လၢဖိမုၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အဂီၢ် နါမူၤ ဘုၣ်ဆါထိး

လၢဖိမုၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အဂီၢ် နါမူၤ ဘုၣ်ဆါထိး

လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၃ သီႇ ၂၀၂၃ နံၣ်

လၢတီနီၢ်ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး ဒူသ၀ီတဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ် ၦၤမုၢ်ၦၢ်တဂၤဘုၣ်လီၤထိးဆၣ်လၢကရၢၢ်တဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲန့ၣ်ကိးမုၢ်နံၤဒဲးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအါလၢဘၣ်ဘုၣ်လီၤ၀ဲထိးဆၣ်ႇဘၣ်မၤကဆှီ၀ဲထိးဘၣ်မၤကဆှီ၀ဲထိးကရၢ န့ၣ်လီၤႉ

ၦၤမုၢ်ၦၢ်၀ဲအံၤအမံၤလၢနါမူၤအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ်(ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်)ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢတၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤ တီနီၢ်ကစၢၢ်ခီၣ်ထံးသ၀ီတဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ

ကညီမုၣ်ၦၢ်နါမူၤအံၤကိးမုၢ်နံၤဒဲးအတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢာ်ကွံာ်၀ဲဒီးထိးလၢအဘုၣ်၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ နါမူၤအထိးကရၢၢ်အံၤအထီအိၣ်(၁၅)ပ့ၣ်ဒီးအလဲၢ်အိၣ်ထဲ(၇)ပ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉမ့မ့ၢ်ထိးကရၢအခိၣ်ဒုးခီန့ၣ်ဒုးထီၣ်၀ဲလၢသ့ၣ်လၣ်န့ၣ်လီၤႉ

မ့မ့ၢ်ထိးကရၢအထူၣ်ခီန့ၣ်တ့ထီၣ်၀ဲဒီး၀ၣ်ႇအဒါခီန့ၣ်ဖူ၀ဲဒီး(ဘံလးမၠ့ၣ်)အတီၣ်ကအိၣ်(၆)စုမုၢ်ဒိၣ်ဒီး အထိးကရၢအဒူၣ်၀း၀းတရံးန့ၣ်ဒူၣ်ဃာ်၀ဲလၢဂာ်လၢၢ်ကမူၣ်(ဘံလးမၠ့ၣ်)ကအိၣ်(၃)စုမုၢ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပထံၣ်ဘၣ်လၢနါမူၤအံၤဘုၣ်ထိးလၢအအိၣ်ဟဲလၢတၢ်ချၢ(၁၆)ဒုန့ၣ်လီၤႉ

နါမူၤလၢအသးနံၣ်ကအိၣ်အနံၣ်(၄၀)အံၤအနီၢ်ကထီ၀ဲ(၅)ပ့ၣ်ဘျဲၣ်ဒီး မ့ၢ်ၦၤတဂၤလၢအဒုၣ်အဒ့အဂံၢ်ဂ့ၤဘါဂ့ၤတဂၤလီၤႉတၢ်လၢနါမူၤအံၤမ့ၢ်ၦၤတဂၤလၢအကူနံၣ်ဃံးဃံးဖိဒီးကူထီၣ်၀ဲထီထီအသိးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးၦၤတဂၤလၢအမၤတၢ်မၤဒ်သိးၦၤပိာ်ခွါတဂၤအသိးန့ၣ်လီၤႉနါမူၤအံၤမ့ၢ်၀ဲၦၤမုၣ်ကမဲတဂၤဒီးအ၀ဲအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးအဖိမုၣ်(၂၀)နံၣ်တဂၤလီၤႉဘၣ်ဆၣ်မ့မ့ၢ်အဖိမုၣ်ခီန့ၣ်ပျဲလဲၤထီၣ်၀ဲကၠိလၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ်လၢအဖိကၠိတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢၤစ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ

လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိလၢအိၣ်နါမူၤသ၀ီအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်လုၢ်အီၣ်အသးသမူလၢတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်စံာ်မၤအီၣ်ကျီးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်တဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်ကျီးဘၣ်ဆၣ်သ၀ီဖိတနီၤန့ၣ်သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲသဘ့ဟီၣ်လာ်ႇနံၣ်သိႇဘုခ့ဒီးရီဘၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉမ့မ့ၢ်လၢတၢ်ဘုၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတကပၤခီန့ၣ်ဒ်မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်အိၣ်ပာ်အသိးဘုၣ်အီၣ်၀ဲဆီႇထိၣ်ဒ့ၣ်ႇမဲးတဲးလဲးႇကျီၢ်ဒီးပနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉသ၀ီလၢအိၣ်ဖဲတၢ်ခိၣ်တၢ်ဃၢၤဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးသုးဟံးန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤကဲထီၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံအါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်ၦၤလဲၤထီၣ်ဃုဖံးဃုမၤက့ၤတၢ်မၤလၢယိၤကီၢ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လၢဟီၣ်က၀ီၤအပူၤခီဖျိတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၤစှၤအဃိၦၤသူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်လၢအိၣ်သ၀ီပူၤတဖၣ်လဲၤထီၣ်ဃုဖံးဃုမၤက့ၤတၢ်မၤလၢယိၤကီၢ်ဒီးသ၀ီပူၤန့ၣ်ၦၤသူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်အိၣ်တ့ၢ်က့ၤထဲစှၤဂၤလီၤႉလၢတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးမိၢ်ပၢ်တဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်မၢအဒံၣ်အဖိလဲၤထီၣ်မၤက့ၤတၢ်လၢယိၤကီၢ်လီၤႉ

ဘၣ်ဆၣ်မ့မ့ၢ်နါမူၤအံၤမ့ၢ်မိၢ်တဂၤလၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဆီၣ်ထွဲအဖိလၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အဃိ တမၢအဖိမုၣ်လဲၤထီၣ်မၤတၢ်လၢယိၤကီၢ်ဘၣ်ဒီးမ့မ့ၢ်တခီအ၀ဲဘုၣ်ဆါထိးဘှါဆှဲ၀ဲတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢအဖိကၠိအဂီၢ်ဒီးလၢဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ

တၢ်လၢကညီန့ၣ်အလုၢ်လၢ်အိၣ်တခါဖိပိာ်မုၣ်မ့ဖျီသးန့ၣ်ကဘၣ်တူၢ်လိာ်ဖီဒုးအီၣ်ဒုးအီတၢ်ဒီး အဃိညီနုၢ်ၦၤပိာ်မုၣ်တကပၤန့ၣ်ဘုၣ်ဃာ်၀ဲထိးတဒုတုၤလၢအဖးဒိၣ်တစုန့ၣ်လီၤႉတၢ်လၢထိးအံၤၦၤသူ၀ဲဖဲၦၤလုၢ်ထီၣ်ပာ်ထီၣ်တၢ်အခါမ့ၢ်ဂ့ၤႇဖဲၦၤမၤဘူၣ်မၤဘါအခါမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်ၦၤဖီဒုးအီၣ်၀ဲဒီးထိးညၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

နါမူၤအံၤလၢညါခါန့ၣ်ဘုၣ်ထဲထိးကီၢ်ပယီၤတဖၣ်လီၤဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢာ်ၦၤကညီစ့ၢ်ကီးလီၤဘှံးတကးဒံးဘၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ်အီၣ်ဘၣ်အထိးအနါ(အမၠး)စ့ၢ်ကီးစှၤ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉခဲအံၤစးထီၣ်ဘုၣ်၀ဲထိးလၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤတယံၤဒံးဘၣ်ဘၣ်ဆၣ်သနါက့အ၀ဲဘုၣ်ပၠးကွၢ်၀ဲထဲ(၇)ဒုဒံးန့ၣ်လီၤႉထိးတဖၣ်အံၤနဘုၣ်အီၤအဘျုးအိၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးထိးအိၣ်ဖဲအံၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒံးအဃိလၢခံတ၀ီန့ၣ်ယဘုၣ်အါထီၣ်၀ဲဒၣ်ထိးန့ၣ်လီၤႉယဘုၣ်ထိးအမဲာ်ညါန့ၣ်ယဘုၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးကျီၢ်ႇဆီႇထိၣ်ဒ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အ၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဟီၣ်က၀ီၤတၢ်လီၢ်ဖဲအံၤခီဖျိထိးၦ့ၤဂ့ၤမၢ်မၢ်လီၤအဃိၦ့ၤဘုၣ်အါထီၣ်ထိးဒ်အံၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်အ၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢကညီဟီၣ်က၀ီၤဒူသ၀ီပူၤၦၤမ့မၤဘူၣ်ဧိၤပွဲဧိၤႇၦၤမ့မၤတပွဲႇၦၤမ့ဖျီသးန့ၣ်ၦၤဖီဒုးအီၣ်၀ဲထိးညၣ်အဃိ အခါဖဲန့ၣ်ဒ်နလိၣ်ဘၣ်အသိးန့ၣ်နဟးဃုၦ့ၤထိးတဘၣ်ဘၣ်ႉ

