တတူၢ်လိာ်တၢ်ဆိကတီၢ်ကွံာ်မူဒါဒီးလီၢ်လးဘၣ်အဂ့ၢ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ

လါယနူၤအါရံၤ ၂၄ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တၢ်ဒီသဒၢ၀ဲၤကျိၤဆိကတီၢ်ကွံာ်အ၀ဲသ့ၣ်စုဒုၣ်တီၤအဖီလာ် ကညီဒီကလုာ်ဂၢၤသးကရၢ(KNDO)ဂၢၤသးခိၣ်ကျၢၢ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိ စီၤနၢၤဒါမၠးဒီး သုးခိၣ်စီၤဘး၀ါတဖၣ်လၢမူဒါဒီးလီၢ်လးအံၤအဖီခိၣ် တတူၢ်လိာ်၀ဲဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲလံာ်ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၁ သီအနံၤန့ၣ်လီၤႉ

ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤသံၦၤ(၂၅)ဂၤ ဖဲမၠၣ်၀တံၣ် ၀ီၤလ့ၤဟီၣ်က၀ီၤပူၤအံၤအဖီခိၣ် ဖဲလါယနူၤအါရံၤ(၁၇)သီအနံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ဒီသဒၢ၀ဲၤကျိၤထုးထီၣ်လံာ်တၢ်ကလုၢ်လၢဆိကတီၢ်ကွံာ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါခံဂၤအမူဒါဒီးလီၢ်လး အံၤအဖီခိၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးက့ၤထုးထီၣ်ပာ်ဖျါကဒါ၀ဲလံာ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

လံာ်တၢ်ကလုၢ်တဘ့ၣ်အံၤအဖီခိၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအမၤကမၣ်တၢ်ဖးဒိၣ်ညါအသိး တူၢ်လိာ်အီၤတသ့လ့ၤတက့ၤဘၣ်အမဲာ်ညါ ခိၣ်နၢ်လၢအလဲၤတၢ်တဘၣ်ကျဲဒီးမၤန့ၢ်ဒုၣ်ဒါပယီၤအတၢ်မၤဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပယီၤသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်အံၤ ကဘၣ်ထီဒါအီၤတဲာ်တဲာ်ဖျုဖျုလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤသံပယီၤသုးမီၤစိရိၤအၦၤ(၂၅)ဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပျဲလီၤအၦၤသမံသမိးတၢ်ဒီးတဲပၠးအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သးခဲလၢာ်ခဲဆ့လံအဂ့ၢ်န့ၣ် လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤသုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

“အ၀ဲသ့ၣ်ကိးထံၣ်ယၤဒီးသုးခိၣ်ဘး၀ါလၢလ့၀ါဘၣ်ဆၣ်ယတဲအီၤလၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢပဂီၢ်တဂ့ၤအဃိ ပလဲၤတညီဘၣ်ႉ ယတဲအ၀ဲသ့ၣ်မ့မ့ၢ်လၢ(သုးက့ ၅)ပကလဲၤႉ တချုးလၢပဒိၣ်ရီကၠၢၢ်ခ့ၣ် ထုးထီၣ်ရၤလီၤလံာ်အံၤဘၣ်န့ၣ် ယထံၣ်လိာ်သးဒီးပဒိၣ်တၤဒိၣ်မူႇပဒိၣ်ရီကၠၢၢ်ဒီးပဒိၣ်ကွဲၤထူ၀့ဒံးလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်တမၤ၀ံၤမၤတဲာ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ် အလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဘၣ်ဃးၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါကိးထံၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ကရူၢ်ကရၢအပူၤတဖၣ်စံး၀ဲလၢ သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးလဲၤထံၣ်လိာ်ထိၣ်ဃူထိၣ်ဖိး၀ဲတအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ခ့ၣ်အဲးစံၣ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤ၀ဲလီၤလီၤဆီဆီတန့ၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ

သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးစံး၀ဲလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢတၢ်ဒုးပျီပူၤလၢတၢ်မဲာ်ညါအဃိ ပ၀ဲကိးဂၤဘၣ်အိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢသုးဖိအအိၣ်တကပၤဒီး ပယီၤသုးအၦၤသံအကျါပၣ်ဃုာ်ဒီးၦၤလၢအရ့ဒိၣ်တဖၣ်အသိး တဲပၠးဆှဲပၠးဘၣ်ဆၣ်(NCA)ခိၣ်နၢ်တဖၣ် တနၢ်ပၢၢ်၀ဲနီတဘျီဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးအါထီၣ်၀ဲလၢလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤန့ၣ်လီၤႉ

