ကနဲလ့တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ် တၢ်ဆဲးကျိးသံကွၢ်ဒီး(KNDO)အသုးခိၣ်ကျၢၢ် စီၤနၢၤဒါမၠး
ဖဲအပူၤကံ၁် လါယူၤ ၁၆ သီအနံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်=ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ထုးထီၣ်၀ဲလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါ တဘ့ၣ်လၢအဘၣ်ထွဲ၀ဲဒၣ်ဒီး တၢ်ကစီၣ်ရၤလီၤအသးလကညီဂၢၤသးကရၢအၦၤမၤသံကမျၢၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲကမံးတံာ်လၢ ကလူၤဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဖီခိၣ် ပဆဲးကျိးသံကွၢ်၀ဲ ကညီဂၢၤသးသုးမုၢ်ဒိၣ် အသုးခိၣ်ကျၢၢ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖိစီၤနၢၤဒါမၠးအတၢ်ထံၣ်တၢ်ပာ်သးဒ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ
တၢ်သံကွၢ်=ဘၣ်ထဲဒွီးကနဲလ့ဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ တၢ်ကစီၣ်ဟူထီၣ်သါလီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် နအဲၣ်ဒိးတဲဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ=ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢဖဲမဟါတၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ(KNDO)န့ၣ်ၦၤလၢအမၤတရီတပါဖိဒံဖိသၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤအခွဲးယာ် န့ၣ်အိၣ်ဒၣ်ပယီၤသုးလၢအခးကျိဖးဒိၣ်လၢအအိၣ်ကနဲလ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်မနုာ်အဃိလဲၣ်န့ၣ်ခီဖျိသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢဖိဒံဖိသၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤအိၣ်လၢပတၢ်လီၢ်ဒီး ခးလီၤ၀ဲကျိဖးဒိၣ် ၁၂၀ လီၤႉ တၢ်လၢ(၁၂၀)န့ၣ်နခးလီၤန့ၣ်ကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်ထံကမျၢတဖျၢၣ်တဖျၢၣ်ညါႉ ခးလီၤ၀ဲတၢ်ဒ်အံၤမၤ ကမၣ်၀ဲဒၣ်(Geneva call)တၢ်သိၣ်တၢ်သီခဲလၢာ်လီၤႉ စးထီၣ်လၢအဆဲးလီၤ(unicef)န့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤတရီတပါၦၤခွဲးယာ်တဖၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်မၤ၀ဲထီဘိလီၤႉ ၦၤတဲအ၀ဲသ့ၣ်တကနၣ်၀ဲဘၣ် ၦၤတဲတန့ၢ်ဘၣ် ၦၤစွဲတရါအီၤတုၤလၢခဲအံၤလီၤႉ
အ၀ဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်ပတၢ်ကဆီၣ်ဒီးဆှၢ၀ဲဒၣ်လၢသုးကလၢၤအအိၣ်ဒီးလၢကမၤရှဲမၤပျီၦၤအဂီၢ်လီၤႉ ၀ံၤဘျီဘၣ်ဃးလၢ(genocide)န့ၣ်ပယီၤမၤ၀ဲ(genocide)လီၤ ၦၤကညီတမၤ(genocide)ဘၣ်ႉ ဖိဒံဖိသၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤန့ၣ်ပကဟုကယာ်ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီးဖဲကျိဖးဒိၣ်ကယးလီၤအခါန့ၣ်ပပျဲလီၤကဒါက့ၤလီၤႉ မ့မ့ၢ်လၢပယီၤန့ၣ်ဟဲထီၣ်ဒုးနၤန့ၣ်မၤသံမၤ၀ီဖိဒံဖိသၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤတဖၣ်ဒီးမၤတရီတပါ၀ဲလီၤႉ အကစၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိစ့ၢ်ကီးမၤလ့ၤမၤပျီမၤရှဲမၤလဲ၀ဲဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်မၤ၀ဲ(genocide)အံၤ ၦၤဟံးထီၣ်အရ့လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်လီၤႉ အဃိန့ၣ်အခဲအံၤဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ကဆီၣ်သနံး၀ဲပယီၤဒ်သိးဒီး(democratic government)ကအိၣ်ထီၣ်က့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်တလိၣ်မၤဃုာ်(NCA)ဘၣ် နမ့ၢ်မၤဃုာ်န့ၣ်အိၣ်ဒၣ်နမၤသံလီၤနကစၢ်သးနစၢၢ်လီၤနကိာ်နမၤဟးဂီၤနၦၤကလုာ်လီၤႉ ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ် ၦၤလၢအမၤအၢမၤသီမၤသံမၤ၀ီနၦၤကလုာ် နကလဲၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါက့ၤ နကလဲၤတဲလၢပကလဲၤသကိးလၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်န့ၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကျဲန့ၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤမၢ်လၢာ်လံႉ ဘၣ်ဃးလၢ(NCA)န့ၣ် (National Ceasefire Agreement)န့ၣ် တၢ်ကတိၤန့ၣ်မုာ်လီၤ သနာ်က့တၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢပယီၤကလုာ်ဒိၣ်စိမၤ၀ဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကမၤသံမၤ၀ီမၤလီၤမုၢ်လီၤဖးမၤလ့ၤမၤပျီၦၤခဲလၢာ်ခဲစ့လီၤႉ အဃိန့ၣ်တလိၣ်ဆီၣ်ထွဲအီၤဘၣ် ၦၤလၢအဆီၣ်ထွဲအီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ်ၦၤလၢအထီဒါအၦၤကလုာ်ႇမ့ၢ်ဒၣ်ၦၤလၢအမၤတရီတပါက့ၤအၦၤကလုာ်လီၤႉ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပၦၤကလုာ်ပဘၣ်ထီဒါတဲာ်တဲာ်ဖျုဖျုလီၤႉ ပမ့ၢ်တထီဒါတဲာ်တဲာ်ဖျုဖျုဘၣ်န့ၣ် ပထံပကီၢ်ပတၢ်သဘျ့အိၣ်တသ့နီတဘျီလၢၤဘၣ်ႉ
တၢ်သံကွၢ်=ပထံၣ်ဘၣ်လၢကရၢမိၢ်ၦၢ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ထုးထီၣ်၀ဲဒၣ်လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါဘၣ််ဃး တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢကနဲလ့န့ၣ် လၢတၢ်တခါအံၤအဖီခိၣ်နတၢ်ပဲာ်ထံနီၤဖးအိၣ်ဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ= အ၀ဲသ့ၣ်တဲလၢကဃုသ့ၣ်ညါက့ၤမီၤနီၤႉ သနါက့တၢ်လၢၦၤမၤခဲအံၤန့ၣ်တကမၣ်နီတထံၣ်ဘၣ်ႉ အိၣ်ဒၣ်လၢပမၤရှဲမၤပျီက့ၤဒုၣ်ဒါလၢဟဲဆ့ၣ်နီၤလၢပဟီၣ်က၀ီၤအပူၤလီၤႉ ပမၤရှဲမၤလဲက့ၤ ပယီၤတၢ်မဲာ်ချံလၢပဟီၣ်က၀ီၤအပူၤလီၤႉ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ဒုတဲ၀ဲလၢကဃုသ့ၣ်ညါနါက့ဂ့ၤ တၢ်လၢပ(KNDO)မၤခဲလၢာ်ခဲစ့န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအဘၣ်လီၤ အတကမၣ်နီတထံၣ်ဘၣ်ႉ တမၤသံမၤ၀ီဖိဒံဖိသၣ်ႇတခးလီၤကျိလၢဖိဒံဖိသၣ်အကျါဘၣ်ႉ ၦၤလၢအခးလီၤကျိလၢဖိဒံ ဖိသၣ်အကျါန့ၣ်ကဘၣ်ဃိထံဟံအီၤအရ့လၢကနဲလ့လၢၦၤခး(၁၂၀)တဒူၣ်န့ၣ်ႉ ကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤဖျါထီၣ်ခဲလၢာ် မ့ၢ်မတဂၤခးလဲၣ်ႇမ့ၢ်မတဂၤဟ့ၣ်တၢ်ကလုၢ်လဲၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ကဘၣ်မၤဖျါထီၣ်လီၤႉ လၢပတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်ဒီးလၢပတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤခါဆူညါအဂီၢ် ဒ်သိးပသ၀ီသုတကဲထီၣ်ၦၤသ၀ီတဂ့ၤ ဒ်သိးပကမျၢၢ်အိၣ်ဆိးလၢပဟီၣ်က၀ီၤပူၤကသ့အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်လၢပကဘၣ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ပကဘၣ်မၤလီၤ တမ့ၢ်ပမၤကမၣ်တၢ်ဘၣ်ႉ
တၢ်သံကွၢ်= ကရၢမိၢ်ၦၢ်တဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကနုာ်လီၤသမံသမိးဃိထံသ့ၣ်ညါ၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤအဖီခိၣ်န့ၣ် လၢဂၢၤသးကရၢတကပၤန့ၣ်ကပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်အကျဲအိၣ်ဒ်လဲၣ်ႉ
တၢ်စံးဆၢ=ပ၀ဲဒုတမ့ၢ်ပမၤကမၣ်တၢ်နီတမံၤဒၢးႉ အဲၣ်ဒိးသံကွၢ်သ့ပကတဲပၠးအီၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤႉ ပတမၤဃုာ်ဒုၣ်ဒါစ့ၢ်ကီးဘၣ်ႇပတဆီၣ်ထွဲဒုၣ်ဒါစ့ၢ်ဘၣ်ႇပတမၤမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်ဒီးပယီၤစ့ၢ်ဘၣ်ႉ မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးသံကွၢ်သံကွၢ်သ့လီၤႉ နါက့ၦၤလၢအမၤတၢ်ဒီး ဒုၣ်ဒါႇၦၤလၢအမၤမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤ ကွာ်ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဒုၣ်ဒါဒု ၀ဲပတၢ်သံကွၢ်သံဒိးလၢအဖီခိၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤႉ
တၢ်သံကွၢ်=အါစုအါဘျီန့ၣ် သုးမီၤစိရိၤတဖုအံၤဖီၣ်ဂၢၢ်ဃာ်၀ဲ(NCA)အလံာ်ဃံာ်ဃာ်ခိၣ်ဆၢၣ်တဘ့ၣ်အံၤလီၤ မီၤနီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်တဲ၀ဲလၢ(မံၣ်ဒံၣ်ယၢၣ်)အပူၤဒု တဲ၀ဲလၢ(အဲၣ်စံၣ်အ့ၣ်)အဖီၣ်ခိၣ်လီၤ နါက့လၢအ၀ဲသ့ၣ် တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢကညီဟီၣ်က၀ီၤအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤႇလၢကလုာ်ဒူၣ်ဟီၣ်က၀ီၤအပူၤအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် ဖျါလီၤဂာ်ဒ်သိး အ၀ဲသ့ၣ်မၤကမၣ်၀ဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢလၢအ၀ဲသ့ၣ်ပာ်လီၤဃာ်၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်မီၤနီၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဖီခိၣ်န့ၣ် နဲတဂၤနအဲၣ်ဒိးတဲဒ်လဲၣ်
တၢ်စံးဆၢ=ပယီၤမၤ၀ဲဒၣ်(NCA)န့ၣ်ဒ်သိးဒီးကမၤလီၤပြံလီၤပြါကလုာ်ဒူၣ်ဒီး ကမၤလီၤပြံပြါ ၀ဲပၦၤလၢအဖီၣ်စုက၀ဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤႉ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးတဲန့ၣ် ပၦၤကလုာ်လၢအဖီၣ်စုက၀ဲၤတဖၣ်န့ၣ် နာ်အီၣ်(NCA)တဂ့ၤႉ မ့ၢ်ဒၣ်ကမၤလီၤပြံပြါၦၤႇကပံးတံၢ်ဃာ်ပကျိပူၤႇကဆီၣ်ဘံၣ်ဆီၣ်ဘၢၦၤကမၤတံၢ် ၦၤခဲလၢာ်လီၤႉ အဃိန့ၣ် DKBA မ့ၢ်ဂ့ၤႇ PC (တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကီၣ်ကးကရၢ)မ့ၢ်ဂ့ၤႇ BGF လၢအဲၣ်ၦၤကလုာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ မၤဃုာ်လၢၤတဂ့ၤ ဟဲက့ၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီးၦၤလၢအမၤတၢ်ပၢၢ်ဆၢလၢအမ့ၢ်အတီဒီး မၤသကိးဃူဃူဒီးမၤန့ၢ်က့ၤပကီၢ်ႉ ခဲအံၤနမ့ၢ်တဲလၢအၢးပတမၤဒံးဘၣ်ပကအိၣ်ခိးဒံးခါဆူညါခီ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဂ့ၤန့ၢ်အ၀ဲအံၤတဟဲတုၤအိၣ်နၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်ဆူမဲာ်ညါခီန့ၣ်ႉ ဖဲဆၢကတီၢ်ဒုၣ်ဒါကဟးဂီၤလီၤမုၢ်ပြံပြါလီၤဘှံးလီၤဘှါအဆၢကတီၢ်အံၤန့ၣ် နမ့ၢ်တဲလၢနကအိၣ်ဘှံးန့ၣ်အခီပညီနဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပယီၤလီၤႉ
နမ့ၢ်တဲလၢကခိးကွၢ်ဒံးကခိးကွၢ်ဒံးတၢ်ဆၢကတီၢ်ဆူမဲာ်ညါခီန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဂဲၤဆၢ ထၢၣ်မ့ၢ်န့ၢ်န့ၣ်အဂံၢ်ကဆူၣ်န့ၢ်ဒံးဆူမဲာ်ညါခီအဂီၢ်ဒံးလီၤႉ တဘၣ်ဆိမိၣ်လၢနကန့ၢ်ဘၣ်နထံ နကီၢ်ညီညီလၢၤတဂ့ၤႉ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်ပကဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်လိာ်ပသးတဖျၢၣ်ဃီ ပကဘၣ်တဲပမ့ၢ်တၢ်မံၤဃီလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်ညါ ပကဘၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤပ၀ဲန့ၣ်ပမ့ၢ်ၦၤ တကလုာ်ဒီးပထံပကီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ကီၢ်သူလ့ၤဒီးပကပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤခဲအံၤလီၤႉ ပယီၤန့ၣ် ဖဲပအိၣ်အလီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇဒံၣ်ခ့ၣ်ဘံၣ်အ့ၣ်အိၣ်အလီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇဖံၣ်စံၣ်အိၣ်အလီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ နအိၣ်န့ၢ်လီၤႉ တမ့ၢ်လၢဟဲဒုးၦၤကဘူၣ်ဘၣ်ႉ လိၣ်လၢပကဘၣ်ဆၢထၢၣ်ဒီးတဲလၢတနံၤညါအံၤဒီးဆူညါန့ၣ် ပ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်ပမ့ၢ်တၢ်တမံၤဃီလံ လၢပၦၤကလုာ်အဂီၢ်န့ၣ်ပသူၣ်ထီၣ်က့ၤပထံပကီၢ်ကီၢ်သူလ့ၤလီၤႉ ဒီးတကတီၢ်ဃီန့ၣ် ပၦၤကလုာ်လၢအိၣ်ထံချၢကီၢ်ချၢန့ၣ်ပကဘၣ်လူၤဒီး(Lawyer)သ့ၣ်မတၤဒီး ပတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤပမ့ၢ်ၦၤလၢအဟဲတုၤလီၤစိကတၢၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလၢတၢ်လီၢ်၀ဲအံၤအိၣ်၀ဲအနံၣ်ခံကထိဘျဲၣ်လံႇ ပကဘၣ်လူၤဒီး(Lawyer)တကပၤ လၢအံၤဒီးပကဘၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်လီၤႉ
မ့ပအိၣ်ကစုပအီၣ်ကစုပယီၤလဲၤထီၣ်ဒုးတၢ်တဘၣ်ဃးဒီးၦၤဘၣ်န့ၣ် လ့ၤတက့ၤပထံပကီၢ်အိၣ်တသ့ဘၣ်ႉ ၀ံၤဘျီတုၤလၢပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် လၢ(International Level)န့ၣ် နကဘၣ်လူၤတၢ်ဂ့ၢ်စ့ၢ် လၢပၦၤကလုာ်ကဘၣ်တီၣ်ဖျါထီၣ်လၢပကအဲၣ်ဒိးကီၢ်သူလ့ၤတကပၤလီၤႉ federation ကဟဲဒၣ်၀ဲလၢခံႉ Recognizing of Karen Nation န့ၣ်ကဘၣ်ဟဲစိ အ၀ဲန့ၣ်ၦၤကညီခဲလၢာ်လၢအဖီၣ်စုက၀ဲၤ တဖၣ်န့ၣ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါ၀ဲလီၤႉ ဒီးအဂၤတခါ Israel မၤန့ၢ်၀ဲဒၣ်အထံအကီၢ်န့ၣ် မတဂၤမးတမၤစၢၤ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ် အကစၢ်ဒၣ်၀ဲမၤဒုးအိၣ်ထီၣ်က့ၤအတၢ်ကရၢကရိအသုးမုၢ်ဒိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးဒီး အကစၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲအသးလီၤႉ ဖဲန့ၣ်ခါန့ၣ်(UN)တတူၢ်လိာ်ဘၣ်ႇအမဲရံၣ်ကၣ်တတူၢ်လိာ်ဘၣ်ႉ နါက့ဂ့ၤတူၢ်လိာ်ဂ့ၤတတူၢ်လိာ်ဂ့ၤန့ၣ် တုၤလၢအံၣ်စရ့မၤသၦၢ်တၢၢ်ဘျီလၢခံန့ၣ်ၦၤတူၢ်လိာ်က့ၤအ၀ဲသ့ၣ်လီၤႉ အဃိန့ၣ်ပ၀ဲစ့ၢ်ကီးပကဘၣ်မၤဒ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်သံကွၢ်=ပထံၣ်ဘၣ်လၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်=ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကရၢခိၣ်ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါလံာ်တၢ်ပာ်သးတဘ့ၣ်ႉ ဒ်န့ၣ်အသိးကီၢ်ရ့ၣ်ခိၣ်ႇ (KNLA) သုးရိၣ်မဲခိၣ်ကျၢၢ် ထုးထီၣ်၀ဲလံာ်တၢ်ပာ်သးတဘ့ၣ်စ့ၢ််ကီးဒီး စံး၀ဲလၢဘၣ်ထွဲဒီးတကီၢ်ခါထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ဂ့ၢ်ကီအံၤ ကလဲၤ၀ဲ ဒ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်လဲၤကျဲအသိးလီၤႉ လၢတၢ်ဂ့ၢ်၀ဲအံၤနအဲၣ်ဒိးပဲာ်ထံနီၤဖးဒ်လဲၣ်ႉ
တၢ်စံးဆၢ=တၢ်လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဘၣ်ဖဲအကလီၤဃံၢ်အဆၢကတီၢ်ကလီၤပြံပြါဟးဂုၤဟးဂီၤအကတီၢ်န့ၣ် ပကလဲၤလၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အကျဲဒ်လဲၣ်ႇတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အကျဲန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်မၤဟးဂီၤခဲလၢာ်လံဒၢးႉ မၤဟးဂီၤခဲ လၢာ်မၤတရီတပါဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤႇမၢပၦၤကလုာ်ကဒဲကဒဲအ့ၣ်လိာ်သး ကျဲအ၀ဲန့ၣ်တမ့ၢ်လၢအကဘှါရှဲ ၦၤလၢပကတုၤလၢတၢ်မၤနၢၤအဖီတၢၣ်ဘၣ်ႉ တၢ်မၤနၢၤဖီတၢၣ်န့ၣ်ပကဘၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢပကစၢ်ဒၣ်၀ဲႉ ပမ့ၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢပကစၢ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးသနူန့ၣ် လၢပစးထီၣ်တၢ်ပၢၢ်ဆၢခါန့ၣ်ပလိၣ်ဘၣ်မနုၤလဲၣ် စီၤဘးအူကၠံတၢ်ကတိၤလွံၢ်ထံၣ်န့ၣ် ဖီၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤက့ၤဒီးမၤသကိးဃူဃူ ၦၤကညီအထံအကီၢ်န့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒၣ်ခီႉ လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤတကပၤပမၤလံႇ လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်ဆီၣ်သနံးဒီးအိၣ်လံႇ လၢတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢပၦၤကလုာ်ဒီးအိၣ်လံ ခဲအံၤမးပမ့တဆၢထၢၣ်လၢစီၤဘးအူကၠံအကျဲလွံၢ်ထံၣ်ဘၣ်န့ၣ် နကတုၤလၢတၢ်မၤနၢၤကသ့ဧါႉ တၢ်မၤနၢၤန့ၣ်ဟဲတုၤအိၣ်ၦၤလံ နါက့ပကဘၣ်ဆၢထၢၣ် ပ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်ပလိၣ်ဘၣ်မနုၤလဲၣ်ႇပလီကီမနုၤလဲၣ်ႇပအဲၣ်ဒိးတၢ်မနုၤလဲၣ်ႉ
တမ့ၢ်ပကဘၣ်မၤန့ၢ်ပယီၤတၢ်အနံၣ်တဆံဒီးကျိချံယီၢ်ဒ့လိၤမးတ၀းဘၣ်န့ၣ် သ့၀ဲလဲၣ်ႉ နကဲထီၣ်ပယီၤၦၤမၤန့ၢ်ပယီၤတၢ်အိၣ်ဒီးပယီၤအနံၣ်တဆံဘျဲၣ် နတဲလီၤသးလၢနတကတီၤသးဒံးဘၣ်ႇ ကျိချံတ၀းဒံးဘၣ်ႇကျိချံတ၀းနီတဘျီ၀ဲလဲၣ် တၢ်နကဲပယီၤပျဲၢ်နကျိချံက၀းနီဘျီဧါႉ နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤနသးလၢနကဲၦၤကညီတကလုာ်န့ၣ် နတလိၣ်မၤန့ၢ်ပယီၤတၢ်ဘၣ်ႉ ဆၢထၢၣ်ဒူဒူ မၤဒူဒူပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်က့ၤသးဒီးဘိးဘၣ်ရၤလီၤက့ၤလၢပမ့ၢ်တၢ်တမံၤဃီလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်၀ံၤလီၤႉ နမၤမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်နထံနကီၢ်တအိၣ်ဘၣ်ႉ
တၢ်သံကွၢ်= ဖဲအပူၤကွံာ်စှၤသီကညီဖီၣ်စုက၀ဲၤကရူၢ်ကရၢမၤ၀ဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တခါဖဲလ့၀ါတၢ်လီၢ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်မၤန့ၢ်တၢ်သးလီၤပလိာ်ဒ်အမ့ၢ် ကညီဖီၣ်စုက၀ဲၤကဒဲကဒဲအကျါ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်မ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်တခါခါန့ၣ် ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကမံးတံာ်တဖုဒီးကဘှါရှဲသကိး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ နအဲၣ်ဒိးတဲဒ်လဲၣ်ႉ
