တကီၢ်ခါ ခီကီၢ်ကၠိသရၣ်/မုၣ်တဖၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢဖိသၣ်အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အဂီၢ် ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်၀ဲတဖၣ် ကမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပထံၣ်လိာ်သံကွၢ် ကီၢ်ပယီၤခီကီၢ် ကူၣ်သ့ပှၤမၤတၢ်ဖိကမံးတံာ် (BMWEC) ၦၤနဲၣ်တၢ် သရၣ်မုၣ် နီၢ်လါဆှံ န့ၣ်လီၤ.
သံကွၢ်–တၢ်လၢကၠိသရၣ်§မုၣ်တဂၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်လၢၦၤတဝၢပူၤဒီးၦၤတကလုာ်အဂီၢ်ထဲလဲၣ်.
စံးဆၢ–လၢၦၤတဝၢပူၤန့ၣ်မိပၢ်မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်န့ၣ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ.ခီဖျိလၢပတၢ်အိၣ်မူတဝာ် အဒိ§ပအိၣ်ကၠိ တုၤလီၤလၢပဖျိထီၣ်ခီလ့းကၠိမ့ၢ်ဂ့ၤ,ဖၠၣ်စိမိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပတၢ်အိၣ်မူဒီတဝာ်ကျၢၤန့ၣ်ပဘၣ်အိၣ်ဒ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိသရၣ်§မုၣ်န့ၣ်အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၣ်အါန့ၣ်ဒံးမိၢ်ပၢ်ဒံး.ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ်တမ့ၢ်ထဲလၢအအိၣ်လၢကၠိဖိဘၣ်,တမ့ၢ်ထဲလၢအသိၣ်လိလံာ်လဲၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကနၢ်ပၢၢ်အဂီၢ်ဒီးကဖးသ့ကွဲးသ့ဘၣ်,မ့မ့ၢ်တခီန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်သိၣ်လိဝဲဒၣ်လၢတၢ်ဆိကမိၣ်ဆိကမးလၢအဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်,တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤမ့ၢ်ကြၢးဧါတကြၢးဧါ,တၢ်တဒူၣ်အံၤ ပစးထီၣ်သိၣ်လိအီၤလၢအနီၢ်ဆံးခါတုၤလၢအနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ.ပၦၤကညီတဂၤပတၢ်အိၣ်မူအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်လဲၣ်,ပတၢ်ဆိကမိၣ်ဆိကမးလၢပကဖံးတၢ်မၤတၢ်အဖီခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ,ၦၤတဝၢမ့ၢ်ဂ့ၤ,ပဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ,မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်မ့ၢ်(sector)တခါလၢပတၢ်ဆိကမိၣ်ဆိကမး,ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအဃိန့ၣ်လီၤ.လၢယတၢ်ထံၣ်န့ၣ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်အတၢ်မၤအံၤန့ၣ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်ဒီးမ့ၢ်အကီကတၢၢ်လီၤ.ခီဖျိလၢကၠိသရၣ်§မုၣ်တဂၤအံၤအတၢ်သိၣ်လိ ၦၤဖိသၣ်တဂၤအံၤအတၢ်ထံၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်ပကန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်နၢ်လၢအဂ့ၤဒီးခိၣ်နၢ်လၢအအၢန့ၢ်ဒိးသန့ၤအသးလၢအဝဲအဖီခိၣ် အဃိန့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်န့ၣ်အဃိန့ၣ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ.
သံကွၢ်–တၢ်လၢကၠိသရၣ်§မုၣ်တဂၤအတၢ်သးခုအတၢ်ပာ်ကဖၢလၢလီၤသးန့ၣ်အိၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်ဒီးအခါဖဲလဲၣ်.
စံးဆၢ–အဝဲအတၢ်သးခုအတၢ်ပာ်ကဖၢလၢလီၤသးန့ၣ်ဒ်သိးနၤနၤယၤယၤလီၤ.တၢ်တခါအံၤဒုပသ့ၣ်ညါလီၤ. ပကၠိဖိတဂၤမ့ၢ်ကဲထီၣ်ၦၤအဂ့ၤတဂၤန့ၣ်ပသးခုလီၤ.မ့ၢ်တကဲထီၣ်ၦၤအၢၦၤသီန့ၣ်ဟ့ၣ်နပျဲၢ်တဂၤအံၤကွၢ်တထံဧဲၢ်, ကဲထီၣ်ၦၤဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်တၢ်ၦၤအၢၦၤသီန့ၣ်ပသးတမုာ်ဘၣ်.အဒိ§ပၦၤကၠိဖိကဲထီၣ်ၦၤဂ့ၤတဂၤ, အတၢ်အိၣ်မူမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် ပသးမုာ်လံဒီးမ့ၢ်ကဲထီၣ်ဘၣ်ခိၣ်နၢ်လၢအဂ့ၤတဂၤန့ၣ်ပပာ်ကဖၢလၢပသးဒိၣ်အါထီၣ်တစဲးလီၤ.
သံကွၢ်–တကီၢ်ခါခဲအံၤ ခီကီၢ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တၢ်တၤတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
စံးဆၢ–ခီကီၢ်ကၠိန့ၣ်တၢ်တၤတၢ်ဒီးအီၤန့ၣ်အိၣ်ဒီဒူၣ်.ပမ့ၢ်ခီကီၢ်န့ၣ်အခီပညီန့ၢ်ကဲဝဲဒၣ်ပှၤလၢပတအိၣ်လၢ ပထံပကီၢ်အပူၤဘၣ်.ပဟဲအိၣ်လၢၦၤအထံအကီၢ်အကအိပူၤ,ပအိၣ်န့ၣ်ခီကီၢ်န့ၣ်ကအိၣ်ဝဲဒၣ်ခံခါ.တၢတခါန့ၣ် အဒိပကၠိသရၣ်§မုၣ်လၢအအိၣ်လၢဒဲကဝီၤအပူၤ,တၢ်အဝဲန့ၣ်နာ်က့ကဲခီကီၢ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒီးကၠိသရၣ်§မုၣ် လၢအအိၣ်လၢတၢ်ချၢလၢတမ့ၢ်လၢဒဲကဝီၤပူၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်အကဲခီကီၢ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.တၢ်တၤတၢ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဒ်သိးသိးလိာ်အသးန့ၣ်ကဲဝဲဒၣ်တၢ်တဒိးန့ၣ်ဘၣ်တၢ်အဘူးအလဲအဝဲသ့ၣ်သိၣ်လိတၢ်ဒီနံၣ်ကျၢၤသနာ်က့တၢ်အဘူး အလဲလၢအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်စှၤတလၢစှၤန့ၢ်ဒံးတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်လီၤပာ်ဝဲဒံး.အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်ဒီနံၤအဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဆိကမးအတၢ်အသူၣ်လီၤဘှံးသးလီၤဘှံးနီၢ်ကစၢ်နာ်က့လီၤဘှံးခဲလၢာ်ခဲစ့သနာ်က့တၢ်လၢအက့ၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်အစှၤဒီး ကဲတၢ်တၤတၢ်တခါလၢပကၠိသရၣ်§မုၣ်န့ၣ်အလီၤစှၤကွံာ်အိၣ်တနီၤ.အလီၤစှၤအကစူးန့ၣ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်လၢအၦဲၤဒီးအကံၢ်အစီန့ၣ်အလီၤစှၤ၀ဲလီၤ.ခီဖျိလၢတၢ်အဘူးအလဲလီၤစှၤတၢ်အဘူးအလဲတအိၣ်ဘၣ်အဃိဒဲကဝီၤအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ,ဒဲကဝီၤအချၢ မၢ်ဂ့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲတၢ်တၤတၢ်တခါန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်တၤတၢ်ဖးဒိၣ်တခါလၢပကဟ့ၣ်လီၤက့ၤကၠိသရၣ်§မုၣ်န့ၣ်လီၤ. ခံခါတခါန့ၣ် တၢ်တၤတၢ်န့ၣ်တမ့ၢ်လၢပတဲလၢအရ့ဒိၣ်ဘၣ်န့ၣ်အရ့ဒိၣ်သ့လၢကၠိသရၣ်§မုၣ်အကံၢ်အစီ.လၢညါခါန့ၣ်ခီဖျိလၢတၢ်ဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ,တၢ်ကရၢကရိလၢအမၤစၢၤၦၤအိၣ်အါန့ၣ် အခါဖဲန့ၣ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်လၢအကံၢ်အစီအိၣ်န့ၣ်အိၣ်ဒီဒူၣ်. ပဟ့ၣ်လီၤအီၤတၢ်သိၣ်လိအခဲအံၤလၢဒဲကဝီၤအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ,လၢဒဲကဝီၤအချၢမ့ၢ်ဂ့ၤ, ကၠိသရၣ်§မုၣ်လၢအကံၢ်အစီ အိၣ်န့ၣ်ပဃုဘၣ်ကီလီၤ.တၢ်တခါအံၤကဲထီၣ်ဝဲတၢ်တၤတၢ်ခံခါတခါလီၤ.
သံကွၢ်–ကၠိသရၣ်§မုၣ်တဖၣ်ဟဲအိၣ်လၢပှၤထံပှၤကီၢ်အံၤအဖီခိၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်လၢအသးဆံးအမဲာ်သၣ်အံၣ်န့ၣ် အိၣ်စ့ၢ်ဧါ.
