လါမ့ၤ ၆ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
သုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)အခိၣ် သုးခိၣ်ဒိၣ်စိ စီၤခၠ့ၣ်သူၤဃုၥ်ဒီးအဖိခွါစီၤထူအဲၣ်မူဒီးစီၤခၠ့ၣ်ခၠ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တၢ်ကဖီၣ်ဃံးဟံအရ့ဒ် (အီၤလါ)တၢ်လံၣ်တၢ်လီကွီၢ်မ့ၣ်အသိးအဂ့ၢ်န့ၣ် အမဲရကၤထုးထီၣ်ပၥ်ဖျါ၀ဲဖဲမဟါလါမ့ၤ ၅ သီအနံၤန့ၣ်လီၤ.
သုးခိၣ်စီၤခၠ့ၣ်သူၤဒီးအဖိခွါခံဂၤအံၤ မ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး၀ဲအမဲရကၤထံကီၢ်ဖိလၢအမ့ၢ် တၢ်ခီထံဆၢကီၢ်ဆၢ ကွီၢ်မ့ၣ်, တၢ်မၤကၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိကွီၢ်မ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အမဲရကၤကျိၣ်စ့၀ဲၤကျိၤ(OFAC)ထုးထီၣ်ပၥ်ဖျါ၀ဲလၢအ (website)ပူၤ န့ၣ်လီၤ.
(အီၤလါ)တၢ်လံၣ်တၢ်လီတၢ်ဖံးမၤလၢအိၣ်ဆီလီၤသးအိၣ်ဖှိၣ်၀ဲဒၣ်ဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်-ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢ စွ့ၤကိၣ်ကိၤဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ အံၤမ့ၢ်၀ဲ(BGF)အတၢ်လီၢ်ဒီး ဒ်န့ၣ်အသိးကျိၣ်စ့လၢအဟဲ၀ဲဖဲ(အီၤလါ)တၢ်လံၣ်တၢ်လီတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤအံၤသ့ၣ်တဖၣ် (BGF)ဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ဘၣ်ဘျုးအိၣ်၀ဲအါမးအဂ့ၢ်န့ၣ် အမဲရကၤစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်အမဲရကၤကျိၣ်စ့၀ဲၤကျိၤ နဲၣ်ရွဲၣ်(Michael Faulkender)စံးလီၤ၀ဲလၢလံၥ်တၢ်ပၥ်ဖျါပူၤအိၣ်၀ဲအသိးန့ၣ် ”ပှၤလၢအဖံးအမၤ တၢ်လၢအီၤလါတၢ်လံၣ်တၢ်လီတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤသဂၢၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးတကးဒံဘၣ်ကျိၣ်စ့လၢ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဂုၥ်ကျဲးစၢးဃု၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤတဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်မ့မ့ၢ်ပှၤအခိၣ်သ့ၣ်လၢအဖီၣ်ပျံၤဘၣ်ဃးတၢ်ဖံးတၢ်မၤ သ့ၣ်တဖၣ်ခီန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲကျိၣ်စ့တၢ်ဟဲနုၥ်လီၤအိၣ်လၢ(ဘံၣ်လံၣ်ယၢၣ်)ညါန့ၣ်လီၤ.အဃိပှၥ်ဘျးစဲသန့လၢ အ၀ဲသ့ၣ်သူ၀ဲတဖၣ် အံၤ တၢ်ကဘၣ်မၤတံၥ်တၥ်အီၤဒီး ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်သ့ဟံမူဒါကအိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်တၢ်ကဘၣ်ဂုၥ်ကျဲးစၢးဒ်တၢ်သ့အိၣ်အသိး လီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါကီၢ်ပယီၤပူၤ(အီၤလါ)တၢ်လံၣ်အီၣ်လီအီၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်တဖၣ်အံၤဃုၥ်ဒီးကွီၢ်မ့ၣ်လၢအလီၤဂၥ်ဒီး ကွီၢ်မ့ၣ်အံၤတဖၣ် လၢ(၃)နံၣ်အတီၢ်ပူၤအမဲရကၤစ့ဒီၣ်လၣ်ဆှူ၀ဲဒၣ်အိၣ်လၢ(ဘံၣ်လံၣ်ယၢၣ်)ညါအဂ့ၢ်န့ၣ် OFAC လံၥ်တၢ်ပၥ်ဖျါ အပူၤ ပၥ်ဖျါ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
