ရၢၣ်ခၢၣ်ကီၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ကဘှါရှဲအီၤလၢစီၤနီၢ်ခိၣ်အဂီၢ် ကညီကလုာ်ပၣ်တံၣ်ဆီၣ်တခူထီၣ်၀ဲ

လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၁ သီႇ ၂၀၂၀ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

ရၢၣ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်ပူၤ တကီၢ်ခါတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ကဲထီၣ်သးတဖၣ်အံၤ ခံခီခံကပၤကဘၣ်မၤ၀ဲဒၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတ ဘျီဃီဒီး ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်အံၤ ဘှါရှဲအီၤလၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအစီၤနီၢ်ခိၣ်လိၤအဂီၢ် ကညီကလုာ်ပၣ်တံၣ် KNP ထုးထီၣ်၀ဲဒၣ်လံာ်တၢ်ပာ်သးတဘ့ၣ်ဒီး ဆီၣ်တခူထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ၦၤဘၣ်ခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါတဖၣ်ဟဲအါထီၣ်၀ဲဒၣ်အမဲာ်ညါ လၢရၢၣ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ်ဒီး ရၢၣ်ခၢၣ်သုးမုၢ်ဒိၣ် -AA အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်ဆဲးကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်အဃိ ကီၢ်စဲၣ်ပူၤကမျၢၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဖီခိၣ် ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၉ သီအနံၤန့ၣ် KNP အံၤ ဘၣ်ထုးထီၣ်၀ဲဒၣ်လံာ်တၢ်ပာ်သးတဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ

“တၢ်လၢရၢၣ်ခၢၣ်အံၤစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ပကလုာ်ဒူၣ်အစၢၤအသွဲၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢကီၢ်ပယီၤပူၤ မ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ် လၢပအိၣ်၀ဲဒၣ်တပူၤဃီလီၤအဃိ ရၢၣ်ခၢၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ပကလုာ်ဒူၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်လီၤႉ ပာ်ဒ်သိးဒီး ပကစၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ဒီး ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်လီၤဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ထုးထီၣ်၀ဲဒၣ်လံာ်တၢ်ပာ်သးအံၤ လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ဂံၢ်ဘါတခါလီၤ” အဂ့ၢ်န့ၣ် KNP ပၣ်တံၣ် နဲၣ်ရွဲၣ်(၁)မါမ့ယဲထွ့ စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်လီၤႉ

လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အဃိ ကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး သံအိၣ်၀ဲဒၣ်အဃိ ရၢၣ်ခၢၣ်ထံဖိကီၢ်ဖိလၢအလီၤဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤသကိးအ၀ဲသ့ၣ်ဒီး ခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါအကတီၢ် တၢ်ထုးထီၣ်ဃာ်၀ဲတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါတဖၣ် ဒ်သိးဒီးတၢ်ကသ့ၣ်ညါဘၣ်၀ဲတဘျီဃီကသ့အဂီၢ် က့ၤအိးထီၣ်ကဒါက့ၤ (4G internet) အကျိၤတဖၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ် လံာ်တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအပူၤ ဃ့ထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ

ရၢၣ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်ပူၤ တုၤလၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤတစု ခံခီခံကပၤတၢ်ဒုးတၢ်ဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်ဆဲးကဲထီၣ်ဒံး၀ဲဒၣ်အသိး ဖိသၣ်တဖၣ်ဃုာ်ဒီးကမျၢၢ်တဖၣ်သံ၀ဲႇ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်ႇ မ့ၣ်အူအီၣ်ဟးဂီၤ၀ဲဒၣ်ဟံၣ်ဃီတဖၣ်အမဲာ်ညါ Covid-19 တၢ်ဆါဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အံၤစ့ၢ်ကီး လၢရၢၣ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ဟဲအါထီၣ်၀ဲဒၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤႉ

ဒ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဒီးတၢ်ဂဲၤလိာ်ကွဲကိတိာ်၀ဲၤကျိၤ ထုးထီၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်အသိးန့ၣ် ဖဲလါအီကူး ၁၆ သီ တုၤလၢ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၉ သီ ဂီၤခီတစု ရၢၣ်ခၢၣ်ကီၢ်စဲၣ် ကီၢ်ဆၣ် ၁၇ ဘ့ၣ်အပူၤ တၢ်ထံၣ်န့ၢ်၀ဲၦၤဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ် Covid-19 တၢ်ဆါဃၢ်အိၣ်၀ဲခဲလၢာ် ၅၆၉ ဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါ၀ဲဒၣ်လီၤႉ

ခီဖျိလၢတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဆဲးကဲထီၣ်သးအဃိ ခံခီခံကပၤကပတုာ်ကွံာ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်ႇ က့ၤအိးထီၣ်ကဒါက့ၤ (4G internet) အကျိၤ ဃုာ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ၅ ထံၣ်အံၤ ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၉ သီအနံၤ ဖၠၣ်စိမိၤကၠိဖိစၢဖှိၣ်ကရၢဖိ သးစၢ် ၃ ဂၤလၢအလဲၤဃ့ထီၣ်၀ဲတၢ်လၢ စ့ၣ်တွ့ၤ၀့ၢ် ကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်၀ဲၤဒၢးအမဲာ်ညါအံၤစ့ၢ်ကီး ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဖီၣ်၀ဲဟဲကဲထီၣ်သးအိၣ်၀ဲအဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤႉ

စးထီၣ် ဖဲ ၂၀၁၈ နံၣ်န့ၣ် ရၢၣ်ခၢၣ်ဒီးခၠီကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်အပူၤ ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်ကဲထီၣ်အဃိ ကမျၢၢ် ၂၈၉ ဂၤ သံ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ ဖဲန့ၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ် ၦၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်၀ဲ ၆၄၁ ဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၀ သီအနံၤ Save The Children ထုးထီၣ်ပာ်ဖျါတၢ်ကစီၣ်အသိး သ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤႉ