တၢ်ဆဲးကျိၤသံကွၢ် DARE Network အခိၣ် ဘၣ်ဃး DARE တၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီးတၢ်ကူစါယါဘျါတၢ်အိၣ်သးအိၣ်

လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၅ သီႇ ၂၀၂၄ နံၣ်ႇ ခံၣ်အဲးစံၣ်

သံကွၢ် -တၢ်အဆိကတၢၢ်န့ၣ်၀ံသးစူၤတဲပၠးၦၤဘၣ်ဃးဒီးလၢဒဲက၀ီၤအပူၤန့ၣ်ၦၤလၢသူတၢ်မူးတၢ်ဘှီသ့ၣ် တဖၣ် အံၤန့ၣ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိဟဲကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ – တၢ်သူကသံၣ်မူးဘှီန့ၣ်လၢညါန့ၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်သံးလီၤႉတၢ်မူးတၢ်ဘှီအသီန့ၣ်ဟဲနုာ်လီၤ၀ဲဒ်အမ့ၢ် (ယၣ်မၣ်ႇ အဲးစ်ႇ ဘံၣ်)သ့ၣ်မီၤနီၤႉ လၢညါန့ၣ်တထဲန့ၣ်ဘၣ်အခဲအံၤန့ၣ်ဟဲနးဒိၣ်ထီၣ်တစဲးအဃိန့ၣ်လီၤႉ ဒီးမ့ၢ်လၢတဒိးန့ၢ်လဲၤဘၣ်ကီၢ်သၢဘ့ၣ်တဘ့ၣ်ဒီးတနီၤနီၤအတၢ်ပညိၣ်ဟးမၢ်ကွံာ်၀ဲအဃိကဲထီၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံးဒီးသူက့ၤ၀ဲလၢတၢ်မူးတၢ်ဘှီအိၣ်၀ဲမီၤႉ ဃုတၢ်ဖံးတၢ်ခီန့ၣ်တညီစ့ၢ်ကီးဘၣ်ႉ မ့ၢ်လဲၤတူၢ်ငါန့ၣ်ဘၣ်ကွဲးလံာ်ကွဲး လဲၢ်မီၤနီၤႉ မ့ၢ်လဲၤကွဲးတဘျီန့ၣ်၂၀၀ဘးလၢသၢသီအဂီၢ်လီၤႉ မ့ၢ်ဘၣ်လဲၤလဲၤက့ၤက့ၤန့ၣ်တညီစ့ၢ်ကီးဘၣ် အဃိသးန့ၣ်ႉ ၦၤလၢလဲၤခူသူၣ်န့ၣ်အိၣ်၀ဲတနီၤဒီးၦၤလၢဟ့ၣ်လီၤစ့(၂၀၀)ဘး၀ံၤန့ၣ်လဲၤမၤတၢ်မၤအိၣ်တနီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်တပညိၣ်န့ၣ်ဟါမၢ်လၢၤလံႉလၢလဲၤမၤတၢ်မၤနာ်က့န့ၣ်တၢ်မၤကစၢ်န့ၣ်ဒုးအီၣ်၀ဲ (ယၣ်မၣ်)ဒီး(သံး)ဒ်န့ၣ်အဃိမ့ၢ်ဟဲက့ၤန့ၣ်တၢ်တပာ်နီၤတမံၤလၢဘၣ်ႉလၢခံကဲထီၣ်၀ဲတၢ်သးစဲဖဲန့ၣ်ဒီးတၢ်ဆီတလဲၤအိၣ်ထီၣ်၀ဲဖဲန့ၤန့ၣ်လီၤႉ

