မၠဲၣ်ကၠံငူၣ်ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိအဂီၢ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီကလၢာ်ကွံာ်န့ၣ် သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး Covid-19 တၢ်ဆါ

လါအ့ြဖ့ၣ် ၆ သီႇ ၂၀၂၀ နံၣ်ႇ နါ၀့ၤဖၠိစၣ်

ကညီကီၢ်စဲၣ်ႇ လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ မၠဲၣ်ကၠံငူၣ် ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံတဖၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီကလၢာ်ကွံာ်တၢ်အိၣ်သးအံၤ တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအါဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တကီၢ်ခါဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အချ့လၢအမ့ၢ် Covid-19 တၢ်ဆါအံၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် မၠဲၣ်ကၠံငူၣ် ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံ ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံး၀ဲလီၤႉ

ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိလၢအအိၣ်ဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဟုသးလၢပဒိၣ်မၤစၢၤ၀ဲတဖၣ် တၢ်အိၣ်သးခဲအံၤအိၣ်တ့ၢ်က့ၤ ၀ဲထဲဒၣ် အသီ ၂၀ အဂီၢ်လီၤအဃိႇ လၢလါအ့ြဖ့ၣ်ဒီတလါအဂီၢ် ဟုသးတလၢ၀ဲဒၣ်လၢာ်ဘၣ်အသိး ၦၤမၤဘူၣ်လီၤ တၢ်ဖိမ့ၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအအိၣ်ဖဲလီၢ်အိၣ်ကမှံတၢ်လီၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ကသဂၢၢ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီ တၢ်ခဲသ့၀ဲဒၣ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် မၠဲၣ်ကၠံငူၣ် အ့လ့မၠၣ်ရှ့ၣ်လီၢ်အိၣ်ကမှံဒဲက၀ီၤၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ စီၤရှွ့ၣ်ထိ စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်ဒ်အံၤလီၤႉ

အ၀ဲစံး၀ဲလၢ “ပ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢပကအီၣ်ကအီအဂီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ပသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်ဆါတခါအံၤလီၤႉ ဟုသးအံၤမ့ၢ်လၢာ်န့ၣ် လၢကၦ့ၤအီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်စ့တအိၣ်ဘၣ်ႉ လၢတၢ်ဆါတကပၤအဂီၢ် တၢ်ဟးထီၣ်နုာ်လီၤန့ၣ်တၢ်ြတီဃာ်အိၣ်၀ဲလီၤႉ တၢ်အရ့မ့ၢ်တဒိၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဟးထီၣ်လၢတၢ်ချၢဘၣ်န့ၣ် တၢ်ြတီဃာ်အိၣ်၀ဲလီၤႉ ဟုသးက လၢာ်တၢ်အိၣ်သးခီန့ၣ် ပတီၣ်ထီၣ်၀ဲဆူကီၢ်ဆၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အအိၣ်လီၤႉ ကဟဲဟ့ၣ်ဟုသးဧါ တဟဲဟ့ၣ်ဧါဒု တသ့ၣ်ညါဒံးဘၣ်ႉ ကဟးထီၣ်မၤတၢ်လၢတၢ်ချၢအဂီၢ်စ့ၢ်ကီး တဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်ဒွါဘၣ်အဃိ ဟုသးကလၢာ်န့ၣ် ပသူၣ်ကီၢ်သးဂီၤအဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤရွ့ၣ်ထိ စံး၀ဲလီၤႉ

လီၢ်အိၣ်ကမှံအလီၢ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအလဲၤတူၢ်ငါဒီးဃုအီၣ်ဃါအီၣ်လၢတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် ခီဖျိတကီၢ်ခါ Covid-19 တၢ်ဆါအတၢ်အိၣ်သးအဃိ ဟဲက့ၤ အိၣ်ဆိးကဒါက့ၤလၢ လီၢ်အိၣ်ကမှံဒဲက၀ီၤပူၤအဃိ ကတီၢ်အံၤ ၦၤနီၣ် ဂံၢ်ဟဲအါထီၣ်အါန့ၢ်ဒံးလၢအပူၤကွံာ်ဒီး အခဲအံၤၦၤနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်၀ဲအဂၤ ၈၀၀၀ ဘျဲၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢလီၢ်အိၣ်ကမှံစရီအပူၤန့ၣ်လီၤႉ

ကညီကီၢ်စဲၣ် တၢ်ဖးဟီၣ်က၀ီၤ နီၣ်ဂံၢ်(၄) ကလုာ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ခၢၣ်စး နါမိမိထွ့ စံး၀ဲလၢ “ဖဲအပူၤကွံာ်တလါဘျဲၣ်န့ၣ် ကီၢ်စၢဖှိၣ်ကိတိာ်ဟဲအဆၢကတီၢ် လၢကၦ့ၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဟဲမၤဘူၣ်လီၤ၀ဲစ့ လၢသီခါ အအိၣ်န့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်လီၤမီၤႉ လၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီအဂီၢ်တခီန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီ တအိၣ်၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဟုသးန့ၣ် လၢကီၢ်ဆၣ်အိၣ်တၢ်ပာ်ဃာ်၀ဲဒၣ်စ့ပာ်ကီၤအံၤထီဘိလီၤႉ ကီၢ်ဆၣ်ပူၤမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ် သၢပျၢၤန့ၣ် ပဆဲးကျိး၀ဲဒၣ်ဒီးကီၢ်စဲၣ်ဒီး ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်အံၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ကွၢ်န့ၢ်၀ဲလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်လီၤႉ

ဖဲအပူၤကွံာ် ၂၀၁၆ နံၣ် ကီၢ်ပဒိၣ်ႇ သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) သုးပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး ဘူးဒးတၢ်ဘါတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤ ကညီသုးမုၢ်ဒိၣ် (DKBA) ကရူၢ်အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်အဃိႇ ၦၤကမျၢၢ်လၢအဃ့ၢ်တၢ်ဒုးတဖၣ် ကအိၣ်ကဒုသးအဂီၢ် တၢ်အိးထီၣ်၀ဲဒၣ်မၠဲၣ်ကၠံငူၣ်ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံအလီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ

ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိအလီၢ်အံၤ တၢ်အိးထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၢ်၀ဲ (၄ နံၣ်)ဘျဲၣ်လံဒီး ခီဖျိလၢ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီအဃိ ကမျၢၢ်ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံတဖၣ်န့ၣ် တုၤလၢအခဲအံၤ က့ၤ၀ဲလၢ အလီၢ်အကျဲတသ့ဒံး၀ဲဘၣ်အသိးႇ မ့မ့ၢ်လၢ ပဒိၣ်တခီ ရဲၣ်ကျဲၤပာ်၀ဲလၢ ကကးတံာ်ကံွာ်၀ဲ ၦၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိတၢ်လီၢ်အံၤ အိၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