တၢ်စံးဆၢ=ဒ်သိးသုးခိၣ်ဘီကၠီၤဟဲတဲ၀ဲန့ၣ် မၤတခါတခါၦၤမၤတနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် နကလဲၤမၤ သကိးဒီးၦၤလၢအမၤန့ၢ်ဒုၣ်ဒါတၢ် နတဲလၢနကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ်အအိၣ်ကသ့ဧါႉ နတဲတၢ်သ့ဖဲအဘ့ၣ်ခိၣ်လီၤဒီး လၢနကမၤတၢ်ခဲလၢာ်ခဲစ့တၢၣ်ပီၣ်တၢၣ်ပီတၢ် က့ၤတုၤလၢပယီၤအအိၣ်ခဲလၢာ်လီၤနကမၤဒ်လဲၣ်ႉ မၤတၢ်ဃူတၢ်ဖိးကန့ၢ်ဧါ လၢန့ၣ်ခီန့ၣ်ၦၤအိၣ်ဒီးပယီၤၦၤဟံအီၣ်လါလဲ ၦၤအိၣ်ဖှိၣ်ဒီးနၤ၀ံၤၦၤက့ၤတဲဘၣ်က့ၤပယီၤခဲလၢာ်နကမၤဃူမၤဖိးၦၤကညီကသ့ဒ်လဲၣ်ႉ
တၢ်သံကွၢ်= တကီၢ်ခါဆၢကတီၢ်အခဲအံၤ လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးလၢနဟီၣ်က၀ီၤအပူၤ ကနဲလ့တၢ်လီၢ်တကပၤန့ၣ် သုးမီၤစိရိၤတကပၤန့ၣ်အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလီၤဆီအိၣ်ဒ်လဲၣ်ႉ
တၢ်စံးဆၢ=တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဒုအိၣ်လၢကမၤရှဲလဲ၀ဲပျီပူၤ နါက့မၤ၀ဲတန့ၢ်ဘၣ်ႇအဂံၢ်အဘါတအိၣ်ဘၣ်ႉ အဃိန့ၣ်ပအဲၣ်ဒိးလၢ(BGF)နါက့မၤဃုာ်အီၤတဂ့ၤႇ(DKBA)နါက့မၤဃုာ်အီၤတဂ့ၤ မၤဃုာ်လၢၤ သုးမီၤစိရိၤလၢၤတဂ့ၤႉ ၦၤမၤအၢမၤသီပၦၤကလုာ်မၤတရီတပါပၦၤကလုာ်န့ၣ် မၤဒၣ်၀ဲမၤၦၤတန့ၢ်ဘၣ်ႉ ပတအဲၣ်ဒိးဒုးလိာ်သးဒီးပၦၤကလုာ်ဘၣ်ႉ ပအဲၣ်ဒိးလၢပၦၤကလုာ်ကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးမၤသကိးဃူဃူဖိးဖိးသူၣ်ထီၣ်က့ၤၦၤကညီကီၢ်ႉ အရ့ဒိၣ်ခဲအံၤန့ၣ်ၦၤမ့ၢ်တမၤန့ၢ်ပယီၤတၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပယီၤန့ၣ်ကလီၤၦီၢ်လီၤႉၦၤလၢအမၤန့ၢ်ပယီၤတၢ်ဒု မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ၦၤဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်က့ၤဒုၣ်ဒါဂံၢ်ဘါဆီၣ်ထွဲဒုၣ်ဒါဒီး အ၀ဲန့ၣ်မၤတရီတပါအၦၤကလုာ်ကွၢ်တလီၤအၦၤကလုာ်ဒီးဆီၣ်ဘံၣ််ဆီၣ်ဘၢက့ၤအၦၤကလုာ်ဒီး မၤယံၤမၤနီၢ်ထီၣ်က့ၤတၢ်လၢဒ်သိးဒီးပၦၤကလုာ်ကတုၤလၢတၢ်သဘျ့လီၤႉ
တၢ်သံကွၢ်=ဘၣ်ထွဲဒီးကနဲလ့တၢ်ကဲထီၣ်အသးအံၤ နအဲၣ်ဒိးတဲအါထီၣ်တမံၤမံၤဧါႉ
တၢ်စံးဆၢ=စးထီၣ်ၦၤမၤရှဲမၤပျီ၀ဲဒၣ်တၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ပယီၤန့ၣ်တတ့ကျဲလၢၤဘၣ်ႉ ပယီၤန့ၣ်ရှဲထီၣ်လံႇ တ့ကျဲတဘူၣ်လၢၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်ႇဟးထီၣ်ဟးလီၤတဘူၣ်လၢၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်ႉ အဃိန့ၣ်ကဂ့ၤ လၢပၦၤကလုာ်ဆူမဲာ်ညါအဂီၢ်လီၤမီၤနီၤႉ တ့ကျဲမ့ၢ်၀ံၤအသုးဟဲထီၣ်မ့ၢ်ညီဒီး တၢ်မဲာ်ချံတဖၣ်မ့ၢ်အိၣ်ဒံးထီဘိဒု ကနဲလ့န့ၣ်ကကဲထီၣ်ပယီၤ၀့ၢ်လီၤႉ ကၠဲၤဒိစ့ၢ်ကီးကဲထီၣ်ပယီၤ၀့ၢ််ႇ မၠၣ်၀တံၣ်ကဲထီၣ်ပယီၤ၀့ၢ်ႇ ဖလူကဲထီၣ်ပယီၤ၀့ၢ်လံႉ အဃိန့ၣ်ပတြီဆၢတၢ်သ့ၣ် တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဆိပမၤဆိဒီးပအဲၣ်ဒိးလၢပၦၤကလုာ်ခဲလၢာ်ခဲစ့ကနၢ်ပၢၢ်ၦၤလီၤႉ
