တၢ်နဲၣ်လီၤအိၣ်လၢကဘၣ်ခးသံသုးဖိလၢအစံၣ်ဖျိးတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ်နုာ်လီၤမၤ(CDM)ဒီးနုာ်လီၤအိၣ်ကဒုလၢ(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)အအိၣ်အဂ့ၢ်ပယီၤသုးစကီၤစံး၀ဲ

လါအီကူး ၁၁ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ပယီၤသုးတြိၤ(၄၄)စုတီၤအဖီလာ်သုးဖိလၢပၣ်ဃုာ်မၤ၀ဲတၢ်ထီၣ်ဒုးဖဲမၠၣ်၀တံၣ်ကလံၤထံး ဖလူ–ဂီၤလ့ၤ(သိထၣ်ကွ့ၣ်)တၢ်လီၢ်အံၤတဖၣ်မ့စံၣ်ဖျိးန့ၣ်တၢ်နဲၣ်လီၤအိၣ်ဃာ်လၢကဘၣ်ခးသံကွံာ်၀ဲဘၣ်ဆၣ် နုာ်လီၤမၤ(CDM)ဒီးနုာ်လီၤအိၣ်ကဒု၀ဲလၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢအအိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပယီၤသုးစကီၤအံၤစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ပယီၤသုးတြိၤ(၄၄)အၦၤလၢအမၤ၀ဲတၢ်ထီၣ်ဒုးဖဲ(သိထၣ်ကွ့ၣ်)တၢ်လီၢ်အံၤတဖၣ်ဒုးယၤခိၣ်ႇသုးတြိၤခိၣ်နဲၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢမ့စံၣ်ဖျိးမ့စိာ်ဃုာ်ဒီးစုက၀ဲၤန့ၣ်ကဘၣ်ခးသံကွံာ်၀ဲဒီးတၢ်မ့ဖီၣ်ချုးကဒါက့ၤအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်တၢ်ကစံၣ်ညီသံ၀ဲဒီးစံၣ်ဖျိးမ့တစိာ်ဃုာ်ကျိဘၣ်တၢ်မ့ဖီၣ်ချုးက့ၤအီၤန့ၣ်ကဘၣ်လီၤလၢဃိာ်ပူၤအဂ့ၢ် ဖဲအပူၤကွံာ်လါအီကူး ၃ သီအနံၤ ပယီၤသုး(ခမရ–၂)သုးရ့ၣ်အၦၤလွံၢ်ဂၤလၢအနုာ်လီၤမၤ(CDM)သုးစကီၤစီၣ်မ့အူစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

သုးစကီၤစီၣ်မ့အူစံး၀ဲ“ထီၣ်(သိထၣ်ကွ့ၣ်)တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်မၢထီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်၀ဲႉသံဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်ဘှံးတချုးဘၣ်ႉတၢ်အီၣ်တၢ်အီတအိၣ်ဘၣ်ႉဘၣ်အီကပံာ်ထံလီၤႉအ၀ဲသ့ၣ်ထုးထီၣ်ဃာ်တၢ်ကလုၢ်လၢမ့စံၣ်ဖျိးမ့စိာ်ဃုာ်ကျိန့ၣ်ကဘၣ်ခးသံကွံာ်ႇဖီၣ်ကဒါ၀ဲမ့ချုးန့ၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်သံ၀ဲႉနစံၣ်ဖျိးမ့တစိာ်ဃုာ်ဒီးကျိဘၣ်န့ၣ်ကဘၣ်လီၤလၢဃိာ်ပူၤမီၤနီၤႉၦၤသုးဖိတဖၣ်န့ၣ်သးဟးဂီၤခဲလၢာ်လံႉဘၣ်သးစံၣ်ဖျိးထီၣ်ခဲလၢာ်လီၤႉယမၤသုးန့ၢ်အနံၣ်(၃၀)လံႉယကဟဲက့ၤဖဲအံၤအဂီၢ်န့ၣ်ယဆိမိၣ်တၢ်ခံသီညါႉ၀ံၤယဆၢတဲာ်လီၤယသးလၢယကအိၣ်ဒီးယဟံၣ်ဖိဃီဖိဖံးအီၣ်မၤအီၣ်တၢ်အ့အ့ဆ့ဆ့ဒီးယဟးထီၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါခီဖျိသုးတြိၤခိၣ်ႇဒုးယၤခိၣ်အတၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤမၢဆူၣ်မၢဆိးဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီႇကျိခံၦာ်သၣ်တလၢတၦဲၤႇဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအိၣ်တ့ၢ်တၢ်လီၢ်ခံအတၢ်န့ၢ်ပၢဘၣ်ႇတၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်စ့ပာ်ဖှိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဒိးန့ၢ်၀ဲတဖၣ်ဒီးတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးအိၣ်အဃိသးလၢကအဲၣ်ဒိးဒုးတၢ်တအိၣ်၀ဲလၢၤဘၣ်အံၤဟဲအိၣ်ထီၣ်တုၤလၢသုးခိၣ်အပတီၢ်ညါအဂ့ၢ်န့ၣ် ပယီၤသုးဖိလၢနုာ်လီၤမၤ(CDM)အံၤတဖၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

“ပတအဲၣ်ဒိးဒုးတၢ်လၢၤဘၣ်ႉယဟးထီၣ်လၢတၢ်မဲာ်ညါန့ၣ်ကအိၣ်လၢ(၃)နံၣ်ဃၣ်ဃၣ်လံႉတက့ၤဘၣ်လၢဟံၣ်ဖီဃီဖိအအိၣ်ဒံးဘၣ်ႉပဆိမိၣ်လၢမ့သံဒီးသံလီၤ၀ံၤဒီးပ(၄)ဂၤပစံၣ်ဖျိးထီၣ်မီၤနီၤႉလၢတၢ်လီၢ်ခံသုးခိၣ်ပအတီၢ်နါက့စံၣ်ဖျိးလံႉပဟဲစံၣ်ထီၣ်အခါန့ၣ်ပဆိမိၣ်လၢမ့ၢ်(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)ကမၤသံၦၤဧါႇမ့ၢ်ပာ်ၦၤကဂ့ၤစ့ၢ်ဧါန့ၣ်ပသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအိၣ်ဘၣ်ဆၣ်တုၤလၢပတုၤဖဲအံၤပထံၣ်ဘၣ်လၢ(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)ၦၤသးၦၢ်တဖၣ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲၦၤမူၤမူၤနီၢ်နီၢ်လီၤအဃိပသးခုၣ်လီၤက့ၤလီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်သုးဖိဟ့စိလၢအနုာ်လီၤ(CDM)အံၤစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဖဲအပူၤကွံာ်လါယူၤလံ ၂ သီအနံၤန့ၣ် (KNLA)သုးပာ်ဖှိၣ်က၀ီၤဃာ်နုာ်လီၤခး၀ဲဖလူ–ဂီၤလ့ၤ (သိထၣ်ကွ့ၣ်)ကျဲတၢ်လီၢ်အဃိ ပယီၤသုးတြိၤ(၄၄)စုတီၤအဖီလာ်သုးကျိၤတဖၣ်သံဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအါ၀ဲအသိး သုးဖိစံၣ်ဖျိးနုာ်လီၤမၤ(CDM)ဟဲအိၣ်ကဒုသးလၢ(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)အအိၣ်တစှၤန့ၢ်(၁၁)ဂၤဘၣ်ဒီးလၢဟီၣ်က၀ီၤအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးစံၣ်ဖျိးလၢသုးကျိၤပူၤကအိၣ်တစှၤန့ၢ်အဂၤ(၂၀)ညါအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ် ကစီၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