ၦၤၦ့ၤထိးအိၣ်ဘၣ်ဆၣ်လၢအ၀ဲကၦ့ၤဘုၣ်အါထီၣ်ထိးအဂီၢ်န့ၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်လၢတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ႇနကဘုၣ်ထိးအဂီၢ်န့ၣ်ခီဖျိဘၣ်ဘျၢလီၤကျိၣ်စ့လၢာ်အါမးအဃိလီၤႉအဘုၣ်ထိးအံၤဘၣ်ဘျၢလီၤ၀ဲလၢစ့ပယီၤ အကလီၢ်(၆၀)ဘျဲၣ်ညါန့ၣ်လီၤႉ

တကီၢ်ခါတၢ်အိၣ်သးခဲအံၤစ့ယိၤ(၁၀၀၀၀)ဘးန့ၣ်န့ၢ်လၢစ့ပယီၤအကလီၢ်(၁၀)ဃၣ်ဃၣ်ညါႉထိးဆၣ်နါက့အၦ့ၤထီၣ်ႉနမ့ဒုးအီၣ်ထိးဆၣ်လၢၦၤတ့ဆါဃာ်၀ဲတဖၣ်န့ၣ်ဒုအထိးနါ(အမၠး)တအိၣ်အါအါလၢၤဘၣ်ႉအဃိဒ်သိးအမၠးကန့ၢ်အါအါအဂီၢ်ထိးဆၣ်န့ၣ်နမ့ဃါဃုာ်အီၤဒီးအဆၣ်လၢပကတ့အီၤအံၤမးအမၠးကန့ၢ်အါ၀ဲလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အ၀ဲစံး၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

“ထိးတဖၣ်အံၤယဘုၣ်အီၤ(၄)လါ၀ံၤဘျီန့ၣ်ယဆါကွံာ်အီၤလီၤႉအခီၣ်ထံးတဘျီန့ၣ်ယဘုၣ်ထိးတဒုန့ၣ်အမၠးအိၣ်တ့ၢ်ထဲ(၃၀၀၀၀)ကၠးလီၤႉယထုးထီၣ်ကွံာ်စ့လၢပဘျၢလီၤဃာ်(အယ့)၀ံၤလံမီၤနီၤႉထိးဆၣ်နါက့အၦ့ၤဒိၣ်ထီၣ်ဒိၣ်မးႉထိးဆၣ်အၦ့ၤမ့ဘၣ်န့ၢ်အ၀ဲအံၤတစဲးဒုအမၠးကအိၣ်အါလီၤႉခဲအံၤပဒုးအီၣ်ထိးဆၣ်န့ၣ်ပဃါဃုာ်အီၤဒီးအဆၣ်လၢၦၤဆါ၀ဲလၢတၢ်ချၢန့ၣ်ဒီးယဘုၣ်ပၠးကွၢ်န့ၣ်ဘၣ်ဂီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်တစဲး”အဂ့ၢ်န့ၣ် အ၀ဲဆှဲပၠး၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ

တကီၢ်ခါခဲအံၤလၢဟီၣ်က၀ီၤအပူၤထိးဖိတဒုန့ၣ်အၦ့ၤအိၣ်(၁၂၀ႇ၀၀၀)ကၠးဒီး နမ့ဒွးဃုာ်ထိးဆၣ်အဂီၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ် နကဘုၣ်ထိးအဂီၢ်နကဘၣ်ဘျၢလီၤစ့လၢကအလီၢ်(၅၀)ကၠးညါအဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

