လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၂ သီႇ ၂၀၂၃ နံၣ်ႇ ခ့ၣ်အဲးစံၣ်
လၢလူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်(တရံးဖိကွံ)သ၀ီအပူၤန့ၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်–ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တီခိၣ်ရိၤမဲမၤ၀ဲကညီကလုာ်မုၢ်နံၤၦဲၤထီၣ်(၇၅)၀ီတ၀ီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤမူးလၢအလီၤဘၣ်၀ဲ ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၁ သီအနံၤအံၤဒီးလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်လၢအကယၤဟဲထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ
တကီၢ်ခါထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အကတီၢ်ဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိလီၢ်က၀ီၤဖဲအံၤအပူၤၦၤသ့ၣ်ညါကညီဒီကလုာ်မုၢ်နံၤအိၣ်စှၤဒီးဒ်သိးၦၤကသ့ၣ်ညါအါဒိၣ်ထီၣ်ကညီဒီကလုာ်မုၢ်နံၤအဂ့ၢ်အကျိၤအဂီၢ်ဒီးစၢၤသွဲၣ်သီလၢကဟဲခါဆူညါတဖၣ်ကသ့ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ကဒါမူဒါအဂီၢ်တၢ်မၤ၀ဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤလီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်(လီၢ်ခၢၣ်သး)သ့ၣ်ၦၢ်၀ဲၤကျိၤခိၣ် ပဒိၣ်မါဘးထိ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ
အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“ပကလုာ်အံၤဒ်သိးကဒိးန့ၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပၢလီၤသးခွဲးယာ်န့ၣ်အခါအံၤတ၀ံၤတတဲာ်ဒံးဘၣ်ႉအဃိန့ၣ်တစိၤထီၣ်တစိၤလီၤအသိးအဲၣ်ကလုာ်ၦၤသးစၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆဲးမၤက့ၤကလုာ်ဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဖံးတၢ်မၤကိးဂၤဒဲးလီၤႉ အခဲအံၤဒ်ကလုာ်တကလုာ်အသိးန့ၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တန့ၢ်လၢလၢၦဲၤၦဲၤဒံးဘၣ်ႉအဃိန့ၣ်သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်တဖၣ်ဒ်တစိၤထီၣ်တစိၤလီၤအသိးန့ၣ်ကဘၣ်ဆဲးမၤမူဒါ”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်မၤ၀ဲကညီဒီကလုာ်မုၢ်နံၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအဆိကတၢၢ်ဘျီ၀ဲအံၤအပူၤန့ၣ် သ၀ီကရူၢ်(၃)ကရူၢ် လီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်အဂၤ(၄၀၀)ဃၣ်ဃၣ်ဟဲထီၣ်၀ဲဒီး ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်လီၢ်ခၢၣ်သး ပဒိၣ်မါဘးထိတကးဒံးဘၣ်အမဲာ်ညါ (ကီၢ်ရ့ၣ်)တၢ်ကရၢကရိဒီးတၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ၀ဲၤကျိၤခိၣ် ပဒိၣ်နီၢ်ဆှံ၀ါႇ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်(လူၢ်ပျဲၢ်)ကီၢ်ဆၣ် ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါႇ ကညီသးစၢ်ကရၢ(KYO)ႇကညီပိာ်မုၢ်ကရၢ(KWO)ႇလူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ကညီပၢၤကီၢ်သုးကရူၢ်(KNPF)ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဟဲထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ
(တရံးဖိကွံ)လီၢ်က၀ီၤသးစၢ်နီၢ်ထံဆှံဖီလၢအဟဲထီၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤမူးအံၤစံး၀ဲ“ပ၀ဲဒၣ်သးစၢ်တဖၣ်အံၤပမ့တပၣ်ဃုာ်ႇပမ့တနုာ်လီၤမၤတၢ်လၢပၦၤကလုာ်အဂီၢ်ဘၣ်ႇပမ့တနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအပူၤဘၣ်န့ၣ်တမ့ၢ်လၢပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးညီညီဘၣ်ႉတၢ်အဃိန့ၣ်ပ၀ဲသးစၢ်တဖၣ်အံၤကြၢးလၢပကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်မၤသကိးတၢ်”အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်–ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်လၢဟဲထီၣ်ကညီဒီကလုာ်မုၢ်နံၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဘျီ၀ဲအံၤအပူၤတဖၣ်စိာ်ဃုာ်၀ဲလံာ်က့ဖးလဲၢ်လၢအပၣ်ဃုာ်၀ဲတၢ်ကိးသတြီ(၄)ထံၣ်လၢအမ့ၢ်ဟ့ၣ်ကညီကီၢ်တဘျီဃီႇကညီတဘးပယီၤတဘးဒုးနဲၣ်ခဲအံၤႇပတသးလီထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဘၣ်ႇပတသးလီကလုာ်တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႉဒ်န့ၣ်အသိးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤခိၣ်နၢ်ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဆှဲပၠးလီၤ၀ဲကညီဒီကလုာ်မုၢ်နံၤဟဲကဲထီၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
ဒ်န့ၣ်အသိးကညီဒီကလုုာ်မုၢ်နံၤလၢအလီၤဘၣ်၀ဲဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၁ သီအနံၤအံၤန့ၣ် တၢ်မၤလၤကပီၤစ့ၢ်ကီး၀ဲလၢ(ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်)တၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤတၢ်လီၢ်လၢအဂၤတဖၣ်အပူၤအိၣ်၀ဲအသိး လၢကညီကီၢ်စဲၣ် ဖၣ်အၣ်၀့ၢ်ဃၢၤ(ခလီၣ်နိၣ်)သ၀ီပူၤဒီး အ့ၣ်ယၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ခီ ကၠီကိကီၢ်ဆၣ်(အနီၣ်စူၣ်)သ၀ီပူၤ အံၤစ့ၢ်ကီး တၢ်မၤ၀ဲမူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲလါဖ့ၤဘူၤအါရံၤ(၁၁)သီအနံၤန့ၣ် ကညီဖိလၢအိၣ်ကီၢ်ပယီၤဒီတဘ့ၣ်အပူၤတဖၣ်အံၤ ဆၢတဲာ်လီၤ၀ဲလၢကလဲၤထီၣ်မၤ၀ဲကညီကမျၢၢ်တၢ်ပာ်ဖျါအံၤလၢ၀့ၢ်ပူၤဒီး ဒ်တၢ်ဆၢတဲာ်အသိးဖဲ(၁၉၄၈)နံၣ် လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၁ သီအနံၤန့ၣ် ကညီဖိလၢအိၣ်ကီၢ်ပယီၤပူၤအံၤတဖၣ် လဲၤထီၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သး လၢလိၣ်ဘၣ်၀ဲကညီကီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲ(၁၉၅၃)နံၣ် လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၃ သီတုၤလၢ ၂၅ သီအနံၤန့ၣ် တၢ်မၤ၀ဲကီၢ်သူလ့ၤဒီဘ့ၣ်ခီကရဲးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်ပူၤဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤထံထၣ်စွ့ နီၣ်ဂံၢ်(၁)ကီၢ်ရ့ၣ်ခိၣ် စီၤကၠီၤအ့ ဆှၢနုာ်လီၤ၀ဲလၢလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၁ သီအနံၤန့ၣ် တၢ်ကပာ်ပနီၣ်အီၤလၢကညီဒီကလုာ်မုၢ်နံၤအံၤန့ၣ်လီၤႉ
ဘၣ်ဃးတၢ်ဆှၢနုာ်လီၤအံၤအဖီခိၣ်ထံထၣ်စွ့နီၣ်ဂံၢ်(၁)သုးတြိၤခိၣ် သုးခိၣ်ကျၢၢ်စိ ကီၢ်ထူ တူၢ်လိာ်၀ဲဒီး ခီကရဲးခၢၣ်စးတဖၣ်စ့ၢ်ကီးထီဒါ၀ဲတအိၣ်နီတဂၤဘၣ်အဃိတၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤပာ်ပနီၣ်က့ၤကညီကမျၢၢ်တၢ်ပာ်ဖျါမုၢ်နံၤ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၁ သီအံၤလၢအမ့ၢ်ကညီဒီကလုာ်မုၢ်နံၤအံၤန့ၣ်လီၤႉ
