၣ် စံး၀ဲလၢ “ဘၣ်မနုၤအဃိဘၣ်ဟံးန့ၢ်၀ဲလၢလါထီၣ်(၁) သီအံၤလဲၣ်န့ၣ် လါလၢညါမၤစံာ်တ၀ံၤခဲလၢာ်ဒံးဘၣ်အဃိန့ၣ်၊ ပခိးလိာ်သး၀ံၤပာ်ဖှိၣ်က့ၤခဲလၢာ်ခဲစ့န့ၣ်၊ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်ဖဲလါထီၣ်(၁)သီန့ၣ် ၦၤလၢညါလၢညါပာ်ပနီၣ်န့ၢ်ၦၤဒီးၦၤလၢလီၢ်ခံတဖၣ်ပဂုာ်ကျဲးစၢးဒ်သိးတလီၤမၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ”
တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ် ကွဲ၀ံကွဲကလၤအံၤထုကဖၣ် သၣ်ကမဲၤ၀ဲဒၣ် ဒ်သိးဘုအကလၤတဖၣ်ကဟဲက့ၤ၊ ဒီးတၢ်ထံၣ်တၢ်တီကစၢ်လၢအကွၢ်ထွဲအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်မၤအီၣ်မၤအီအလီၢ်တဖၣ်ကဟဲက့ၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးခဲလၢာ်ဒီးကကွၢ်ထွဲအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်လၢဆူမဲာ်ညါတနံၣ်အဂီၢ် ဒ်သိးဘုအသၣ်တလီၤဘၣ်အဂီၢ် နာ်၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ကမၤစၢၤအီၤအနီၢ်ကီၢ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်အံၤအပူၤ တၢ်ဘၣ်ကွဲဃုာ်စ့ၢ်ကီး၀ဲ (ဖုဘံယီၤဒီးဖံဘံယီၤ)တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်လၢဖုဘံယီၤဒီး ဖံဘံယီၤအံၤမ့ၢ်၀ဲ ထိၣ်ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ်လၢအကွၢ်ထွဲအ၀ဲသ့ၣ်အဘုတၢ်ထူၣ်တၢ်မဲတဖၣ်၊ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်နာ်၀ဲဒၣ်လၢ ဖုဘံယီၤဒီး ဖံဘံယီၤ ထိၣ်ဖးဒိၣ်အံၤနၢၤ၀ဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်အဃိ တၢ်ဖိတၢ်လံၤတၢ်ဖိတၢ်ဃၢ်လၢကမၤဟးဂီၤဘု၊ တၢ်ထူၣ်တၢ်မဲတဖၣ်မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ်ဖုဘံယီၤဒီးဖံဘံယီၤ ကကွၢ်ထွဲနီဟးထီၣ်ကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤႉ
ၦၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲ တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ် မူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဂၤ လၢအမ့ၢ် တံဖါကံၢ်စံး၀ဲလၢ“(ဘုမိၢ်) အထူၣ်အံၤ မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ဖံဘံယီၤထီၣ်ဖးဒိၣ်ကဟဲက့ၤန့ၣ် ကဘၣ်ဟဲက့ၤစိာ်လီၤလၢဘုမိၢ်အထူၣ်လိၤႉ အ၀ဲန့ၣ်မးအ၀ဲထံၣ်၀ဲ၊ သ့ၣ်ထူၣ်၀ဲန့ၣ် အဖီခိၣ်အိၣ်ဒီးဘုသၣ်၊ အိၣ်ဒီးဖီ၀ံၤမးအ၀ဲအီၣ်၊ အီၣ်၀ဲမ့ၢ်၀ံၤမး တြုၤလီၤက့ၤ၀ဲ အသၣ်န့ၣ်လီၤႉ”
တၢ်မၤ၀ဲတၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်မူးအံၤအပူၤ တၢ်ဘၣ်ဟဲစိာ်၀ဲတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢတၢ်သူအီၤလၢစံာ်၊ ဃုးလီၢ်ဒီးစံာ်ဒဲ၊ ဃုးဒဲတၢ်ဖိတၢ်လံၤသ့ၣ်တဖၣ် အဒိ-ထဲၢ်၊ ထါဂဲာ်၊ ဆၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့မ့ၢ်လၢစံာ်ဒဲ၊ ဃုးဒဲအပူၤ တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်သူ အီၤဒ်အမ့ၢ်-သပၢၤ ၊ နီၣ်ဒိကွာ်၊ ကု၊ တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်သူ လၢမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်ဟဲစိာ်ဃုာ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအံၤတမ့ၢ်ဒၣ်ထဲၦၤသူၣ်က့သးၦၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤဘၣ်ဒီးသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကြၢးပၣ်ဃုာ်မၤအီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီသးစၢ်မုၣ်ဖိ နါအဲၣ်သံဖီၣ် စံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ
“တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်အံၤဒ်သိးဒီပုၢ်၀ဲၢ်လၢအိၣ်လၢကစၢၢ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ၊ လၢတၢ်ပၢၤခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒ်သိးကဟဲက့ၤ ထံၣ်လိာ်သးလီၤႉ ကထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးအဂီၢ်တညီစ့ၢ်ကီးဘၣ်ႉ တၢ်ဖံးတၢ်မၤ တခါအံၤ တမ့ၢ်ထဲၦၤ သးၦၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်မၤဘၣ်ႉ ဖိသၣ်သးစၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢခံတဖၣ်ဘၣ်ဃး၀ဲစ့ၢ်ကီးလီၤႉ မ့မ့ၢ်လၢယတၢ်ထံၣ်န့ၣ်သး စၢ်ခဲအံၤတဖၣ် မ့မ့ၢ်လၢကလုာ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်တမၤ၀ဲအါအါဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်အခဲအံၤ ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါက့ၤ ကလုာ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ် ပဟူးဂဲၤအါထီၣ်တနံၣ်အံၤ လၢပကီးတရံးလံာ်လဲၢ်ဒီး တၢ်ဆဲးတၢ်လၤ တကပၤဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်ဖုဘံယီၤတၢ်ဂဲၤကလံၣ်ဒိအိၣ်ထီၣ်၀ဲတဖုလံမီၤႉ တနံၣ်ဒီးကထီၣ်ထီ၀ဲ တစဲးတစဲးလီၤမီၤႉ”
ခ့ခါကတီၢ်ခဲအံၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် သးစဲ၊ လူၤပိာ်ထွဲ၀ဲအါဒၣ်တက့ၢ် လၢခ့ခါတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီလၢ ပထံၣ်အီၤညီနုၢ်တၢ်မ့ၢ်မၤမူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤန့ၣ် လၢတၢ်သူၣ်၀ံၣ်သးဆၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ၊ တၢ်ဂဲၤက လံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်သးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်လၢတၢ်မၤပိာ်ထွဲက့ၤ မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ် အပူၤၦၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲၦၤသးၦၢ်တဖၣ်န့ၣ်ပတဲအီၤသ့န့ၣ်လီၤႉ
သးစၢ်တဂၤလၢအမ့ၢ်စးအဲၣ်ထံၤသိးတဲဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးအတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢတၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်အံၤဒီးသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကြၢးဟံး ထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်မူဒါ ဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ “ဘၣ်ဃးလၢ တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ်အံၤဒ်သိး တလီၤမၢ်ဘၣ်အဂီၢ်ကဘၣ်ဖီၣ်ဂၢၢ် အဂီၢ်န့ၣ် ကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အမူဒါအိၣ်ဒိၣ်မးလီၤႉ လီၤဆီဒၣ် တၢ်မူဒါကဒိၣ်ကတၢၢ်လၢသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အစုပူၤလီၤႉ လၢၦၤသးၦၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မၤတၢ်အခါသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကလဲၤ ကွၢ်လိကွၢ်ဒိးကဘၣ်မၤအီၤဒ်လဲၣ်ႉ တုၤသးၦၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်ကတီၢ်သးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်ဖီၣ်ဃာ်အီၤန့ၣ်အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ”