တၢ်ကီတၢ်ခဲအဂၤတခါလၢနါမူၤသဂၢၢ်ဘၣ်၀ဲန့ၣ်ခီဖျိဟီၣ်က၀ီၤပူၤတၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤတအိၣ်ဘၣ်အဃိ လီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်တဖၣ်အံၤအသးတအိၣ်လၢကဘုၣ်အါထီၣ်ထိးလၢာ်ဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အ၀ဲစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဟီၣ်က၀ီၤအပူၤခီဖျိတၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်ဘၣ်အဃိခဲအံၤတၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်လၢနကလဲၤၦ့ၤထိးလၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤမီၤနီၤႉတဘျီတခီၣ်ဒ်နလိၣ်ဘၣ်အသိးန့ၣ်နဟးဃုၦ့ၤအီၤတန့ၢ်ဘၣ်ႉခီဖျိထိးအံၤအၦ့ၤအိၣ်ပာ်လံဒီးၦၤအီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲကိးမုၢ်နံၤဒဲးလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ၦၤခိးၦ့ၤထိးဖိတဂၤစံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“၀ဲဒၣ်န့ၣ်ပဆဲးကျိးဒီးၦၤဘုၣ်ထိးဖိအိၣ်မီၤနီၤႉမ့ကဆါ၀ဲန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဟဲဆဲးကျိးၦၤလီၤႉ၀ဲဒၣ်န့ၣ်ထိးသမူတဒုန့ၣ်ပစိာ်အီၤဒီးကံလိမီၤနီၤႉတကံလိန့ၣ်အၦ့ၤအိၣ်၀ဲ(၇၀၀၀)ဘျဲၣ်(၈၀၀၀)တုၤလၢ(၉၀၀၀)ကၠးညါႉ ဒ်အၦ့ၤထီၣ်အသိးန့ၣ်ပၦ့ၤလီၤႉလၢညါန့ၣ်တၢ်ဆါတၢ်ၦ့ၤဘၣ်ဂီၢ်ဒံးမီၤနီၤႉခဲအံၤဟီၣ်က၀ီၤပူၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိပတဟးၦ့ၤဒ်သိးလၢညါလၢၤဘၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ပတဲအဒိဟီၣ်က၀ီၤပူၤတၢ်မ့မုာ်ထီၣ်ခုၣ်ထီၣ်လံတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢမ့အိၣ်လံန့ၣ်ၦၤဘုၣ်ထိးလၢကညီကီၢ်စဲၣ်ပူၤတဖၣ်အံၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤကဘၣ်ဂီၢ်ထီၣ်ဖးဒိၣ်ညါႉတၢ်ဘုၣ်ထိးတၢ်မၤအံၤစ့ၢ်ကီးမ့ၢ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢအမၠးအိၣ်၀ဲလၢလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်အဂီၢ်ဒိၣ်မးအဂ့ၢ်န့ၣ် ၦၤခိးၦ့ၤထိးဖိတဂၤဃီ၀ဲန့ၣ်စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဟီၣ်က၀ီၤပူၤတၢ်တမုာ်တခုၣ်ဘၣ်အဃိလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်လၢအဖံးအီၣ်မၤအီၣ်တၢ်ဒ်သိးနါမူၤအံၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဖံးဘၣ်မၤတၢ်တခီခီဘၣ်ခိးကွၢ်ခဲမုၢ်ဆ့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ကကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်အံၤစ့ၢ်ကီး လီၤသူၣ်ဃၢသးဃၢဒိၣ်မးလီၤႉ

တၢ်အိၣ်သးဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ကိးမုၢ်နံၤဒဲးနါမူၤအံၤအတၢ်ဆၢကတၢၢ်လၢာ်ကွံာ်၀ဲလၢအထိးကရၢပူၤအံၤန့ၣ်လီၤႉ တကီၢ်ခါခဲအံၤဟီၣ်က၀ီၤတၢ်အိၣ်သးအိၣ်လၢဘုၣ်ထိးသ့၀ဲဒံးအဃိအ၀ဲဘုၣ်ဆါဒံး၀ဲထိးန့ၣ်လီၤႉ
နါမူၤအံၤလၢအဖိမုၣ်အဂီၢ်ကဃုထၢကျဲလၢအကစၢ်အဲၣ်ဒိးမၤ၀ဲန့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်ႉလၢအဖိမုၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အဂီၢ်အံၤအဃိနါမူၤမ့ဘုၣ်ထိးမးဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဖိမုၣ်ကၠိတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ကိးလါဒဲးကသ့၀ဲန့ၣ်လီၤႉ