လါယူၤလံ ၃၁သီ, ၂၀၂၄နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်,
အပူၤကွံၥ်လါယူၤလံ(၂၇)သီအနံၤ,တၢ်မၤဝဲ(ASEAN)အၣ်စံၣ်ယၣ်ထံရုၤကီၢ်ဂၤကိၥ်တိၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်(၅၇)ဘျီတဘျီဖဲလၣ်အိၣ်ထံကီၢ်,ဝ့ၢ်ခိၣ်ဘံၣ်ယၣ်ကၠ့တၢ်လီၢ်အပူၤ,ကၠီၣ်တဲၣ်ထံရုၤကီၢ်ဂၤကိၥ်တိၤခိၣ်( MarisSangiampongsa)အၢၣ်လီၤဝဲလၢကဟ့ၣ်ဝဲပှၤကညီတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤစ့ယိၤ(၉)ကကွဲၢ်ဆူကီၢ်ပယီၤလီၢ်အိၣ်ကမှံပှၤကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်အအိၣ်အဂ့ၢ်,(Bangkok-Post)တၢ်ကစီၣ်ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒီးပှၤကညီတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤစ့ယိၤ(၉)ကကွဲၢ်လၢကၠီၣ်တဲၣ်ကဟ့ၣ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲကီၢ်ပယီၤပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲတဖၣ်အံၤန့ၣ်,ကၠီၣ်တဲၣ်ထံရုၤကီၢ်ဂၤကိၥ်တိၤခိၣ်စံးဝဲလၢကီၢ်ပယီၤအပူၤကမျၢၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်ကဘၣ်ဒိးန့ၢ်တၢ်ဘၣ်ဘျူးနီၢ်နီၢ်အသိး,,တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအံၤကဟ့ၣ်ခီဝဲတဆီဆူ(AHACenter)အဂ့ၢ်,( Bangkok-Post)ပၥ်ဖျါဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးဒီးကၠီၣ်တဲၣ်တၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဘျီဝဲအံၤအဖီခိၣ်,မ့ၢ်လဲၤခီဖျိအသးလၢ(AHACentre)တဆီန့ၣ်တမ့ၢ်ကကဲထီၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤနီၢ်နီၢ်လၢပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်အသိး,ကညီကီၢ်စဲၣ်ပူၤပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဖိတဖၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီးတမ့ၢ်တၢ်ကဲဘျူးကအိၣ်ဝဲဘၣ်အမဲၥ်ညါ,ကကဲထီၣ်တၢ်ဟံတၢ်ဘၣ်ဘျုးလၢထံရုၢ်ကီၢ်သဲးအဖီခိၣ်လီၤအဂ့ၢ်,ပှၤမၤစၢၤပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိကမံတံၥ်(CIDKP-Community for Internally Displace Karen People)ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစီၤခဲလ့ၣ်စံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲလၢ“ကၠီၣ်တဲၣ်ပဒိၣ်မ့မၤသကိးတၢ်ဒီးကီၢ်ပဂီၤဂၥ်တဲၥ်ဂီၤ(MRCS)ကရူၢ်ကရၢဒ်သိးလၢညါအသိးလီၤန့ၣ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်အိၣ်ဝဲဒီးသုးပဒိၣ်အဃိန့ၣ်တၢ်မၤစၢၤအံၤကကဲထီၣ်တၢ်ဟံန့ၢ်တၢ်ဘျူးတၢ်ဖှိၣ်လၢထံရုၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဖီခိၣ်လီၤ,အခဲအံၤကၠီၣ်တဲၣ်န့ၣ်ပတံထီၣ်ဝဲလၢ(AHACentre)လီၤ,ဒီးတၢ်လၢ(AHACentre)ခီန့ၣ်တုၤခဲအံၤမၤသကိးတၢ်ဒီးသုးပဒိၣ်လံအဃိန့ၣ်တၢ်မၤစၢၤအံၤမ့လဲၤလၢ(AHACentre)န့ၣ်တမ့ၢ်လဲၤတုၤလၢပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲနီၢ်နီၢ်တဖၣ်အအိၣ်ကသ့ဘၣ်,အိၣ်ဒၣ်တၢ်ကဟံတၢ်ဘျူးတၢ်ဖှိၣ်လၢထံရုၢ်ကီၢ်သဲးအဖီခိၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်,စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ,ကၠီၣ်တဲၣ်အတၢ်မၤစၢၤစ့ဘး(၉)ကကွဲၢ်အံၤ,တၢ်မ့ထိၣ်သတြီၤဒီး(CIDKP)တၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်,မ့ၢ်ဒၣ်ထဲတၢ်တစံးတက့ၢ်လီၤဘၣ်ဆၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲအီၤအကျိၤအကျဲမ့ၢ်ဘၣ်သၢပျၢၤန့ၣ်ကမ့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်တၢ်ဘျူးတၢ်ဖှိၣ်လၢပှၤလီၢ်အိၣ်ကဒုဖိတဖၣ်အဂီၢ်နီၢ်နီၢ်လီၤအဂ့ၢ်,အဝဲစံးအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တကတီၢ်ဃီ,အပူၤကွံၥ်လါမးရှး(၂၅)သီအနံၤအပူၤ,ကၠီၣ်တဲၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ,ပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိအဂၤ(၂၀၀၀၀)ဘျဲၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအဖီခိၣ်ဆှၢခီဖျိဝဲဆူရၤမတံတိၤနီၢ်ဂံၢ်(၂)တကပၤတဆီဆူသုးကီၣ်ကး(MRCS)ဂၥ်တဲၥ်ဂီၤကရူၢ်ကရၢဒီးသုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)သ့ၣ်တဖၣ်အစုပူၤအိၣ်ဝဲအဃိ,တၢ်မၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤတတုၤဝဲဆူပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤနီၢ်နီၢ်တဖၣ်အစုပူၤဘၣ်အိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်အသိး,လီၢ်အိၣ်ကမှံဖိ(၂၀၀၀၀)ဂၤအဂီၢ်တၢ်မၤစၢၤဆီၣ်ထွဲလၢကၠီၣ်တဲၣ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲဖဲအပူၤကွံၥ်တဖၣ်အံၤသုးကီၣ်ကးအစုတီၤဖီလၥ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဒီးသုးခိးကီၢ်ဆၢ(BGF)တဖၣ်လဲၤဟ့ၣ်နီၤလီၤဝဲလၢသုးက့(၇)တန့ခၠါ,တၢ်ကြဲၢ်ဒီးဒူယီၢ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤလၢတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါထွဲဝဲဟီၣ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်တအိၣ်ဝဲဘၣ်အသိး,တၢ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤတၢ်မၤစၢၤအဆၢကတီၢ်,သုးကီၣ်ကးကဘီယူၤဟဲမၤပျံၤမၤဖုးဝဲကမျၢၢ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