ခီဖျိအ၀ဲအိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢၦၤကလုာ်အဂီၢ်ဒီးဒုးဆၢဒုၣ်ဒါအဃိ စးထီၣ်တနံၤအံၤဒီးဆူညါ(NCA)ခိၣ်နၢ်တဖၣ်တမ့ၢ်လၢၤပခိၣ်နၢ်လၢၤဘၣ်အသိး အ၀ဲသ့ၣ်အကျဲအိၣ်ကလဲၤဒၣ်၀ဲ တမၤဃုာ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠး လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤပာ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဖဲအပူၤကွံာ် ၂၀၂၁ နံၣ်ႇ လါမ့ၤ ၃၁ သီအနံၤ ပယီၤသုးမီၤစိရိၤထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲလၢ (KNDO)ဖီၣ်၀ဲၦၤဟဲတ့တိၤဖိ(၄၇)ဂၤ ဖဲမၠၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ၀ီၤလ့ၤဟီၣ်က၀ီၤ ကနဲလ့-မီၤခံကျဲဒီး ဖဲန့ၣ်ပျၢ်လီၤက့ၤ၀ဲ(၂၂)ဂၤႇမၤသံကွံာ်၀ဲ(၂၅)ဂၤန့ၣ်လီၤႉ လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါၦၤမၤတၢ်ကစီၣ်ဖိတဖၣ်ကွဲးပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်လီၢ်ခၢၣ်သးပၢဆှၢကမံးတံာ်လၢအဘၣ်ထွဲကဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိး(KNDO)ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါခံဂၤအံၤအဂီၢ် ဘၣ်တၢ်ဆိကတီၢ်ကွံာ်၀ဲလၢမူဒါပူၤတစိၢ်တလီၢ်ဒံးန့ၣ်လီၤႉ

ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ကရၢကရိအံၤ လၢသဲစး၀ဲၤကျိၤန့ၣ်အိၣ်ဒီးလီၢ်ခၢၣ်သးႇကီၢ်ရ့ၣ်ႇကီၢ်ဆၣ်အိၣ်၀ဲအပတီၢ်ပတီၢ်ဒီး လီၤဆီဒၣ်တၢ်တၢ်ဟံးန့ၢ်ကမျၢၢ်အရ့ဒီးသုးခိၣ်သုးနၢ်ဂ့ၢ်၀ီန့ၣ် တဒံးသိးလိာ်သးဘၣ်လီၤဆီလိာ်သးအိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်၀ဲၤကျိၤဘၣ်ထွဲမူဒါခိၣ်တဂၤ ရှဲပၠးဒီးစံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်ဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်န့ၣ်တၢ်ဟံးန့ၢ်ကမျၢၢ်ဂ့ၢ်၀ီဒီးသုးဂ့ၢ်၀ီန့ၣ်တဒံးသိးလိာ်အသးဘၣ်ႉ သုးၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤန့ၣ် အ၀ဲမ့ဟံးန့ၢ်ပာ်မူဒါဒီးလီၢ်လးတခါခါန့ၣ်တၢ်ကဘၣ်ပတုာ်ကွံာ်သုးအလီၢ်အလးသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး တၢ်ကဘၣ်ဟံးန့ၢ်ဂ့ၢ်၀ီလၢကမျၢၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အသိးန့ၣ်လီၤႉ လၢသုးတကပၤအ၀ဲမ့ၢ်ဟံးပာ်လီၢ်လးန့ၣ် မူဒါမ့ၢ်ဂ့ၤႇလီၢ်လးမ့ၢ်ဂ့ၤဒ်တၢ်ကမၣ်အိၣ်အဒိၣ်ႇအဆံးအသိး တၢ်သုးလီၤကွံာ်တဆီဘၣ်တဆီဒီး တၢ်ထုးကံွာ်လၢအ၀ံၤအတဲာ်အိၣ်၀ဲအသိး ဒ်သိးတၢ်ကရၢကရိသုးတဟးဂီၤတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်မၤစှၤလီၤ၀ဲစ့ၢ်ကီးအိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ အဒိ သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဂီၢ်ဂ့ၢ်တၢ်က့ၤပာ်၀ဲလၢသုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိႇ ဖဲန့ၣ်တၢ်က့ၤပာ်လီၤ၀ဲလၢသုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိဆူသုးခိၣ်စိအပတီၢ်ဒ်န့ၣ်မီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

တၢ်ဆိကတီၢ်ကွံာ်(KNDO)သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးဒီးသုးခိၣ်စီၤဘး၀ါခံဂၤအံၤလၢမူဒါဒီးလီၢ်လးပူၤစုာ်စုာ်၀ံၤအလီၢ်ခံ သုးရိၣ်မဲခိၣ်ကျၢၢ်မူဒါအလီၢ်တၢ်ပာ်ထီၣ်က့ၤ၀ဲလၢဂၢၤသးခိၣ်ကျၢၢ်-၂ သုးခိၣ်ဒိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ်စီၤရှံလ့ၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ဒီသဒၢ၀ဲၤကျိၤႇ၀ဲၤကျိၤခိၣ်ပဒိၣ်စီၤရီကၠၢၢ်ခ့ၣ် ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၇ သီအနံၤန့ၣ်လီၤႉ