သံကွၢ် – ခီဖျိလၢတၢ်သူ၀ဲတၢ်မူးတၢ်ဘှီဒ်အံၤအဖီခိၣ်န့ၣ်ကဲထီၣ်၀ဲတၢ်ကီတၢ်ခဲဒီးတၢ်တံာ်တၤလၢပၦၤတ၀ၢ အပူၤဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ – ကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ၦၤသူၣ်စၢ်သးဘီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ ၦၤလၢအဖိအမါအိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ ၦၤသးၦၢ်သ့ၣ် တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ ၦၤလၢအသူစွဲတၢ်မူးတၢ်ဘှီဒ်န့ၣ်တကလုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ကဲထီၣ်၀ဲဒ်လဲၣ် န့ၣ်မၤဒၢၣ်မၤဆါအဖိအမါဒီး လၢခံန့ၣ်အီၣ်ဟုၣ်တၢ်မီၤနီၤႉ တၢ်၀ဲအံၤန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ်တၢ်မူး တၢ်ဘှီလီၤႉ ဒ်သိးယထံၣ်ဘၣ်န့ၣ်ၦၤသူစွဲတၢ်မူးတၢ်ဘှီတနီၤနီၤန့ၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အိၣ်၀ဲ အါန့ၣ်ၦၤဒံး အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်တဲယိၤကျိာ်ဘၣ်ႇ တဲကီၤလီၤ ၀ါကျိာ်ဘျ့ႇ ကညီကျိာ်ဘျ့ဒီးပယီၤကျိာ်ဘျ့ခဲလၢာ် ဘၣ်ဆၣ်တၢ်သကဲာ်ပ၀းန့ၣ်ဟးဂီၤ၀ဲအဃိန့ၣ်မီၤနီၤႉ မ့ၢ်၀ံၤဒီးန့ၣ် တပာ်ကဲက့ၤအမိၢ်အပၢ်ဘၣ်ဒီးဘၣ်ဒိဘၣ် ထံးဆါလၢဒဲက၀ီၤပူၤခိၣ်ဃၢၤလီၤႉ မ့ၢ်ဘၣ်တဲန့ၣ်ၦၤကညီတၢ်လၤကပီၤဟးဂီၤ၀ဲခဲလၢာ်လီၤႉ

သံကွၢ် – ပထံၣ်ဘၣ်လၢသရၣ်သ့ၣ်ဟူးဂဲၤမၤ၀ဲတၢ်ပတုာ်တၢ်မူးတၢ်ဘှီးအံၤန့ၣ်သရၣ်သ့ၣ်ဟ့ၣ်၀ဲတၢ်မနုၤ သ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်ႇ ဒီးလၢကူဆါယါဘျါတကပၤခီမီၤသရၣ်သ့ၣ်မၤ၀ဲအကျိၤအကျဲအိၣ်၀ဲဒ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ – တၢ်ကူဆါယါဘျါတကပၤန့ၣ် ၦၤလၢဟဲအသီသ့ၣ်တဖၣ်ပမၢအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဘှံး(၁၀)သီဒီးဆဲး ထးထုးထီၣ်အစုၣ်အပျၢ်လၢအနၢ်ကုလိၤဒီးဘၣ်မၤ၀ဲတနွံန့ၣ်သၢဘျီမ့ၢ်၀ံၤန့ၣ်ပဒုးအီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ကသံၣ်သ့ၣ်ဂံၢ်၀ၣ်ဆဲ(ဘ့ဒီ)မီၤနီၤႉ ဒီးအသီတဆံအတီၢ်ပူၤအစုအပျၢ်မ့ၢ်လၢာ်လံဒီးမ့ၢ်ဘျါလံန့ၣ်ပဒုးထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ် တၢ်မၤလိန့ၣ်လီၤႉ စးထီၣ်ဂီၤခီ(၅)နၣ်ရံၣ်တခီန့ၣ်ဘၣ်မၤ၀ဲနီၢ်ခိၣ်က့ၢ်ဂီၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတုၤလၢ(၆)နၣ် ရံၣ်ဒီးမ့ၢ်၀ံၤက့ၤအီၣ်လုၢ်ထံလုၢ်နိမီၤနီၤႉ (၈)နၣ်ရံၣ်န့ၣ်အီၣ်မ့ၤအီၣ်ထံဒီး(၉)နၣ်ရံၣ်န့ၣ်ဘၣ်ထီၣ် ကဒါက့ၤတၢ်မၤလိန့ၣ်လီၤႉ မ့ၢ်တုၤ(၁၂)နၣ်ရံၣ်န့ၣ်အိၣ်ဘှံးဒီး(၁)နၣ်ရံၣ်န့ၣ်က့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤတၢ်မၤလိမီၤနီၤႉ ဘၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်မၤလိန့ၣ်ဒီနံၤကျၢၢ်လီၤႉ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်မၤလိပီညါအံၤကဘၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်သၢလါၦဲၤၦဲၤန့ၣ်လီၤႉ

