လါယူၤလံ ၂၈ သီႇ ၂၀၂၁ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ၦၤလၢအအိၣ်လၢဒူသ၀ီအပူၤတဖၣ် လၢကလဲၤထီၣ်ၦ့ၤကသံၣ်ကသီလၢ၀့ၢ်ပူၤအဂီၢ် ခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်အဃိ အိၣ်မ့တဆူၣ်ခိ၀ံၣ်တၢ်ပနီၣ်မ့ၢ်ဖျါန့ၣ် လၢကကူစါယါဘျါတၢ်ဆါအဂီၢ် ကသံၣ်ကသီတဖၣ်လိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ

တကီၢ်ခါခဲအံၤ လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ လီၢ်က၀ီၤဖိလၢအအိၣ်လၢသ၀ီအပူၤတနီၤ ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါအမဲာ်ညါ ၦၤသံလၢခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါဃိဟဲအိၣ်ထီၣ်လံန့ၣ်လီၤႉ ၦၤလၢအအိၣ်ဘူးအိၣ်တံၢ်ဘၣ်ဒီးၦၤဘၣ်ခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်တဆူၣ်တချ့ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဆၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သမံသမိးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဘၣ်အမဲာ်ညါ လၢကကူစါယါဘျါသးအဂီၢ်ဟးၦ့ၤကသံၣ်ကသီတန့ၢ်ဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢလီၢ်က၀ီၤဖိအအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ

ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် ကီၣ်ကမၤသ၀ီဖိတဂၤ စံး၀ဲ“လၢပသ၀ီပူၤန့ၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်ၦၤဘၣ်ခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါအိၣ်အဃိ ခဲအံၤလၢသ၀ီပူၤန့ၣ်ၦၤနုာ်လီၤဟးထီၣ်တန့ၢ်ဘၣ်ႉ ခဲအံၤပဟံၣ်ဖိဃီဖိနါက့အိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်လီၤႉ မ့ၢ်တၢ်ဆါအိၣ်တအိၣ်သမံသမိးတသ့ဘၣ်ႉ လၢကကူစါယါဘျါသးအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးကသံၣ်ကသီတအိၣ်ဘၣ်ႉ ဟးထီၣ်ဟးလီၤတန့ၢ်ဘၣ်အဃိ ကလဲၤၦ့ၤကသံၣ်လၢ၀့ၢ်ပူၤစ့ၢ်ကီးတန့ၢ်ဘၣ််ႉ ကလဲၤၦ့ၤလၢသ၀ီအဂၤစ့ၢ်ကီးတန့ၢ်ဘၣ်ႉ မတၤတဂၤမးတဟဲကူစါယါဘျါ၀ဲဘၣ်ႉ တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်ညါ ခီဖျိထံဒိၣ်ထီၣ်အဃိ တၢ်အီၣ်တၢ်အီအဃ့တဖၣ်စ့ၢ်ကီးလၢာ်ထီၣ်လံ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်န့ၣ်လီၤႉ

ခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အတီၢ်ပူၤ ၦၤလၢအိၣ်တဆူၣ်အိၣ်တချ့သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တယးကွၢ်လၢအမ့ၢ်ခိ၀ံၣ်ႇ ကကူစါယါဘျါအီၤလၢဟံၣ်ပူၤဒီး အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်မးကလဲၤသမံသမိးမၤကွၢ်ဆူစါယါဘျါသးလၢတၢ်ဆါဟံၣ်လၢအဘူးဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကီၢ်စဲၣ်ကီၣ်ကး ဆူၣ်ချ့၀ဲၤကျိၤ ကီၢ်စဲၣ်မူဒါခိၣ် ဒီၣ်ကထၢၣ် ကၠီၤစွၤမၠ့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“မ့ဘၣ်တဲန့ၣ် ၦၤဘၣ်၀ဲတၢ်ဆါအဂၤတကလီၢ်ႇ လၢကသမံသမိးမၤကွၢ်ၦၤလၢ အတဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်တညီလၢၤဘၣ်ႉ အပူၤကွံာ်ဖီလ်စံၣ်လၢညါန့ၣ် မ့ၢ်ဟဲန့ၣ်သမံသမိး၀ဲလီၤႉ သမံသမိးမၤကွၢ်၀ဲမ့ၢ်၀ံၤန့ၣ် ပာ်၀ဲလၢ(P)အလီၢ်လီၤႉ မ့ၢ်ၦဲၤထီၣ်အသီတဆံန့ၣ်ဆံၣ်လီၤသ့မီၤနီၤႉ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်၀ဲ(Guide Line)လၢတၢ်ပာ်လီၤဃာ်၀ဲလၢညါသ့ၣ်တဖၣ်မီၤနီၤႉ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ခဲအံၤအဘျုးတအိၣ်လၢၤဘၣ်ႉ ခဲအံၤတၢ်လိၣ်မ့အိၣ်နီၢ်နီၢ်မးသမံသမိးမၤကွၢ်၀ဲလီၤႉ မ့တူၢ်ဘၣ်လၢနါအ့ၣ်ယွၤႇကူးႇအိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်န့ၣ် ဒ်ခိ၀ံၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိးအိၣ်လၢဟံၣ်မီၤနီၤႉ မးဒ်အံၤလံအိၣ်မ့တမုာ်ဘၣ်ႇကသါမ့ၢ်ကီခဲန့ၣ် အလီၢ်မ့အိၣ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ကသမံသမိးမၤကွၢ်၀ဲလီၤမီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်လီၤႉ

ခီဖျိခိ၀ံၣ်တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်ရၤလီၤသးဟဲအါထီၣ်အဃိ ကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ဆူၣ်ချ့ၦၤမၤတၢ်ဖိိတဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ် နုာ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢ(CDM)ပူၤအဃိ တၢ်ဆါဟံၣ်လၢအဘၣ်ထွဲတဖၣ် ဆူၣ်ချ့ၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်တကူတလၢ၀ဲဘၣ်အိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢဆူၣ်ချ့ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ဆူၣ်ချ့ၦၤမၤတၢ်ဖိလၢအအိၣ်ကညီကီၢ်စဲၣ် ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤတဖၣ် ဒ်သိးတၢ်ကဃိထံသမံသမိးအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်အအိၣ်လၢက၀ီၤဒ့သ၀ီပူၤအိၣ်တအိၣ်ဒီးကတီၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲအဂီၢ် ဖဲလါယူၤလံ ၂၅ သီအနံၤ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ် ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤကမံးတံာ် ၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ ဆှၢထီၣ်လံာ်ဆူက၀ီၤဒ့သ၀ီသးၦၢ်အအိၣ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