ၦၤမိၢ်ဒၢဒီးဖိသၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်တဆဲးဘၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်အဃိဘၣ်ယိၣ်လၢတၢ်ဆါဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်ကကဲထီၣ်သး

လါယူၤ ၂၄ သီႇ ၂၀၂၂ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်

သုးဟံးန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံလၢကညီကီၢ်စဲၣ်ဒူသ၀ီတဖၣ်အပူၤန့ၣ်ၦၤမိၢ်ဒၢႇဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီဒီးဖိသၣ်တနံၣ်ဆူဖီလာ်သ့ၣ်တဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်ခီဖျိတဆဲးဘၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်အဃိဘၣ်ယိၣ်လၢတၢ်ဆါဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်ကကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်န့ၣ် ဖိသၣ်မိၢ်တဖၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ၦၤမိၢ်ဒၢတဖၣ်ကဘၣ်ဆဲး၀ဲတၢ်ခၣ်အ့ၣ်တံၢ်တၢ်ဆါ(မ့ခဲၤ)ကသံၣ်ဒီသဒၢ(၂)ဘျီအသိးမ့မ့ၢ်ဖိသၣ်လၢအိၣ်ဖျဲၣ်သီဒီးဖိသၣ်အိၣ်တနံၣ်တခီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤကဘၣ်ဆဲး၀ဲကသံၣ်ဒီသဒၢအကလုာ်ဒ်ဆူၣ်ချ့ကိတိာ်၀ဲၤကျိၤပာ်ပနီၣ်၀ဲအံၤဘၣ်ဆၣ် ၦၤအါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်တဆဲးဘၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢဒံးဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ

စီၤဖိမူလၢအိၣ်ကၠၤအ့စ့ၣ်ကၠံကီၢ်ဆၣ်ပူၤအံၤစံး၀ဲ“စးထီၣ်လၢယမါဒၢထီၣ်န့ၣ်တဆဲးဘၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်ႉခဲအံၤယဖိအိၣ်(၁၁)လါလံတုၤလၢခဲအံၤတဆဲးဘၣ်ဒံးဘၣ်ႉအါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်ၦၤမိၢ်ဒၢမ့ၢ်ဂ့ၤႇဖိသၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤတုၤလၢခဲအံၤတဆဲးဘၣ်၀ဲဒံးဘၣ်မီၤနီၤႉဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီးခီဖျိတၢ်ဆါအါအဃိဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢဖိသၣ်အဂီၢ်ဒိၣ်မးမီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်န့ၣ်လီၤႉ

ဖဲအပူၤကွံာ်လါယူၤ ၁၀ သီအနံၤန့ၣ် ကီၢ်ဆၣ်ကိးဘ့ၣ်ဒဲးအပူၤ တၢ်ဆါဟံၣ်ဒီးဒူသ၀ီဆူၣ်ချ့၀ဲၤကျိၤကသံၣ်ဒၢးဆဲးန့ၢ်၀ဲၦၤမိၢ်ဒၢဒီးဖိသၣ်တဖၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ကသံၣ်ဒၢးလၢအိၣ်လီၢ်က၀ီၤဒူသ၀ီပူၤတဖၣ်ခီဖျိကသံၣ်ကသီတၢ်ကူတၢ်လၢတအိၣ်ဘၣ်အဃိ လီၢ်က၀ီၤဖိတဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်န့ၣ်တဆဲးဘၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢဖိသၣ်မိအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ

“ဖဲယဒၢအခါန့ၣ်တဆဲးဘၣ်နီတဘျီဘၣ်ႉဖဲယဖိဘူးထီၣ်ကန့ၢ်တနံၣ်မးဆဲးဘၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢတဘျီဒံးလီၤႉဘၣ်လဲၤနါက့ယံၤႉတဘျီတခီၣ်န့ၣ်ၦၤဆဲးမးတသ့ၣ်ညါဘၣ််ႉမတၤတဂၤမးတတဲပၠး၀ဲဘၣ်ႉလၢညါန့ၣ်ၦၤဟဲဆဲးတုၤလၢသ၀ီညါမီၤနီၤႉတဲ၀ဲလၢကဆဲးန့ၢ်၀ဲလၢတၢ်ဆါဟံၣ်ႉဘၣ်လဲၤတၢ်ယံၤအဃိတဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်ႉညီနုၢ်ဘၣ်ဆဲး၀ဲ(၅)ဘျီ(၆)ဘျီန့ၣ်ခဲအံၤမးဆဲးဘၣ်ထဲတဘျီလီၤအဃိဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢဖိသၣ်အဂီၢ်မီၤနီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ်၀ီၢ်ရီလီၢ်က၀ီၤဖိနီၢ်မုၣ်မုၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်န့ၣ်လီၤႉ

သုးမီၤစိရိၤအဆူၣ်ချ့ကိတိာ်၀ဲၤကျိၤထုးထီၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲလၢၦၤဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်န့ၢ်ခံလါတုၤလၢတနံၣ်တခီန့ၣ်ဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်၀ဲအသိးကဘၣ်ဆဲး၀ဲသူၣ်ဘီ(ဘံၤ)ကသံၣ်ဒီသဒၢဒီးတၢ်ဆါလီၤဘျ့ႇဟၢဖၢလူႇပသိၣ်ညိးႇကိာ်ယုၢ်ဘိဆါႇ တၢ်ကူးဖးထီႇတၢ်ခၣ်အ့ၣ်တံၢ်တၢ်ဆါႇခိၣ်နူာ်သလီညိးႇသမူးဖိႇယပၣ်ခိၣ်နူာ်ညိးကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်အံၤဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အိၣ်၀ဲအသိးန့ၣ်လီၤႉ

ကညီကီၢ်စဲၣ်ပူၤ(CDM)ကသံၣ်သရၣ်တဂၤစံး၀ဲ“ညီနုၢ်န့ၣ်ဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်န့ၢ်ခံလါန့ၣ်စးထီၣ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၢ်လံမီၤနီၤႉမ့မ့ၢ်ၦၤမိၢ်ဒၢန့ၣ်ဘၣ်ဆဲး၀ဲ(၂)ဘျီႉကသံၣ်ဒီသဒၢအံၤအိၣ်ဟဲလၢပဒိၣ်အအိၣ်လီၤအဃိမီၤနီၤႉလၢပနီၢ်ကစၢ်တၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါကသံၣ်ဒၢးန့ၣ်တအိၣ်ဒံးဘၣ်မီၤနီၤႉဆူၣ်ချ့၀ဲၤကျိၤလၢအိၣ်ဒူပူၤသ၀ီပူၤတဖၣ်နါက့ဆဲးန့ၢ်၀ဲမီၤနီၤႉႉတဲ၀ဲလၢကသံၣ်တလၢဘၣ်ႉမ့မ့ၢ်ပ၀ဲဒၣ်ခီဒုပဂုာ်ကျဲးစၢးဒ်သိးၦၤကဆဲးဘၣ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

သုးမီၤစိရိၤအဆူၣ်ချ့ၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါလီၤ၀ဲလၢလါလၢကဟဲလါယူၤလံ ၁၀ သီအနံၤန့ၣ် ကီၢ်ဆၣ်ဒီးဆူၣ်ချ့၀ဲၤကျိၤကသံၣ်ဒၢးလၢအိၣ်သ၀ီပူၤကိးဖျၢၣ်ဒဲးန့ၣ်ကဆဲးန့ၢ်၀ဲကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိၦၤလၢတဆဲးဘၣ်ဒံးကသံၣ်ဒီသဒၢအိၣ်အါအဃိဖိသၣ်အမိၢ်တဖၣ်ဘၣ်ယိၣ်၀ဲလၢကသံၣ်တကူတလၢဘၣ်န့ၣ်လီၤႉ