သံကွၢ် – တကီၢ်ခါခဲအံၤန့ၣ်ၦၤလၢဟဲကူဆါယါဘျါအသးအိၣ်၀ဲထဲလဲၣ်ႇ ၦၤလၢဟဲကူဆါယါဘျါအသး သ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်မ့ၢ်၀ဲၦၤဒ်လဲၣ်တကလုၢ်လဲၣ်ႉ
စးဆၢ – လၢဒဲက၀ီၤအပူၤန့ၣ်အပိာ်မုၣ်အိၣ်၀ဲတဟဲ၀ဲဘၣ် မ့ၢ်လၢအမဲာ်ဆှးအဃိန့ၣ်မီၤနီၤႉ အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ် န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲအ ပိာ်ခွါၦၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤႉ ဒီးၦၤလၢဟဲပအိၣ်ခဲအံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ(ၦၤသူပံၤဖိႇ ၦၤသူယါ မၣ်ဖိႇ ၦၤအီၣ်သံးဖိ) သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အိၣ်ထီဘိလီၤႉ မ့ၢ်၀ံၤန့ၣ်လၢထံဆၢကီၢ်ဆၢတၢ်လီၢ်လၢအမ့ၢ်(ဖိးဖြးႇ မိလိခၠဲ)ကၠိဖိတဖၣ်ဟဲအိၣ်တနီၤ ဒီးလၢ(မဲးဆီး)နါက့ဟဲအိၣ်တနီၤစ့ၢ်ကီးလီၤႉ ပတူၢ်လိာ်ၦၤန့ၣ်ပဘၣ်ပာ် ပနီၣ်ၦၤနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်မီၤနီၤႉ မ့ၢ်လၢၦၤနီၣ်ဂံၢ်မ့ၢ်အါတလၢန့ၣ်ပထ့တန့ၢ်ဘၣ်အဃိအခဲအံၤပတူၢ်လိာ်က့ၤ၀ဲဒၣ် ၦၤနီၣ်ဂံၢ်(၂၀)ဂၤလီၤႉ မ့မ့ၢ်လၢညါန့ၣ်ၦၤဟဲ(၆၀)ဘျဲၣ်(၇၀) ညါႉ ၦၤနီၣ်ဂံၢ်အါတလၢအဃိန့ၣ်ၦၤသူတၢ်မူး တၢ်ဘှီးဖိတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်တဖိးလိာ်သးအိၣ်၀ဲအဖီခိၣ်ပထ့တကဲလၢဘၣ်အိၣ်၀ဲဒ်န့ၣ်မီၤနီၤႉ

သံကွၢ် – လၢပူၤကွံာ်နံၣ်ဒီးတကီၢ်ခါခဲအံၤန့ၣ်ၦၤလၢဟဲကူဆါယါဘျါသးအတၢ်အိၣ်သးအိၣ်၀ဲဒ်လဲၣ်ႇ ၦၤနီၣ်ဂံၢ်အါထီၣ် မ့တမ့ၢ်စှၤလီၤလဲၣ်ႉ
စံးဆၢ – ၦၤနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ်အါထီၣ်၀ဲမီၤနီၤအိၣ်ဒၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်တဟဲဘၣ်လီၤႉ အခဲအံၤၦၤလၢဟဲဖၠးတၢ်မူးတၢ်ဘှီ သ့ၣ်တဖၣ်အါတက့ၢ်အဖိအမါဟဲဆှၢႇ အမိၢ်အပၢ်ဟဲဆှၢဒီးပ၀ဲန့ၣ်ပဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးဒဲက၀ီၤကမံးတံာ် အဃိ ဘံၣ်ဘၢအၦၤမၤ တၢ်ဖိဟဲဆှၢ၀ဲအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ ပမ့ၢ်တဖီၣ်လိာ်စုမၤသကိးတၢ်ဘၣ်န့ၣ်ၦၤသူတၢ်မူးတၢ်ဘှီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အိၣ်လၢဒဲက၀ီၤအပူၤန့ၣ်မၤဒၢၣ်မၤဆါအဖိအမါလီၤႉ အဃိန့ၣ်ပဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးတၢ်ကရၢကရိအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်လီၤႉ ပမၤတဖုန့ၣ်တညီဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ

သံကွၢ် – ဘၣ်ဃးဒီး DARE တၢ်ဖံးတၢ်မၤအံၤန့ၣ်သရၣ်ထံၣ်လၢအရ့ဒိၣ်၀ဲထဲၣ်လဲၣ်ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဆီတလဲ ထီၣ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ – မ့ၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လၢဒဲက၀ီၤအပူၤန့ၣ်တၢ်မူးတၢ်ဘှီးကစှၤလီၤအဂီၢ်ကဘျါအဂီၢ်ကသ့ၣ်ညါအတၢ်ဂ့ၤႇ အတၢ်အၢ ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်ပမၤစၢၤသ့တခါလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်သနါက့န့ၣ်ဒ်သိးတၢ်မူးတၢ်ဘှီကဟါမၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤပၢဆှၢတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ ဒဲက၀ီၤပူၤၦၤပၢဆှၢတၢ်ဖိမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်အလီၢ်အိၣ်၀ဲလၢကဘၣ်ဟံးန့ၢ်မူဒါမီၤနီၤႉ မ့မ့ၢ်လၢပ၀ဲဒၣ်ခီန့ၣ်အိၣ်၀ဲ ဒၣ်လၢတၢ်ကူစါယါဘျါဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ပီညါန့ၣ်လီၤႉ

သံကွၢ် – တၢ်မၤတၢ်ပတုာ်(ဖၠး)တၢ်မူၤတၢ်ဘှီးတၢ်မၤအံၤ သုမၤသကိးတၢ်ဒီးမတဂၤလဲၣ်ႉ
စံးဆၢ – ပမၤသကိးတၢ်ဒီးဒဲက၀ီၤခိၣ်နၢ်ႇ ဒဲက၀ီၤစံၣ်ညီၣ်ပီတ့ႇ က၀ီၤဒ့ခိၣ်နၢ်ဒီးၦၤဂ့ၢ်၀ီခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဃုာ်ဒီးတၢ်ကရၢကရိအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်မီၤနီၤႉ မ့ၢ်ဘၣ်ထဲတဖုန့ၣ် ပမၤတန့ၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်ဘၣ်မၤသ ကိးတၢ်ပဟးလီၤမူဒါဒ်န့ၣ်မီၤနီၤႉ

သံကွၢ် – လၢခါဆူညါဒ်သိးၦၤသူတၢ်မူးတၢ်ဘှီကလီၤစှၤကလီၤမၢ်ကွံာ်၀ဲအဂီၢ်ပကြၢးမၤအီၤဒ်လဲၣ်ႇ လၢအလီၢ်ခံက တၢၢ်သရၣ်အဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးတၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်ႉ
စံးဆၢ – ပမၤသိးတၢ်ဒီးကၠိအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤႇ ပတီၢ်ထီ(ခီလ်လ့ၣ်)ကၠိဖိမ့ၢ်ဂ့ၤႇ ကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ် ဂ့ၤကပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ် ဒီးပလဲၤသကိး၀ဲတပူၤဃီမီၤနီၤႉ ပ၀ဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးလၢကၠိပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤဒီးကရၢကရိအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤပဟးဟ့ၣ်၀ဲပီညါအိၣ်၀ဲလီၤႉ လၢတၢ်ကမၤလီၤမၢ်အဂီၢ်ႇ တၢ်ကဖီၣ်ထီၣ်ဟံးထီၣ်အီၤဒီးမၤအီၤအဂီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ်ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤႉ တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးတဲအါထီၣ်ခီန့ၣ်ခီဖျိလၢနသံကွၢ်ယၤဒ်အံၤအဃိန့ၣ်တၢ်ဘျုးလီၤႉ မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်ၦၤတ သ့ၣ်ညါနီတဂၤလၢဘၣ်ႉ ပတဲလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤနာ်က့န့ၣ်ဖးအါလံမီၤနီၤ ဘၣ်ဆၣ်ၦၤလူၤပိာ်ထွဲတအိၣ်ဘၣ်ႉ ပထံၣ် လၢတၢ်မူးတၢ်ဘှီန့ၣ်တမ့ၢ်လီၤစှၤဘၣ်ဟဲအါထီၣ်လီၤႉ အဃိန့ၣ်လၢတၢ်ကဟံထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ်ပမူပဒါတအိၣ် ဘၣ်ႉ ပမူဒါအိၣ်လၢတၢ်ကူစါယါဘျါဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤႉ လၢတၢ်ကတြီတံၢ်ဃာ်ကွံာ်၀ဲတၢ်မူးတၢ်ဘှီဟဲနုာ်လီၤအဂီၢ်န့ၣ်အိၣ်ဒၣ်လၢခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အစုပူၤန့ၣ်လီၤႉ