လါယူၤလံ ၅ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
လၢကညီကီၢ်စဲၣ် ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် ကြုၢ်တုကလံၤစိးဒူသ၀ီတဖၣ်အပူၤန့ၣ် (Non-CDM)ဒီး ကၠိသရၣ်တဂၤလၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်အံၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီးသုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)ဒီးတဲပျံၤတဲဖုး၀ဲကၠိသရၣ်၊မုၣ်ဒီးကၠိဖိလၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤအဃိကတီၢ်ခဲအံၤကၠိသရၣ်/မုၣ်ဒီးကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဟးစံၣ်အိၣ်ခူသူၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လီၢ်က၀ီၤဖိတဂၤစံး၀ဲ“လၢကြုၢ်တုကလံၤထံး(ကမၤရဲၣ်)ႇကလံၤစိး(ကမၤရဲၣ်)တကပၤန့ၣ်ကၠိသရၣ်လၢအမ့ၢ်ပါအ့ဒီး(Non-CDM)သရၣ်မုၣ်လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်န့ၣ်ဟးကရၢကရိဖိဒံဖိသၣ်လၢ အိၣ်သ၀ီပူၤတဖၣ်လၢကက့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤကၠိမီၤနီၤႉသုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)သုးလၢအိၣ်သ၀ီပူၤတဖၣ်န့ၣ်မၢ(CDM)သရၣ်မုၣ်တဖၣ်က့ၤအိးထီၣ်ကဒါကၠိႇက့ၤထီၣ်ကဒါရူႉမ့တက့ၤထီၣ်ရူႇမ့တက့ၤမၤကဒါတၢ်ဘၣ်န့ၣ်တဲ၀ဲလၢကဖီၣ်၀ဲႇကဒုးအိၣ်၀ဲလၢဃိာ်ပူၤႉဟးတဲ၀ဲလၢတဘၣ်တူၢ်လိာ်ၦၤလၢအမၤဟးဂီၤထံကီၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ႇတဲပျံၤတဲဖုးဒီးမၢၦၤဖီၣ်၀ဲအဃိၦၤလၢအကဲ(CDM)ဒီးကၠိဖိလၢတအဲၣ်ဒိးထီၣ်သုးမီၤစိရိၤအကၠိဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လဲၤစံၣ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢသ၀ီအဂၤအိၣ်မီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိလီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတနီၤဘၣ်ယိၣ်၀ဲလၢၦၤကမၤကီမၤခဲအ၀ဲသ့ၣ်အဃိ လဲၤဆဲးလီၤကၠိဖိမံၤလၢသုးမီၤစိရိၤကၠိဒီးကၠိဖိက့ၤထီၣ်ကဒါကၠိအိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၢ်က၀ီၤဖိတဖၣ်စံး၀ဲအသိးသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဒူသ၀ီလၢတၢ်တဲပျံၤတဲဖုး၀ဲတဖၣ်အံၤအိၣ်၀ဲလၢ(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်(သုးက့ ၆)ကြုၢ်တုကီၢ်ဆၣ်အပူၤဘၣ်ဆၣ်(BGF)သုးလၢအိၣ်လီၢ်က၀ီၤပူၤတဖၣ်အံၤပာ်လီၤ၀ဲတြဲၤအိၣ်ခိးတၢ်လီၢ်လၢဒူသ၀ီပူၤအိၣ်ခိးထၢစ့အိၣ်၀ဲအသိးအ၀ဲသ့ၣ်အိးထီၣ်၀ဲဒၣ်နီၢ်ကစၢ်တၢ်ဂဲၤလိာ်ကွဲတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အလီၢ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကစီၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါဒူသ၀ီဖဲန့ၣ်တဖၣ်အပူၤခီဖျိတၢ်ဆါကသံၣ်မူၤဘှီးရၤလီၤသးအါအဃိ လီၢ်က၀ီၤဖိတဖၣ်သူကသံၣ်မူၤဘှီးဟဲအါထီၣ်၀ဲဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိၦၤလၢကအိၣ်တြီဟံအရ့တအိၣ်ဘၣ်အဃိ သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်အမိၢ်အပၢ်တဖၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢအဒံၣ်အဖိဂီၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်ကလံၤစိး(ကမၤရဲၣ်)သ၀ီကၠိဖိမိၢ်ပၢ်တဂၤစံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဒ်သိးတၢ်ကက့ၤအိးထီၣ်ကဒါက့ၤကၠိအဂီၢ်န့ၣ်(Non-CDM)လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်အံၤ ဟးကရၢကရိ၀ဲကၠိဖိမိၢ်ပၢ်လၢသ၀ီပူၤႇသီဘူၣ်သီခါႇၦၤပၢဆှၢတၢ်ဖိလၢသုးမီၤစိရိၤတီၣ်ထီၣ်၀ဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉကတီၢ်ခဲအံၤသုးမီၤစိရိၤအကၠိက့ၤအိးထီၣ်ကဒါလံဘၣ်ဆၣ်ကၠိဖိတဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်လဲၤထီၣ်က့ၤကၠိလၢ ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤ၀ဲၤကျိၤ(KECD)စုတီၤအဖီလာ်ကၠိတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