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ်က့ၤလၢတၢ်လီၢ်အါတီၤတၢ်သူၣ်ဘုစံာ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤတၢ်တသူ၀ဲကျီၢ်(ဂီၤဖံး)ပနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢၤဘၣ်ဒီးဒ်စိၤတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအသိးတၢ်သူက့ၤဒၣ်ထဲစဲးဖီကဟၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤသ့ၣ်တဖၣ်အဃိတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်တုၤလၢသးစၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢခံတဖၣ်တသ့ၣ်ညါက့ၤ၀ဲတၢ်ဖိတၢ်လံၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢၤဘၣ်ဒီးအစၢၤလီၤတူၢ်ကလီၤမၢ်ကွံာ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် ဃဲကျါကညီလံာ်လဲာ်တၢ်ဆဲးတၢ်လၤနဲၣ်ရွဲၣ် သရၣ်မါလၣ်ယူဖီၣ်တဲအါထီၣ်၀ဲလၢ “ၦၤမၤအီၣ်စံာ်အခဲအံၤလၢစဲး(စဲးဖီကစၣ်)လဲလဲလီၤအဃိန့ၣ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဘၣ်က့ၤပာ်ဖှိၣ်က့ၤ အီၤဒ်သိးဖိသၣ်လၢဒိၣ်ထီၣ်လီၢ်ခံသ့ၣ်တဖၣ်ကထံၣ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်မ နုာ်လဲၣ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တထံၣ်ဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ႉ နၢ်ဟူဘၣ်န့ၣ်နၢ်ဟူဘၣ်တနီၤဘၣ်ႉ တနီၤနီၤတနၢ်ဟူဘၣ်ဘၣ် အဃိမ့ၢ်ဟဲကွၢ်န့ၣ် ကသ့ၣ်ညါဘၣ်၀ဲ တၢ်တခါအံၤမတၤမတၤန့ၣ်၊ ဘၣ်မနုၤလဲၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်ၦၤတသူလၢၤဘၣ်အဃိန့ၣ် ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ကဘၣ်ဂုာ်ကျဲး စၢးပာ်အီၤ(ပြတိုက်)တၢ်ကွၢ်ကီအလီၢ်န့ၣ်လီၤ”
ကညီဖိအလုၢ်လၢ်တခါအံၤန့ၣ်ပမ့ၢ်က့ၤကွၢ်က့ၤအီၤန့ၣ်တချုးလၢကညီနံၣ်ထီၣ်သီတၢ်ပာ်ပနီၣ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအီၤအခါဒံးဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်တၢ်မၤတ့ၢ်ဃာ်အီၤလၢဖံဖုသ့ၣ်တဖၣ်အစိၤဘၣ်အစိၤဒီးကတီၢ်အံၤဘူးထီၣ်လၢကလီၤမၢ်၊ လီၤကဒု ထီၣ်၀ဲဖးဒိၣ်လံဒီး၊ ကလုာ်တကလုာ်အလုၢ်လၢ် ထူသနူ၊ တၢ်ဆဲးတၢ်လၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ သုတဟး ဂီၤ၊ တလီၤမၢ်ကွံာ်၀ဲအဂီၢ်န့ၣ် အမူဒါအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ကလုာ်တကလုာ်အစၢၤသွဲၣ်သီသ့ၣ်တဖၣ် အစုပူၤန့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကညီဖိအမိၢ်လုၢ်လၢ်လၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤတခါ ဒ်အမ့ၢ် တၢ်အီၣ်ဘုသီခိၣ် ၊ တၢ်ကဲကွ့ၤ ဖံဘံယီၤ၊ ဖုဘံယီၤ အ၀ံကလၤ တၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ၦၤလၢကဘၣ်စိာ်မူစိာ်ဂဲၤဒီး ကဘၣ်ပၢၤက့ၤဃာ်က့ၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်၀ဲ စၢၤသွဲၣ်သီ ကညီသူၣ်ဘီၣ်သးစၢ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