စံးဆၢ–တၢ်မဲာ်သၣ်အံၣ်တၢ်သးဆံးဒုအိၣ်ဝဲ.နကဲကၠိသရၣ်ဒီတဂၤ အဒိ§ၦၤအထံၦၤအကီၢ် လၢယိၤကီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ,ကီၢ်ပယီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ,ၦၤကီးၦၤလၢသရၣ်§မုၣ်ဒီးပှၤပာ်ကဖၢလၢၦၤအသးဒီးပဟးလၢၦၤအကျါဒီး ယၤအံၤယကဲသရၣ်§မုၣ်အသူးအသ့ၣ်သ့လီၤ.နာ်သက့ဖဲလၢပဟဲအိၣ်လၢခီကီၢ် ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤအံၤ ကၠိသရၣ်§မုၣ် လၢအအိၣ်လၢဒဲကဝီၤအချၢကဟးလၢၦၤအကျါအကတဲလီၤအသးလၢအကဲကၠိသရၣ်§မုၣ်မးန့ၣ်တဲဝဲတဘူၣ်ဘၣ်ဒီး အသူးသ့ၣ်လၤကပီၤတအိၣ်ဘၣ်.ဒဲကဝီၤကၠိသရၣ်§မုၣ်စ့ၢ်ကီးအအိၣ်သ့ဒၣ်ထဲဒဲကဝီၤအပူၤလီၤ.မ့ၢ်ဟးထီၣ်လၢတၢ်ချၢန့ၣ် ၦၤတဂၤအံၤန့ၣ်ၦၤတသ့ၣ်ညါအီၤလၢမ့ၢ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်ဘၣ်.တၢ်လၢကၠိသရၣ်§မုၣ်န့ၣ်ပပာ်ကဖၢလၢပသးလၢပကဲကၠိသရၣ်§မုၣ်ဒီးပသူးသ့ၣ်လၤကပီၤအိၣ်ဖဲပကဲကၠိသရၣ်§မုၣ်အခါလီၤ.တဘျီဖဲပမ့ၢ်ဟးထီၣ်တၢ်ချၢၦၤမ့ၢ်ထံၣ်ၦၤၦၤတပာ်ကဲၦၤဘၣ်. ၦၤတထံၣ်ၦၤလၢပကဲကၠိသရၣ်§မုၣ်ဘၣ်.တၢ်တခါအံၤအကဲဝဲဒၣ်တၢ်လီၤသးအုးဖးဒိၣ်ဒီးတၢ်သးတမုာ်လၢ ကၠိသရၣ်§မုၣ် သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.
သံကွၢ်–လီၢ်ခံကတၢၢ်နအဲၣ်ဒိးဆီၣ်သခူထီၣ်ခီကီၢ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်တဖၣ်ဃုာ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
စံးဆၢ–ကၠိသရၣ်§မုၣ်လၢအအိၣ်ဖဲအံၤန့ၣ်အသးဆူၣ်ကိးဂၤဒဲးလံ.အသးမ့ၢ်တဆူၣ်ဘၣ်န့ၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ဖးအါလံ အတီၢ်ပူၤန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်တမ့ၢ်လၢကမၤဘၣ်.ယစံးဘျုးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မးတလိၣ်လၢယဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်အသးဆူၣ်ပာ်စၢၤဃာ်လံသနာ်က့န့ၣ်ခီဖျိပကၠိသရၣ်§မုၣ်န့ၣ်အလီၤစှၤ,ကၠိသရၣ်§မုၣ်လၢအကံၢ်အစီအိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်အါအါအဃိဒီးၦၤလၢအသိၣ်လိပာ်စၢၤတၢ်ၦၤလၢအကဲပာ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်, တၢ်ကရၢကရိလၢအမၤစၢၤ တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ,ၦၤလၢတၢ်ချၢမ့ၢ်ဂ့ၤ,အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ,မ့ၢ်ဟးဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်မ့ၢ်ဟ့ၣ်လီၤမၤအါထီၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤ အကံၢ်အစီတက့ဒုအကဂ့ၤဒိၣ်ဝဲလၢပၦၤကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်.မ့မ့ၢ်လၢတၢ်ကရၢကရိအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ,တၢ်ကရၢကရိလၢအမၤ တၢ်လၢကၠိမ့ၢ်ဂ့ၤ,လၢၦၤလၢတၢ်ချၢသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢပကၠိသရၣ်§မုၣ်န့ၣ်အိၣ်ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့အလၢအၦဲၤန့ၣ်တလၢၦၤဒံးဘၣ်အဃိပလိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်ကၠိသရၣ်§မုၣ်လၢအလၢအၦဲၤဒီးအကံၢ်အစီ.တၢ်တဒူၣ်န့ၣ်ပမ့ၢ်မၤသကိးတၢ်ဒုယဆိမိၣ်တၢ်ဆီတလဲကအိၣ်ထီၣ်လီၤ.ယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်လၢပဖိပလံၤအဂီၢ် ဝံသးစူၤ ကွၢ်ထွဲဘၣ်ကဒါက့ၤပကၠိသရၣ်§မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အံၤမီၤ.
