လါယူၤလံ ၆ သီႇ ၂ဝ၂၁နံၣ် ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
တနံၣ်ညါအံၤတၢ်မၤလိနံၣ်၂ဝ၂၁-၂ဝ၂၂ အဂီၢ် ခီကီၢ်ကၠိသ့ၣ်တဖၣ်ဂု၁်ကျဲးစၢးကတဲ၁်ကတီၤဃ၁်ဝဲဒၣ်ဒ်သိး ကထီၣ်ဘၣ်က့ၤကၠိအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ ခိဝံၣ် (Covid-19) တၢ်ဆါ ဟဲအါထီၣ်ဝဲအဃိ ကၠိကအိးထီၣ်က့ၤအဂီၢ် ဘၣ်အိၣ်ခိးကနၣ်ဒံး ဝဲတၢ်အိၣ်သးအဂ့ၢ် ခီကီၢ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ တဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
အပူၤကွံ၁်တၢ်မၤလိနံၣ် ၂ဝ၂ဝ-၂ဝ၂၁ ခီဖျိလၢ ခိဝံၣ်-၁၉ တၢ်ဆါအဃိ ခီကီၢ်ကၠိသ့ၣ်တဖၣ် တအိးထီၣ်ဘၣ်ကၠိဘၣ်ဒီးတနံၣ်ညါ အံၤအဝဲ သ့ၣ်မုၢ်လၢ်လၢ ကက့ၤအိးထီၣ်ဘၣ်က့ၤ ကၠိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်စးထီၣ်လၢလါယူၤန့ၣ် ခိဝံၣ်-၁၉ တၢ်ဆါဟဲအါထီၣ်အဃိ လၢတၢ်ကအိးထီၣ်ကၠိအဂီၢ် ဘၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်က့ၤဝဲတၢ်ဆါအတၢ်အါထီၣ်စှၤလီၤတၢ်အိၣ်သးဒီး ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် ပဒိၣ်ၦၤဘၣ်မူ ဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲသ့တသ့အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ခီကီၢ်ကၠိအါဖျၢၣ်လၢအိၣ်သူၣ်လီၤသး ဖဲကီၢ်ပယီၤ-ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ကတဲ၁်ကတီၤသးလၢ ကက့ၤအိးထီၣ်က့ၤကၠိဒီး သူမှဲခံကၠိလၢအိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲ ဖိးဖးကီၢ်ဆၣ် ယတးခ်ကီၢ်၇့ၣ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်ကတဲm်ကတီၤပ၁်ဝဲအသးဒ်သိး ကအိးထီၣ်ဘၣ်က့ၤကၠိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ကက့ၤအိးထီၣ်က့ၤကၠိအဂီၢ်ႇ သူမှဲခံ ကၠိသ၇ၣ် သ၇ၣ်မုၣ်ဒီးကၠိဖိမုၣ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ကတဲ၁်ကတီၤ တ့ၢ်ဃ၁်ဝဲ ဒ်သိးကထီၣ်ကၠိကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကက့ၤအိးထီၣ်ကၠိကသ့အဂီၢ် ကၠိသ့ၣ်တဖၣ်ကလူၤပိ၁်ထွဲ ဒီးမၤထွဲ ဒ်ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် ပဒိၣ်ပ၁်လီၤဝဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီ (၄၄ )ထံၣ်အသိးအဂီၢ် အိၣ်ကတဲ၁်ကတီၤဃ၁်သး ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တၢ်၇ဲၣ်ကျဲၤ မၤကဆှီ ဒီးမၤၦဲၤတၢ်ပီးတၢ်လီလၢအလိၣ်ဝဲလၢတၢ်ကဒီသဒၢ Covid-19 တၢ်ဆါ အိၣ်ဃ၁်ဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ် သူမှဲခံသ၇ၣ်တဂၤ လၢအမ့ၢ်ဝဲ Brandon Newlan ညစံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ လါယူၤ ၂၅ သီ ၂ဝ၂၁ အနံၤန့ၣ် ဖိးဖးတၢ်ဆါဟံၣ်အၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲဒီးသမံသမိးဝဲ ခိဝံၣ် တၢ်ဆါ လၢသူမှဲခံကၠိန့ၣ်လီၤ. သမံသမိးဝဲကၠိဖိအဂၤ(၄ဝ)ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်တထံၣ်ဝဲဒၣ်ခိဝံၤနီတဂၤဘၣ်. လၢတၢ်ထီၣ်ကၠိအဂီၢ်ပကတဲ၁်ကတီၤပ၁်ဝဲဒၣ် Hand Jel and Alcohol spray ပလၢတီၤကိးတီၤဒဲးအပူၤ ဒီးမ့မ့ၢ်လၢတၢ်ထိၣ်တၢ်ကိၢ်န့ၣ် သ၇ၣ်လၢမူဒါလီၤဘၣ်တဖၣ် ကဘၣ် ထိၣ်ဝဲၦၤကၠိဖိဒီးသ၇ၣ်သ၇ၣ်မုၣ်တချူးနု၁်လီၤ. လၢကၠိက၇ၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်န့ၣ် သ၇ၣ် Brandon Newland