ဒိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အံၤဒ်သိးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကသ့ၣ်ညါ၀ဲအဂီၢ် ကဂုာ်ကျဲးစၢး၀ဲအဂ့ၢ် ကညီကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်စံး၀ဲ

လါယနူၤအါရံၤ ၂၇ သီႇ ၂၀၂၁ နံၣ်ႇ စီၤရှါ

ကညီဒိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အံၤ ကညီကီၢ်စဲၣ်တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ ဒ်သိးတၢ်ကသ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ်အီၤတုၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ် ကဂုာ်ကျဲးစၢး၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ကညီကီၢ်စဲၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် နါခ့ၤထွ့မၠ့ၣ် စံးလီၤ၀ဲဖဲမဟါ(လါယနူၤအါရံၤ ၂၆ သီ)အနံၤန့ၣ်လီၤႉ

ဒ်သိးတၢ်ကဆှၢနုာ်လီၤကညီလုၢ်လၢ်ဒိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်ဆူ(UNESCO)တၢ်ပာ်ပနီၣ်စရီပူၤအဂီၢ် တၢ်မၤ၀ဲတၢ်ဒုးနဲၣ်ထီၣ်တၢ်ဂဲၤကလံၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်တၢ်ကျဲၤဖဲဖၣ်အၣ်၀့ၢ်ႇ ဖၣ်အၣ်ဖၠၣ်စိမိၤကၠိအပူၤအကတီၢ် ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် ထၢနုာ်စံးလီၤ၀ဲဖဲတၢ်အိးထီၣ်မူးအပူၤန့ၣ်လီၤႉ

ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် နါခ့ၤထွ့မၠ့ၣ် စံး၀ဲလၢ “အစိၤဘၣ်အစိၤအနံၣ်တဖၣ်အနံၣ် ဒိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အံၤ ပရဲၣ်သဲကတီၤပၢၤဃာ်၀ဲဒီး တစိၤအံၤပမၤဖျါထီၣ်၀ဲအံၤ ထဲကညီကီၢ်စဲၣ်တခါဧိၤတကးဘၣ်ႇ ထံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်တကးဘၣ် တုၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကသ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ်၀ဲအဂီၢ် ပဂုာ်ကျဲးစၢး၀ဲလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဒ်သိးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကသ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ်၀ဲအဂီၢ် ဒိသရၣ်လၢအဘၣ်ထွဲလၢအဂုာ်ကျဲးစၢး၀ဲတဖၣ်ႇ ၦၤဂဲၤကလံၣ်ဖိဒီး ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ႇ တၢ်ကရၢကရိလၢအဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်တဖၣ်ႇ လၢနီၣ်ကစၢ်တဂၤ တၢ်လိၣ်ဘၣ်ႇ တၢ်လီၤဘှံးလီၤတီၤတဖၣ်အိၣ်၀ဲအါမးဘၣ်ဆၣ် ၦၤလၢကဟဲလၢခံတဖၣ်ကအီၣ်ဘၣ်အီဘၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်အသူၣ်လီၤပာ်၀ဲတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် ဟ့ၣ်၀ဲတၢ်ကတိၤအဒိဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

တၢ်မၤ၀ဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢဘျီ၀ဲအံၤအပူၤ ကီၢ်စဲၣ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် ဒီး ကိတိာ်တဖၣ်ႇ ကညီတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ်ႇ ပဒိၣ်၀ဲၤကျိၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢအဘၣ်ထွဲတဖၣ်ႇ ဒိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဒီး ကမျၢၢ်တဖၣ်ဟဲထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဒိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အံၤ ဒ်သိးတၢ်ကဆှၢနုာ်၀ဲဆူ UNESCO (ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ႇ စဲအ့ၣ်ဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်လၤလၢအဘၣ်ထွဲတၢ်ကရၢကရိ)တၢ်ပာ်ပနီၣ်စရီပူၤအဂီၢ် ကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ၂၀၂၀ နံၣ်ႇ လါယူၤလၢာ်အဆၢကတီၢ် တၢ်စးထီၣ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါဒီးႇ ဖဲလါယူၤလံလၢာ်အခါန့ၣ် ဒိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်ဃုာ်ဒီး ယိၤဒိၣ်ကီၢ် လးဖး(နီမုၢ်)ႇ မါတလ့(လနွ်းရာချိတ်)တဖၣ် တၢ်ဃုထၢထီၣ်လီၢ်ခံကတၢၢ်အကျါ ပၣ်ဃုာ်၀ဲလၢစရီပူၤသၢခါန့ၣ်လီၤႉ

လၢတၢ်ဃုထၢထီၣ်လီၢ်ခံကတၢၢ်သၢခါအကျါ ထဲတခါဧိၤလီၤတၢ်ကဆဲးဃုထၢ၀ဲ လၢကီၢ်စၢဖှိၣ်ကီၢ် ပယီၤထံကီၢ်ခၢၣ်စးဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်ႇ လါမးရှးဒီး ဖဲန့ၣ်တဆီတၢ်ကဆှၢနုာ်လီၤ၀ဲဆူ ယူၤနံၣ်စကိၤကရူၢ်အအိၣ်ဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်ႇ လါယူၤအကတီၢ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဒိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