Home တၢ်ကစီၣ် တၢ်လဲၤတ့ၢ်လီၤဒြိမ့ၣ်ပိၢ်လၢမၠၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ်အဃိ သုးကီၣ်ကးအၦၤတကပၤသံ(၅)ဂၤအကျါပၣ်ဃု၁် တၢ်မဲာ်ညါသုးခိၣ်ႇကီၢ်ရ့ၣ်ပၢပြးခိၣ်ဒီး ဘၣ်ဒိခဲလၢ၁်(၁၃)ဂၤ

တၢ်လဲၤတ့ၢ်လီၤဒြိမ့ၣ်ပိၢ်လၢမၠၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ်အဃိ သုးကီၣ်ကးအၦၤတကပၤသံ(၅)ဂၤအကျါပၣ်ဃု၁် တၢ်မဲာ်ညါသုးခိၣ်ႇကီၢ်ရ့ၣ်ပၢပြးခိၣ်ဒီး ဘၣ်ဒိခဲလၢ၁်(၁၃)ဂၤ

367
0
Photo: Crd.

လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၄ သီႇ ၂၀၂၃ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ဖဲမဟါလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၃ သီ ဟါခီ ၆း၃၀ ဘျဲၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်လဲၤတ့ၢ်လီၤဒြိမ့ၣ်ပိၢ်လၢမၠၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ်ကရၢၢ်ပူၤဒီး ၦၤသံ(၅)ဂၤအကျါပၣ်ဃုာ်၀ဲမၠၣ်၀တံၣ်သုးဟီၣ်က၀ီၤတၢ်မဲာ်ညါသုးခိၣ်ဒီး ကီၢ်ရ့ၣ် ပၢပြးခိၣ် တဖၣ်အသိး ၦၤဘၣ်ဒိနးနး(၅)ဂၤအကျါပၣ်ဃုာ်၀ဲကီၢ်ရ့ၣ်ပၢၤကီၢ်ခိၣ်ဒီး ပယီၤသုးအၦၤမၤတၢ်ဖိလၢအဂၤ (၈)ဂၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ်တဖၣ်စံး၀ဲအသိးသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ

ဖဲမဟါဟါခီ ၆း၄၀ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် (drop)ဒြိမ့ၣ်ပိၢ်လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်လၢမၠၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ် ကရၢၢ်ပူၤ(၂)ဖျၢၣ်ဒီး ဖဲသုးကီၣ်ကးအၦၤလဲၤကွၢ်သမံသမိးတၢ်ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်အခါကဘၣ်ဖဲ ၇း၂၀ အဆၢကတီၢ် န့ၣ် ဒြိမ့ၣ်ပိၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ကဒီး(၂)ဖျၢၣ်အဃိ မၠၣ်၀တံၣ်၀့ၢ် သုးကီၣ်ကးအသုးခိၣ်သုးနၢ်ႇ ပၢပြးခိၣ်နၢ်တဖၣ်သံ၀ဲဒီး ၦၤဘၣ်ဒိ(၁၇)ဂၤအကျါပၣ်ဃုာ်၀ဲပၢၤကီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ခိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် မၠၣ်၀တံၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ

“ဖဲမဟါမုၢ်ဘူးကဟါန့ၣ်ပနၢ်ဟူတၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်သီၣ်လၢပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ်တကပၤန့ၣ်မီၤနီၤႉကအိၣ်ကဒီးတခီနၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်ပနၢ်ဟူပိၢ်ဖးထီၣ်ကဒီး(၂)ထံၣ်ႉတၢတထံၣ်န့ၣ်ဖဲပၢပြးကရူၢ်ႇသုးတၢ်မဲာ်ညါ၀ဲဒၢးကရူၢ်ႇပၢၤကီၢ်ကရူၢ်ဟဲသမံသမိးတၢ်အခါန့ၣ်တၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ကဒီးအဃိတၢ်သံတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးကဲထီၣ်သးဖဲန့ၣ်လီၤႉပသ့ၣ်ညါန့ၣ်ၦၤသံတဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ ၂၇၅ သုးရ့ၣ်ခိၣ် သုးခိၣ်ဒိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် အီၤကၠီၤမ့ႇ ကီၢ်ရ့ၣ်ပၢပြးခိၣ် အူစိတ့ၣ်ႇ ပၢပြးပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤခိၣ် ထိထိည့ႇ သိလ့ၣ်ပၢၤကီၢ်ခိၣ်ဒီး ပၢပြးၦၤကွဲးလံာ်ဖိ ခဲလၢာ်န့ၣ် ၅ ဂၤ မီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ်လၢ အဘူးဒီးပၢပြးခိၣ်တဖၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ မၠၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပၢၤကီၢ်ခိၣ်ဃုာ်ဒီး ပၢပြး၀ဲၤကျိၤႇပၢၤကီၢ်၀ဲၤကျိၤဃုာ်ဒီးမၠၣ်၀တံၣ် သုးတၢ်မဲာ်ညါ ၀ဲၤဒၢး သုးဖိဘၣ်ဒိ၀ဲခဲလၢာ်(၁၃)ဂၤဒီး ၦၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤတၢ်ဆှၢအီၤဆူမၠၣ်၀တံၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်မ့မ့ၢ်လၢ မၠၣ်၀တံၣ် ကီၢ်ရ့ၣ်ပၢၤကီၢ်ခိၣ်–၂ အီၤထဲၣ်၀့ဃုာ်ဒီးၦၤလၢအဂၤ(၅)ဂၤန့ၣ်ခီဖျိအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဒိနးအဃိ တၢ်ဆှၢထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဆူ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်၀့ၢ်မဲၢ်ဆီး(ပုဂ္ဂလိက)တၢ်ဟံၣ်တဖျၢၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ်တဂၤဃီ၀ဲန့ၣ် စံးအါထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ခီဖျိတၢ်လဲၤတ့ၢ်လီၤဒြိမ့ၣ်ပိၢ်အဃိ မၠၣ်၀တံၣ်၀့ၢ် သုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)ႇပယီၤသုးႇပၢၤကီၢ်ဒီးဂၢၤကီၢ်သုးႇ ဘၠူၣ်စီထံကရူၢ်တဖၣ်ဟးဆှၣ်တၢ်မၤဃံးထီၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဒီး လၢပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ်ကျဲႇ ပၢပြး၀ဲၤဒၢးကျဲႇ နီၣ်ဂံၢ်(၁)တိၤႇနီၣ်ဂံၢ်(၂)တိၤႇတၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤ(ကုန်သွယ်ရေးဇုန်)ႇ၂၇၅ သုးရ့ၣ်တၢ်လီၢ်ဒီး ၀့ၢ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်ကျဲ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ပယီၤသုးမၤဃံးထီၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအိၣ်ခိးသမံသမိးတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် မၠၣ်၀တံၣ် ကၠၤခ့က၀ီၤဒ့ ကမျၢၢ်တဖၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

“ဖဲမဟါန့ၣ်ပနၢ်ဟူကျိသီၣ်တပယူာ်ဃီလီၤႇပဆိမိၣ်လၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ်တကပၤန့ၣ်မီၤနီၤႉ အဃိၦၤအိၣ်ဖဲက၀ီၤဒ့ပူၤတဖၣ်အံၤစံၣ်အိၣ်ခူသူၣ်ကိးဂၤဒဲးလီၤႉမ့၀ံၤတယံၤတမီၢ်ဘၣ်န့ၣ်ပနၢ်ဟူလၢတၢ်ဆါဟံၣ်သိလ့ၣ်သီၣ်ထီၣ်ႉ(BGF)ႇပယီၤသုးဟးဆှၣ်တၢ်ခဲလၢာ်လီၤႉဒီတနၤပမံတဘူၣ်လၢာ်ဘၣ်ႉတဂီၤညါအံၤနါက့ပယီၤသုးဒီး(BGF)ႇဂၢၤကီၢ်သုးႇဘၠူၣ်စီထံဟးအိၣ်ခိးတၢ်လၢကျဲနၢၣ်ကျဲကပၤႇက၀ီၤဒ့၀ဲၤဒၢးတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် ကၠၤခ့က၀ီၤဒ့ဖိတဂၤ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ပၢၤကီၢ်၀ဲၤလီၢ်လၢတၢ်လဲၤတ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်အံၤကျဲအံၤစးထီၣ်ဟါခီ ၄ နၣ်ရံၣ်န့ၣ် တၢ်ပံးကွံာ်၀ဲဒီး တၢ်လီၢ်အံၤစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢၦၤတပျဲဟးထီၣ်က့ၤလီၤၦၤကမျၢၢ်တဖၣ်ဘၣ်အသိးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်၀ဲၤဒၢးအံၤဒ်သိးဒြိဟဲတ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ် သုတန့ၢ်တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ် တၢ်ထီထီၣ်၀ဲ(Jumper)စဲးလၢအဒီၣ်တဲာ်လီကျိၤတၢ်ဆဲးကျိးအဂ့ၢ်န့ၣ် ၦၤလၢအဘူးဒီး ဂံၢ်ခီၣ်ထံးပၢပြးကရူၢ်တဖၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ဘၣ်ဃးတၢ်လဲၤတ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤၦၤလၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ကွဲးဖျါထီၣ်၀ဲလၢၦၤဟဲမၤတၢ်အံၤမ့ၢ်ဒၣ်ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်(KNLA)သုးပာ်ဖှိၣ်လီၤဒီးဘၣ်ဆၣ်ဖဲပဆဲးကျိးသံကွၢ်တၢ်ပၢၢ်ဆၢ သုးကရူၢ် အခါအ၀ဲသ့ၣ်က့ၤစံးဆၢကဒါ၀ဲလၢဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဃိထံသ့ၣ်ညါပျီပူၤတၢ်အိၣ်သးအဖၢမုၢ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ

(KNLA)သုးပာ်ဖှိၣ်သုးကျိၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤစံး၀ဲလၢ“ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သးလၢမၠၣ်၀တံၣ်န့ၣ် ပလူၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ကစီၣ်အဖၢမုၢ်လီၤႉမ့မ့ၢ်လၢပအိၣ်တကပၤန့ၣ်ဖဲမနၤန့ၣ်ပယီၤသုးခးလီၤၦၤဒီး(၁၂၀ မမ)မီၤနီၤႉ ပဟးလူၤဃိထံသမံသမိးပျီပူၤတၢ်အိၣ်သးအဖၢမုၢ်လီၤႉၦၤမ့ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါတၢ်ကစီၣ်မးကသ့ၣ်ညါဘၣ်မီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ခီဖျိတၢ်လဲၤတ့ၢ်လီၤဒြိမ့ၣ်ပိၢ်လၢမၠၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပၢၤကီၢ်၀ဲၤဒၢးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိတကီၢ်ခါခဲအံၤဖဲတနံၤအံၤလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၄ သီ ဂီၤခီန့ၣ် ပယီၤသုးသိလ့ၣ်အခိၣ်(၂၀)ဃၣ်ဃၣ် လၢဖၣ်အၣ်တဆီဟဲထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢမၠၣ်၀တံၣ်၀့ၢ်တကပၤ အဂ့ၢ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ

ပယီၤသုးအံၤလၢကထီၣ်ဟံန့ၢ်က့ၤမၠၣ်၀တံၣ်(လဲၣ်ခၣ်တီၤ)သုးကလၢၤလူၢ်အံၤအဂီၢ်အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ကတီၤထီၣ်သုးဂံၢ်ဘါဒီးတကးဒံးဘၣ်မၤအါထီၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢမၠၣ်၀တံၣ်၀့ၢ်ပူၤအဃိသုးကီၣ်ကးအ၀ဲၤကျိၤၦၤမၤတၢ်ဖိအဟံၣ်ႇ မၠၣ်၀တံၣ်သူမှဲကျိကပၤ(BGF)တြဲၤကရၢၢ်ပူၤ တရူးအ(ကၣ်စံၣ်နိၣ်)တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့လီၢ်တဖၣ် ၦၤတပျဲဟးထီၣ်နုာ်လီၤ လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ၦၤမၤတၢ်ဖိလၢတၢ်မၤတၢ်ဖဲတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့လီၢ်တဖၣ်အံၤ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

တကီၢ်ခါခဲအံၤလၢမၠၣ်၀တံၣ်ႇသ့ၣ်ကါညံၣ်နီၣ်ႇအ့ရှါကျဲသီႇကီးတရံး–မၠၣ်၀တံကျဲလီၢ်လံၤတကပၤန့ၣ် ပယီၤသုးဒီးဟီၣ်က၀ီၤသုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)အိၣ်ကတီၤထီၣ်သးလၢကဟးဆှၣ်မၤဆှဲဟီၣ်က၀ီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ်စံး၀ဲအသိးသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