လၢသူမှဲခံကၠိ BLA Program မူဒါခိၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကၠိဖိလၢသူမှဲခံသ့ၣ်တဖၣ်မုၢ်လၢ်ဝဲလၢတၢ်အိၣ်သး ကဂ့ၤထီၣ် ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကက့ၤထီၣ်ဘၣ်က့ၤကၠိလၢ ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်တၢ်မၤလိသုတစဲၤခံတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ႆပဟဲက့ၤအိၣ်ပ၁်လၢကၠိလံအဃိ ပမ့ၢ်နၢ်ဟူလၢကၠိမ့ၢ်တက့ၤထီၣ်က့ၤသၢပျၢၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ၦၤကၠိဖိလၢ အိၣ်တၢ်လီၢ်ယံၤ တဖၣ်အဂီၢ် ဒီးလၢယဂီၢ်န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်သးအုးဖးဒိၣ်လၢယတၢ်မုၢ်လၢ်ဘူးကလီၤမၢ်ကွံ၁် ဃၣ်ဃၣ်လီၤမီၤ ႆအဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤလ့ဂၢၣ် (ကီး) စီၤဝါလၢအမ့ၢ်သူမှဲခံကၠိဖိတဂၤ စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တကီၢ်ခါကၠီၣ်တဲၣ်ကၠိတနီၤ ကၠိက့ၤထီၣ်က့ၤဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိလၢတၢ်ဆါဟဲအါထီၣ်အဃိ တနီၤဘၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ Online နအကျိၤအကျဲဒီး မ့မ့ၢ်လၢ ခီကီၢ်ကၠိတခီ တနံၣ်အံၤတၢ်ကက့ၤအိးထီၣ်ကၠိအဂီၢ် န့ၣ် တလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒံးဘၣ်အဂ့ၢ် ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်တယ၁်ဃ၁်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
သူမှဲခံကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤ ဖဲ၂ဝဝ၂ နံၣ်ဒီး တနံၣ်အံၤတၢ်မၤလိနံၣ်၂ဝ၂၁-၂ဝ၂၂ ကၠိဖိနီၢ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲအဂၤ ၆ဝ ဝဃၣ်ဃၣ် ဒီးကၠိသ၇ၣ် သ၇ၣ်မုၣ်အိၣ်ဝဲ ၃၅ ဂၤန့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံ၁်နံၣ်လၢတၢ်ဆါတချုးကဲထီၣ်သးဒံးဘၣ်အခါ သူမှဲခံကၠိအံၤ ကၠိဖိနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ထီၣ်ဘးလၢ အကထိဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိခိဝံၣ်-၁၉ တၢ်ဆါ၇ၤလီၤသးအဃိ တၢ်ကးတံ၁်ဝဲ တၢ်ခီ ထံဆၢကီၢ်ဆၢအဖီခိၣ်ကၠိဖိလၢအိၣ်ဆိးလၢကီၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲတသ့ဘၣ်အဃိ ကၠိဖိစှၤလီၤဝဲဒ်အံၤအဂ့ၢ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကၠိၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
တနံၣ်အံၤတၢ်မၤလိနံၣ်အပူၤ ဒ်ခီကီၢ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တၢ်မၤသကိးတၢ်ဝဲၤလီၢ်(MECC)အတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအသိး ဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်တးကီၢ်၇့ၣ်အပူၤ ခီကီၢ်ကၠိ (Migrant Learning Centers) ခဲလၢ၁်အိၣ်ဝဲ ၆၆ဖျၢၣ် ဒီးကၠိဖိနီၣ်ဂံၢ်ခဲလၢ၁် အိၣ်ဝဲ ၉ဝ၄၁ ဂၤန့ၣ်လီၤ.
ခီကီၢ်ကၠိတဖၣ်အဂီၢ် ခီဖျိလၢတၢ်က၇ၢက၇ိလၢ အဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤစှၤဝဲအဃိဘၣ်ကွၢ်ဆဲၣ်မဲ၁်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်ကီကလု၁်ကလု၁်တဖၣ်အဖီခိၣ် ကၠိတနီၤန့ၣ်ဘၣ်အိၣ်ပတု၁်အသးဒီးလီၤမၢ်ကွံ၁်ဝဲဒၣ်အဂ့ၢ်ၦၤဟူးဂဲၤမၤတၢ်လၢ ခီကီၢ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