တချုးအမဲရကၤဖီၣ်ဃံးသုးခိၣ်စီၤခၠ့ၣ်သူၤဃုၥ်ဒီးအဖိခွါခံဂၤအံၤကဲထီၣ်ဒံးဘၣ်အခါဖဲအပူၤကွံၥ်(၂၀၂၄)လါအီးကထိဘၢၣ်အခါန့ၣ်စ့ၢ်ကီး သုးခိၣ်စီၤခၠ့ၣ်သူၤဃုၥ်ဒီးသုးခိၣ်စီၤတ့ၤ၀့,သုးခိၣ်စီၤမိၣ်သိၤ ၃ ဂၤအံၤ (EU)ဖီၣ်ဃံးအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃးလၢ(အီၤလါ)တၢ်လံၣ်အီၣ် လီအီၣ်,တၢ်မၤကၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ,တၢ်ခီကီၢ်ဆၢကွီၢ်မ့ၣ်လၢအိၣ်ဆီလီၤသးဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်-ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢဒီတကျိၤအံၤ ကဲထီၣ်ဒံး ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲန့ၣ်အခါဘၣ်ဃး(EU)ဖီၣ်ဃံးဒီၣ်တဲၥ်၀ဲဒၣ်တၢ်အံၤတမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် (BGF)သုးဟီၣ်က၀ီၤ-၂ အခိၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိ စီၤတ့ၤ၀့ စံးဘၣ်တ့ၢ်ဃၥ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ်ဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“ကၣ်စံၣ်နိၣ်,(အီၤလါ)တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့န့ၣ်လၢထံဒိၣ်ကီၢ်လဲၢ်န့ၣ်အိၣ်ဒီဒူၣ်.နတဲမးတလၢၤလၢၥ်ဘၣ်.တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အံၤတမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဘၣ်.လၢအမဲရကၤထံကီၢ်န့ၣ်အိၣ်အါန့ၢ်အ၀ဲအံၤဒံး.အိၣ်ဒီတ၀့ၢ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်ကဟံပှၤအရ့ဒ်လဲၣ်.ပလဲၤမၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်အထံအကီၢ်မးတမ့ၢ်န့ၣ်”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိးဖဲ(၂၀၂၅)နံၣ်အံၤ လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်-ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢတၢ်လီၢ်တတီၤ တရူးပှၤဂဲၤဒိဖိတဂၤဘၣ်တၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤအီၤ ကဲထီၣ်၀ဲဒီး ဖဲန့ၣ်၀ံၤလီၢ်ခံ(ကၠါဖၠၣ်)တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢအိၣ်ထံဆၢကီၢ်ဆၢဒီတကျိၤအံၤတဖၣ်ရၤလီၤအသးလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အဖီခိၣ် ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ဒီးတရူးထံကီၢ်တဖၣ်ဟ့ၣ်၀ဲတၢ်ဆီၣ်သနံးဆူ(BGF)ဒီး(DKBA)ကရူၢ်ကရၢအအိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.ဖဲန့ၣ်၀ံၤလီၢ်ခံတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်သမံသမိးကရူၢ်ဒီးတၢ်ဆှၢက့ၤ၀ဲ(ကၠါဖၠၣ်)ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအိၣ်မၠၣ်၀တံၣ်ဟီၣ်က၀ီၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤတုၤလၢခဲအံၤတစုန့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် တၢ်ဃိထံသမံသမိး၀ဲၤကျိၤ(DSI)တီခိၣ်ရိၣ်မဲအိၣ်ကတဲၤကတီၤသးလၢကလိၥ်ဘၢလိၥ်ကွီၢ်၀ဲ သုးခိၣ်စီၤခၠ့ၣ်သူၤ,စီၤမိၣ်သိၤ,စီၤတ့ၤ၀့ဃုၥ်ဒီးခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီလၢအတၢ်ဘၣ်ထွဲအိၣ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်တၢ်ကစီၣ် သန့သ့ၣ်တဖၣ်ပၥ်ဖျါ၀ဲအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် အတၢ်ဘၣ်ထွဲတၢ်ပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ်တအိၣ်၀ဲဒီးတၢ်မၤကၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ,(အီၤလါ) တၢ်လံၣ်တၢ်လီ တၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ခိၣ်စီၤခၠ့ၣ်သူၤစံးဘၣ်တ့ၢ်ဃၥ်ပှၤမၤတၢ်ကစီၣ်ဖိတဖၣ် ဖဲအပူၤကွံၥ် လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ သၢနွံတနွံအခါန့ၣ် အိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
