လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၁ သီႇ ၂၀၂၀ နံၣ်ႇ စးဖါရှီ
၂၀၂၀ နံၣ်အဂီၢ် ၦၤလၢအဒီသဒၢဟူးဂဲၤ တၢ်လၢထံဖိကီၢ်ဖိခွဲးယာ်အဂီၢ်ခိၣ်ဖး(Civil Right Defender of the year 2020) အံၤ ဖဲလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၀ သီအနံၤနၣ် တၢ်ဃုထၢဟ့ၣ်လၤဟ့ၣ်ကပီၤ၀ဲဆူ ၦၤဟူးဂဲၤတၢ်လၢကီၢ်ပယီၤဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်ဂ့ၢ်၀ီတဂၤလၢအမ့ၢ် နီၢ်အိလးအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ကညီပိာ်မုၣ်တဂၤလၢအမ့ၢ် နီၣ်အိလးအံၤ လၢကလုာ်ဒူၣ်တဖၣ်အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ႇ ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်ဂ့ၢ်၀ီႇ ပိာ်မုၣ်ဂ့ၢ်၀ီႇ ၦၤမၤတၢ်ဖိဂ့ၢ်၀ီႇ ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အ၀ဲမ့ၢ်ၦၤတဂၤလၢအတီခိၣ်ရိၣ်မဲဟူးဂဲၤ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
“ခိၣ်ဖးခဲအံၤအဂီၢ် ဆွံၣ်ဒံၣ်တၢ်ကရၢကရိလၢအဟ့ၣ်လၤဟ့ၣ်ကပီၤ၀ဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ၦၤလၢအပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီးမုဂါတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဘျုးဒိၣ်မးလီၤႉ လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ တုၤလၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤတစု တၢ်လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ်၀ဲဒၣ်ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်တဖၣ်အိၣ်ဒံး၀ဲအဃိ ဘၣ်တၢ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ်၀ဲကီၢ်ပယီၤတုၤလၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤကွီၢ်ဘျီၣ်အပတီၢ်န့ၣ်အိၣ်၀ဲလီၤႉ ခီဖျိလၢတၢ်ဟ့ၣ်လၤဟ့ၣ်ကပီၤမုဂါအဃိ ကီၢ်ပယီၤပူၤၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်တဖၣ်အဂီၢ် တူၢ်ဘၣ်လၢဘၣ်ဟံးန့ၢ်မူဒါဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်၀ဲလီၤႉ တၢ်လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ်ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်ဒံး၀ဲအဃိ ပဒိၣ်အံၤအလီၢ်အိၣ်လၢကဘၣ်ပာ်ကဲလူၤပိာ်မၤထွဲ၀ဲၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ၀ီခွဲးယာ်လီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် နီၢ်အိလးစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
Civil Right Defender တၢ်ကရၢကရိလၢအအိၣ်ဆီလီၤအသး ဖဲကီၢ်ဆွံၣ်ဒံၣ်ႇ စတီၣ်ခ်ဟိ၀့ၢ်ပူၤ လၢခိၣ်ဖး၀ဲအံၤအဂီၢ်ဃုထၢဟ့ၣ်လၤဟ့ၣ်ကပီၤ၀ဲနီၢ်အိလးအဂ့ၢ်န့ၣ် ထုးထီၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲ ဖဲလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၀ သီလၢအလီၤဘၣ်၀ဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်မုၢ်နံၤန့ၣ်လီၤႉ
လံာ်တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအပူၤပာ်ဖျါ၀ဲလၢ နီၢ်အိလးအံၤ လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်ႇ ကလုာ်ဒူၣ်တဖၣ်ဒီးကလုာ်တၢ်ကွၢ်တလီၤတဖၣ်ႇ တၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤတဖၣ်အိၣ်၀ဲအဖီခိၣ် ဒ်သိးတၢ်တီတၢ်တြၢ်ကဟဲအိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်ဒီး ဒ်သိးတၢ်သ့ဟံးမူဒါကဟဲအိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢၤဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်၀ဲအဃိ တၢ်သ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ်အီၤဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးအံၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် တၢ်ကရၢကရိအ၀ဲန့ၣ်ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
“မ့ၢ်ဘၣ်တဲန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ခွဲးယာ်အဖီခိၣ် အ၀ဲတၢ်ပာ်သးအတၢ်ထံၣ်လၢအဟူးဂဲၤမၤ၀ဲအံၤ ၦၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်တၢ်ကရၢကရိဖးဒိၣ်တဖၣ်မး လူၤအခံတချုးဘၣ်ႉ ပဒိၣ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ်အီၤဒီးဘၣ်သဂၢၢ် ၀ဲဒၣ်တၢ်မူးတၢ်ရၢ်ထီဘိဘၣ်ဆၣ် တဘျီမးတဟ့ၣ်၀ဲအရှူဘၣ်ႉ
ထီဘိန့ၣ်ဟ့ၣ်လီၤအသးမၤ၀ဲလီၤႉ ထဲဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ခွဲးယာ်အဂီၢ်တခါလီၤတကးဘၣ် ကလုာ်တၢ်တုၤသိးထဲသိးအဂီၢ်စ့ၢ်ကီး ဂုၤကျဲးစၢး ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါမၤ၀ဲအဃိ န့ၢ်ဘၣ်၀ဲခိၣ်ဖးဒ်အံၤအဖီခိၣ် လၢပ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၤကပီၤလၢ အဂ့ၤဒိၣ်မးတခါလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ်(KHRG) ၦၤကတိၤတၢ်ပၢ စီၤနဒၣ်ဆူ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲအပူၤကွံာ် ၂၀၁၄ နံၣ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ (UNDP)အ့ရှါပစံၣ်ဖံၣ်ဂ့ၢ်၀ီ၀ဲၤကျိၤ ဟ့ၣ်လၤကပီၤ၀ဲ Thinking Outside the Box ခိၣ်ဖးအံၤစ့ၢ်ကီး နီၢ်အိလးဃုာ်ဒီး ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ပိာ်မုၣ်ၦာ်ဘျးစဲကရူၢ်ဒိးန့ၢ်သဃဲၤတ့ၢ်၀ဲခိၣ်ဖးန့ၣ်လီၤႉ
လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကညီတၢ်ကရၢကရိ International Organization IKO˜ Karen Thai Group-KTG လၢအအိၣ်ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ႇ ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢ -KWO˜ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ -KNU လၢအမ့ၢ်ကညီတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤ၀ဲခိၣ်ဖးတဖၣ် နီၢ်အိၣ်လး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တ့ၢ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
