KIC News

လါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်မၤအၢမၤသီပှၤရိၤဟ့ကၠၢၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်မၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်အကွီၢ်ဘျီၣ်(International Criminal Court-ICC)အပီၢ်ရီခိၣ်(ခါရ့ၤအ့ၣ်စဲၣ်အၤမဲၣ်ခီန်-Karim Asad Ahmad Khan)ဃ့ထီၣ်ဝဲအကွီၢ်ဘျီၣ်ဒ်သိး ကထုးထီၣ်ဝဲ(Warrant)လၢတၢ်ကဖီၣ်သုးကီၣ်ကးအခိၣ်(မ့အီၣ်လဲၣ်)တၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအကြၢးအဘၣ်လၢတၢ်ကဘၣ်မၤအီၤအဂ့ၢ်(KNU)စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအပူၤကွံၥ်လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၂၇)သီအနံၤန့ၣ်(ICC)အပီၢ်ရီခိၣ်ဃ့ထီၣ်ဝဲလၢတၢ်ကထုးထီၣ်ဝဲ(Warrant)လၢတၢ်ကဖီၣ်သုးကီၣ်ကးအခိၣ်(မ့အီၣ်လဲၣ်)တၢ်ဂ့ၢ်ဘျီဝဲအံၤအဖီခိၣ်မ့ၢ်တၢ်ဃ့ထီၣ်လၢတစဲၤခံဒံးဘၣ်အသိးမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အကြၢးအဘၣ်တခါလၢတၢ်ဘၣ်မၤအီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်(KNU)အပှၤကတိၤတၢ်ပၢပဒိၣ်စီၤကျၢၤစ့စံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. "ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်ပဝဲဒၣ်ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢလၢအပူၤကွံၥ်အနံၣ်(၁၀)ဘျဲၣ်အခါလံၤလံၤပဂုၥ်ကျဲးစၢၤတ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးသုးမီၤစိရိသ့ၣ်တဖၣ်မၤဘၣ်ဒိပှၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယၥ်မးတကးဒံးဘၣ်,ဘၣ်ထွဲဒီးသုးတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢမၤကမၣ်ဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တဲတ့ၢ်လံအနံၣ်တဖၣ်အနံၣ်ဘၣ်ဆၣ်ပှၤတကနၣ်ပတၢ်ပၥ်ဖျါသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဒီးပှၤတပၥ်ပနီၣ်ပတၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးအခဲအံၤန့ၣ်ဘၣ်ထွဲဒီး(ရိၤဟ့ကၠၢၣ်)တၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ်ဒီးတၢ်ဟံထီၣ်ဂ့ၢ်ဝီဒ်အံၤန့ၣ်ပမ့ၢ်တဲဒုတစဲၤခံဒံးဘၣ်န့ၢ်ပတဲသ့လီၤ. လၢပဂီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တခါလၢအကြၢးအဘၣ်လၢတၢ်ကဘၣ်မၤအီၤန့ၣ်ပထံၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်လီၤမီၤနီၤ." အဂ့ၢ်န့ၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ(KNU),ကရ့ၣ်နံၣ်ဒီကလုၥ်တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီပၣ်တံၣ်(KNPP),ခၠ့ဒီကလုၥ်သုးမုၢ်ဒိၣ်(CNF)ဒီးဒီကလုၥ်တၢ်ဃူးတၢ်ဖိးအပဒိၣ်(NUG)သ့ၣ်တဖၣ်ပၥ်ဖှိၣ်ထုးထီၣ်ဝဲတၢ်ပၥ်ဖျါတဘ့ၣ်လၢတူၢ်လိၥ်ဝဲ(ICC)အပီၢ်ရီခိၣ်အတၢ်ဃ့ထီၣ်လၢကထုးထီၣ်ဝဲ(Warrant)လၢတၢ်ကဖီၣ်သုးကီၣ်ကးအခိၣ်မ့အီၣ်လဲၣ်အဂီၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်ထုးထီၣ်ပၥ်ဖျါဝဲဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်အသီ(၃၀)အနံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပၥ်ဖှိၣ်ထုးထီၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါအံၤအပူၤဒ်သိးဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤကဟံန့ၢ်ဘၣ်ဝဲသုးကီၣ်ကးအခိၣ်(မ့အီၣ်လဲၣ်)လၢအမၤအၢမၤသီကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိအရ့ကန့ၢ်အဂီၢ်ဒီးပၥ်ဖျါထီၣ်ဝဲအတၢ်မၤအၢမၤသီလၢကလုၥ်ဒူၣ်ဖိအဖီခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးစံၣ်ညီၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲအရ့ဒ်ထံဂုၤကီၢ်ဂၤအတၢ်ဘျၢသဲးစးကျဲအိၣ်အသိးကန့ၢ်အဂီၢ်ကဂုၥ်ကျဲးစၢၤထုးဂံၢ်ထုးဘါ,မၤဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါပူၤအသိးပၥ်ဖျါဝဲန့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါဘၣ်ထွဲ(ICC)အပီၢ်ရီခိၣ်အတၢ်ဃ့ထီၣ်အံၤအဖီခိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢမ့ၢ်ဘၣ်ပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်အပတီၢ်မ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်ကွဲမုၥ်ပှၤန့ၣ်ပသမၢအလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်ပဒိၣ်စီၤကျၢၤစ့စံးအါထီၣ်ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်ကညီတၢ်ကရၢကရိဒ်အမ့ၢ်ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢ(KWO)တကပၤထုးထီၣ်လံၥ်တၢ်ပၥ်ဖျါဒီးဆီၣ်တခူထီၣ်ဝဲ(ICC)ပီၢ်ရီခိၣ်အတၢ်ဃ့ထီၣ်အိၣ်ဝဲအသိး(Barma Campaign UK)စ့ၢ်ကီးထုးထီၣ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဝဲဒၣ်လံၥ်တၢ်ပၥ်ဖျါအိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ် န့ၣ်လီၤ. (ICC)အပီၢ်ရီခိၣ်အတၢ်ဃ့ထီၣ်အဖီခိၣ်ကီၢ်ပယီၤအံၤတမ့ၢ်ဝဲဒၣ်(ICC)ကရူၢ်ဖိဘၣ်အဃိတၢ်ဃ့ထီၣ်ဝဲအံၤပၥ်ပနီၣ်ဝဲတသ့ဘၣ်အဂ့ၢ်သုးကီၣ်ကးတကပၤစံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးပူၤကွံၥ်အနံၣ်(၁၀)ဘျဲၣ်အဆၢကတီၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးသုးမီၤစိရိၤသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်မၤအၢမၤနးကမျၢၢ်,မၤသံမၤဝီကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးလီၤဆီဒၣ်တၢ်ကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢအတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢပၥ်ဖျါထီၣ်...

လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်(သုးက့ ၁)ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ အပူၤကွံၥ်တၢ်စူၤခါခီဖျိဃိၣ်လိၥ်ကျိထံဒိၣ်ထီၣ်အဃိ စ့ၣ်ခၠီသ၀ီလၢအိၣ် ထံကျိကၢၢ်နံၤအံၤ သ၀ီဒီတဖျၢၣ်ကမျၢၢ်ခဲလၢၥ်ဘၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲလဲၤအိၣ်လၢတၢ်လီၢ်ထီၣ်ထီအလီၢ်ဒီး တုၤလၢခဲအံၤ တက့ၤဘၣ်ဒံးလၢအဟံၣ်အဃီဘၣ်အဃိ သဂၢၢ်ဘၣ်၀ဲအိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီအဂ့ၢ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစံး၀ဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲအပူၤကွံၥ်လါအီကူးတၢ်စူၤခါအဆၢကတီၢ် ခီဖျိတၢ်စူၤတပယူၥ်ဃီဒီးဃိၣ်လိၥ်ကျိထံဒိၣ်ထီၣ်တုၤလၢကျဲမုၢ်ခိၣ်အဃိ တကီၤဘိကရူၢ် ကိတါကၠံသ၀ီဃၢၤ စ့ၣ်ခၠီသ၀ီလၢအိၣ်ဖဲထံကျိကၢၢ်နံၤအံၤ ဟံၣ်လီၤထွံကဲထီၣ်သးအမဲၥ်ညါသ၀ီဒီတဖျၢၣ် ဘၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲဆူတၢ်လီၢ်ထီၣ်ထီတုၤလၢခဲအံၤတၢ်ဆၢကတီၢ်ထီၣ်ဘးလၢ(၄)လါဃၣ်ဃၣ်လံအဂ့ၢ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤပှၤဘၣ်မူ ဘၣ်ဒါ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ. တကီၢ်ခါခဲအံၤတၢ်စူၤထံဒိၣ်ထီၣ်ထံက့ၤလီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၢ်ဖးယံၤလံဘၣ်ဆၣ်...

လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၉သီ, ၂၀၂၄နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်,ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ,သုးက့(၆)ဒူပျၥ်ယၥ်ကီၢ်ရ့ၣ်ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ရၤမတံကလံၤထံးဂီၤလ့ၤဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ,မဟါလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၂၈)သီအနံၤအပူၤ(KTLA)ကီၢ်သူလ့ၤသုးမုၢ်ဒိၣ်ဖီၣ်မူဒံးဝဲသုးကီၣ်ကးအပှၤ(၁၄)ဂၤအကျါပၣ်ဃုၥ်ဒီးအသုးဒ့ခိၣ်(၁)အဂ့ၢ်,ဟီၣ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ. သုးကီၣ်ကးအပှၤတဖၣ်အံၤဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤအဂီၢ်အဲၣ်ဒိးဖီၣ်လိၥ်စုမၤသကိးတၢ်ဒီးတၢ်ပၢၢ်ဆၢသုးပၥ်ဖှိၣ်ကရူၢ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်ဆၣ်,မ့မ့ၢ်လၢကတူၢ်ဃၣ်သးပၥ်လီၤစုကဝဲၤအဂီၢ်တခီအသးတအိၣ်ဝဲဘၣ်အဃိတၢ်ဖီၣ်မူဒံးကွံၥ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်,(KTLA)ကီၢ်သူလ့ၤသုးမုၢ်ဒိၣ်,ဟီၣ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤစံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ“သုးကီၣ်ကးအသုးဒ့ခိၣ်တဂၤအံၤ,အပူၤကွံၥ်တဲဘၣ်ဝဲပှၤကိးဖုဒဲးလၢအသါကမၤသကိးတၢ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်,ပခိးအသုတလါဝံၤတလါနါက့တပၢၢ်ထီၣ်ဘၣ်.ပသ့ၣ်ညါလၢအိၣ်ဒၣ်ထဲလၢကဟံတၢ်ဆဲးကျိးဒီးပှၤ,လၢအသုကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟးထီၣ်ဟးလီၤတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢဟီၣ်ကဝီၤအပူၤလီၤ.အဃိန့ၣ်,ပကွၢ်အတၢ်အိၣ်သးတဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်အဃိပမၢ်လိၥ်အီၤဒီးဖီၣ်တံၢ်ဃၥ်အီၤတဘျီဃီလီၤ.ဝံၤဒီးပမၢကိးလီၤအပှၤကိးဝဲတန့ၢ်အဃိ,ပခိးလဲၤဖီၣ်က့ၤလၢအပှၤလဲၤဒၢၣ်ထံဖဲ(ရွှ့ၣ်အ့မၠဲၣ်)သီခါဖၠၣ်တနီၤ.ဒီးခဲအံၤပဖီၣ်န့ၢ်(၁၄)ဂၤန့ၣ်လီၤ”အဂ့ၢ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ,ပယီၤသုးလၢတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဝဲတဖၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ(ခမရ)(၅၈၅)အပှၤလၢအိၣ်ခိးဝဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဖဲအူးကရ့ၢ်ထၣ်,ဂီၤလ့ၤဒီးဆူးကလံကျဲတြၢ်ပူၤဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအတၢ်အိၣ်ခိးလီၢ်အပူၤ,နီၢ်ဂံၢ်ခဲလၢၥ်အိၣ်ဝဲ(၂၄)ဂၤဘၣ်ဆၣ်,ခီဖျိတၢ်ဖီၣ်ကွံၥ်ဝဲ(၁၄)ဂၤဒီးတနီၤက့ၤဃ့ၢ်လီၤစှၤကွံၥ်ဝဲဆူအိးကရ့ၣ်ထၣ်သုးကလၢၤအပူၤအဃိ,တကီၢ်ခါခဲအံၤအိၣ်တ့ၢ်က့ၤထဲ(၇)ဂၤအဂ့ၢ်,အဝဲစံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်,ပယီၤသုးလၢတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဝဲတဖၣ်အံၤတကီၢ်ခါခဲအံၤတၢ်ဆှၢထီၣ်ကွံၥ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ဆူ(KTLA)လီၢ်ခၢၣ်သးဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်အစုပူၤလံဒီးမဟါတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဝဲပယီၤသုးပှၤအိၣ်ခိးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတဖၣ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံ,သုးကီၣ်ကးတကပၤအဝီၢ်လ့ၤဒုးယၤသုးကလၢၤခးလီၤစိဝဲကျိဖိကျိဖးဒိၣ်အိၣ်ဝဲအသိး,ကဘီယူၤဟဲခးလီၤစ့ၢ်ကီးတၢ်အိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,လီၢ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ,ဂီၤလ့ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤပယီၤသုးတဖၣ်အံၤတကီၢ်ခါခဲအံၤအတၢ်လီၢ်ဒ်အမ့ၢ်,ဘျၢၣ်ဒိၣ်,သ့ၣ်ဘီဘိ,လ့ဂီၤ,အူးကရ့ၣ်ထၣ်,ကနဲလ့,ထံကပျၢၤ,မီခံ,ဘယ့ၣ်နီၤကိတဖၣ်အိၣ်ဒံးဝဲဒၣ်အဂ့ၢ်,ဟီၣ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဂီၤလ့ဒုးယၤသုးကလၢၤအပူၤအံၤခမရ(၅၈၅)(၅၅၉)ဒီး(၅၅၅)တဖၣ်ပၥ်ဖှိၣ်သးအိၣ်ဆိးဝဲဒီအပှၤနီၢ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲ(၂၀၀)ဂၤအဂ့ၢ်,ဟီၣ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး,သုးကီၣ်ကးဂီၤလ့ၤဒုးယၤသုးကလၢၤအံၤဒ်အမ့ၢ်ဝဲဒုးယၤသုးကလၢၤဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်အသိး,ဒ်သိးကဆှၢဝဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီဆူအသုးကလၢၤ,အတၢ်လီၢ်တတီၤဘၣ်တတီၤအဂီၢ်,အပူၤကွံၥ်လဲၤလီၤပှ့ၤဝဲတၢ်ဆူဂီၤလ့ၤဝ့ၢ်ပူၤအိၣ်ဝဲထီဘိဒီးဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်အပူၤတၢ်ပၢၢ်ဆၢသုးပၥ်ဖှိၣ်ခိးခးအဝဲသ့ၣ်လၢကျဲၤတီၤအိၣ်ဝဲအဃိ,အပှၤသုးဖိ(၂)ဂၤသံကွံၥ်ဝဲအသိး,ခမရ(၅၈၅)အသုးရ့ၣ်ခိၣ်ဒီး အမတ(၃၁၆)အသုးရ့ၣ်ခိၣ်ခံသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဒိဒံးဘၣ်ထံးကဲထီၣ်သးအိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၉ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်(သုးက့ ၁)ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဘူၣ်ပြၢးကရူၢ်အပူၤ ခီဖျိလၢချၢၣ်ဃဲၤ(BGF) သုးကလၢၤအံၤအဃိ တုၤလၢခဲအံၤသ၀ီဖိတဖၣ်က့ၤဆူအဟံၣ်အဃီတဘူၣ်ဒံးဘၣ်,ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး အဲၣ်ဒိး၀ဲလၢတၢ်ကထုး ကွံၥ်သုးကလၢၤအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဖၣ်စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲ(၂၀၂၁)သုးဟံန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤလီၢ်ခံ ဖဲလါမးရှးအခါန့ၣ် လၢချၢၣ်ဃဲၤသ၀ီအပူၤ ပယီၤသုးဒီး(BGF)သုးပၥ်ဖှိၣ် နုၥ်လီၤဆ့ၣ်နီၤ အိၣ်၀ဲလၢသ၀ီပူၤတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်ဆီလီၤ၀ဲအသုးကလၢၤဒီးလၢအတၢ်တ့ထီၣ်သုးကလၢၤအံၤဖီခိၣ်ပၣ်ဃုၥ်၀ဲပှၤသ၀ီဖိအဟံၣ်အဃီတၢ်သူထီၣ်တစှၤန့ၢ်(၂၀)ဖျၢၣ်ဘၣ်အဃိသ၀ီဖိလၢအိၣ်သုးကလၢၤအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဘၣ်ဟးစံၣ်အိၣ်လၢဒူသ၀ီအဂၤတုၤလၢခဲအံၤ တက့ၤဘၣ်လၢအဟံၣ်အဃီန့ၢ်၀ဲ(၃)နံၣ်ဘျဲၣ်လံအဂ့ၢ်န့ သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢသုးကလၢၤအံၤအဃိသ၀ီဖိတဖၣ်ခီဖျိဘၣ်ဟးစံၣ်အိၣ်လၢပှၤဒူသ၀ီတၢ်ဆၢကတီၢ်ယံၤထီၣ်လံအဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်လၢ...

လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၈သီ, ၂၀၂၄နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်, ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်,ကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢတးကီၢ်ရ့ၣ်,အူးဖၣ်ကီၢ်ဆၣ်,နိၣ်ဖိကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤအပူၤ,တနံၤအံၤလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၂၈)သီအနံၤအပူၤမ့ၣ်အူအီၣ်ကွံၥ်ဝဲကဝီၤဒ့(၆)အပူၤ,ပှၤဒဲကဝီၤဖိအဟံၣ်(၃)ဖျၢၣ်အဂ့ၢ်,ဒဲကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ. နိၣ်ဖိကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤ,ကဝီၤဒ့(၆)အံၤဟံၣ်ခိၣ်အိၣ်ဝဲအဖျၢၣ်(၁၂၀)ဘျဲၣ်ဃၣ်ဃၣ်ဒီးတနံၤအံၤဂီၤခီ(၉)နၣ်ရံၣ်ဘျဲၣ်အဆၢကတီၢ်,တၢ်သွီလီတဲစိဂံၢ်(ပျးပီး)စးထီၣ်အူအီၣ်ဝဲအဃိမ့ၣ်အူအီၣ်ကွံၥ်ဝဲဟံၣ်(၃)ဖျၢၣ်သတူၢ်ကလၥ်အဂ့ၢ်,နိၣ်ဖိကညီဘၣ်ကီဘၣ်ဒဲကဝီၤ,အဒဲကဝီၤခိၣ်စီၤကၠီၤဝီၤစံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ“ကဲထီၣ်သးလၢကဝီၤဒ့(၆)အပူၤ,ဖဲတဂီၤအံၤ(၉)နၣ်ရံၣ်ဘျဲၣ်အဆၢကတီၢ်လီၤ.ကဲထီၣ်သးအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိလၢပျးပီးအူအီၣ်ထီၣ်အဃိလီၤ.လၢတၢ်န့ၣ်အဃိအူၣ်အီၣ်ဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲဟံၣ်(၃)ဖျၢၣ်လၢတၢ်တအိၣ်တ့ၢ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ကဝီၤဒ့(၆)အပူၤအံၤန့ၣ်ဟံၣ်အိၣ်(၁၂၀)ဘျဲၣ်.ပှၤဟံၣ်အူအီၣ်သၢဖျၢၣ်အပူၤဟံၣ်ဒူၣ်တဒူၣ်န့ၣ်,ကအိၣ်စှၤကတၢၢ်ကအိၣ်(၅)ဂၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၣ်အူအီၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ်ဟံၣ်ပူၤပှၤတအိၣ်နီတဂၤဘၣ်.”အဂ့ၢ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ,မ့ၣ်အူအီၣ်ကွံၥ်ဝဲဟံၣ်သၢဖျၢၣ်အကျါပၣ်ဃုၥ်ဒီးဒဲကဝီၤပှၤပၢၤစ့ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအဟံၣ်အဃိ,ဒဲကဝီၤကျိၣ်စ့တနီၤပၣ်ဃုၥ်ဝဲအသိး,ဟံၣ်လၢအအိၣ်ဘူး(၄)ဖျၢၣ်ဘၣ်ဟးဂီၤဝဲတဆံးတက့ၢ်အိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,နိၣ်ဖိဒဲကဝီၤခိၣ်စံးအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ,ဒဲကဝီၤဖိလၢအဟံၣ်အူအီၣ်ကွံၥ်ဝဲတဖၣ်အံၤ,ကဝီၤဒ့ခိၣ်နၢ်ဒီးဒဲကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤဂ့ၢ်ဝီၢ်အူတၢ်သူၣ်ထီၣ်ပီးလီလၢ(TBC)ဟ့ၣ်လီၤဝဲတဖၣ်အိၣ်ဝဲအဂ့ၢ်,ဒဲကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ. နိၣ်ဖိကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤအံၤ,ဒ်သိးမ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်,သုတကဲထီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်ဒဲကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲပှၤဒဲကဝီၤဖိတဖၣ်အိၣ်ဝဲထီဘိအသိး,ဒ်သိးကတြီဆၢမ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်သတူၢ်ကလၥ်အဂီၢ်ကဝီၤဒ့ကိးဘ့ၣ်ဒဲးအပူၤပၥ်လီၤဝဲဂ့ၢ်ဝီအူ(တၢ်မၤသံမ့ၣ်အူ)(မံသၣ်ပိ)တဖၣ်အိၣ်ဝဲအသိး,နဲၣ်လီၤဝဲဒဲကဝီၤဖိတဖၣ်လၢဟံၣ်ကိးဖျၢၣ်ဒဲးအပူၤဂ့ၢ်ဝီၢ်အူတၢ်မၤပံၥ်မ့ၣ်အူအဂီၢ်,ထံဘိၣ်တဖၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်အဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဒ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး,နိၣ်ဖိကညီဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤအံၤအိၣ်သူၣ်လီၤဝဲအသးဖဲ(၁၉၉၇)နံၣ်ဒီးတကီၢ်ခါခဲအံၤကဝီၤဒ့ခဲလၢၥ်အိၣ်ဝဲ(၁၇)ဘ့ၣ်ဒီး,ဒဲကဝီၤဖိအနီၢ်ဂံၢ်ဒွးခဲလၢၥ်အိၣ်ဝဲ(၉၀၀၀)ခွံကထိဘျဲၣ်အဂ့ၢ်,(KRC)ကညီဘၣ်ကီခဲကမံးတံၥ်ဒဲကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ.

လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်(သုးက့ ၁)သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ် ၀ံရီကရူၢ်အပူၤ အပူၤကွံၥ်ခီဖျိတၢ်ဒုးကဲထီၣ် ဒီးယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်အဃိ ကီးကၠးသၢကၠိလၢတၢ်ပံးဃၥ်အီၤန့ၢ်(၂)နံၣ်ဃၣ်ဃၣ်အံၤ တုၤလၢခဲအံၤ တၢ်က့ၤအိးထီၣ်ကၠိတဘူၣ်ဘၣ်မၤလိက့ၤတၢ်လၢ သီခါဖၠၣ်ဖီလၥ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးဟံန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤဖဲ(၂၀၂၂)လါမ့ၤအခါန့ၣ် လၢကီးကၠးသၢသ၀ီအပူၤ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဒီးပယီၤသုးနုၥ်လီၤဒွဲၣ်အူအီၣ်ကွံၥ်၀ဲ ပှၤကမျၢၢ်အဟံၣ်အဃီ,ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်အဃိ ပှၤသ၀ီဖိဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်၀ဲခဲလၢၥ်ဒီးတုၤလၢခဲအံၤပှၤကၠိဖိထီၣ် ကၠိတဘူၣ်လၢၤ ဘၣ်မၤလိက့ၤတၢ်လၢသီခါဖၠၣ်ဖီလၥ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဂၤ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲစံး၀ဲလၢ“ကၠိတထီၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်စးထီၣ်လၢ(၂၀၁၉)ခိ၀ံၣ်တၢ်ဆါကဲထီၣ်သးလံၤလံၤန့ၣ်.လၢကက့ၤမၤလိတၢ်အဂီၢ်ဒီး...

လါနိၣ်ဝဘ့ၢၣ် ၂၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ပၢချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤဖဲတနံၤအံၤဂီၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်ပယီၤသုးကီၣ် ကးအဒြိဟဲတ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်အဃိဘၣ်ဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်ဒီးမ့မ့ၢ်လၢပှၤအိၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်လီၢ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ်ဖဲတနံၤအံၤလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၂၆)သီအနံၤ န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးကီၣ်ကးအံၤဖဲတနံၤအံၤဂီၤခီ(၈း၀၀)နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်လၢဟဲတ့ၢ်လီၤဝဲဒြိမ့ၣ်ပိၢ်ဖဲလၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်(သူကဘံ)သဝီဃၢၤအဃိဘၣ်ဟးဂီၤဝဲတၢ်ဆါဟံၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တနီၤအသိးဖဲဆၢကတီၢ်အခါဖဲန့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်ဖဲပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟဲပၠးအသးဒီးပှၤဆါစ့ၢ်ကီးအိၣ်ဝဲဖဲတၢ်ဆါဟံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနါက့ကမျၢၢ်ဒီးပှၤဆါသ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်လၢၢ် ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပှၤကတိၤတၢ်ပၢပဒိၣ်စီၤဝါမုၢ်စံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. "မ့မ့ၢ်လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအဖီခိၣ်န့ၣ်ဒုၣ်ဒါဟဲခးလီၤဒြိမ့ၣ်ပိၢ်ဖဲဂီၤခီ(၈)နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ်ဒီးဘၣ်ဟးဂီၤဝဲဒၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်လီၤ. ဒီး ဖဲန့ၣ်န့ၣ်ကမျၢၢ်ဟဲပၠးအသးဒီးအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးပှၤဆူးပှၤဆါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနါက့ပှၤဆူးပှၤဆါသ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးခီန့ၣ်တ အိၣ်ဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိးမ့မ့ၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်ဒုဘၣ်ဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲဒၣ်တနီၤမီၤနီၤ. ဖဲဟါခီလီၤတကပၤန့ၣ်ပယီၤသုးလၢအိၣ်(နၣ်သၤကွ့)ခးစိ ဝဲကျိဖးဒိၣ်(၁၂၀မမ)တဖျၢၣ်ဒီးဘၣ်ဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲဘုလီၢ်န့ၣ်လီၤ." အဂ့ၢ်န့ၣ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ(သူကဘံ)သဝီတၢ်မၤလိကၠိစ့ၢ်ကီးအပူၤကွံၥ်ပယီၤသုးကီၣ်ကးခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်ကဲထီၣ်တ့ၢ်သးအိၣ်ဝဲအဃိတၢ်ဘၣ်ပတုၥ်ဃၥ်ကွံၥ်ဝဲတၢ်မၤလိကၠိအံၤတုၤတကီၢ်ခါခဲဒီးကၠိဖိ,ကၠိသရၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢကဆဲးသိၣ်လိ,မၤလိတၢ်အဂီၢ်ကဲထီၣ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲအဂ့ၢ်န့ၣ်သ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံၥ်လါအီကူး(၁၃)သီအနံၤန့ၣ်လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤခီဖျိသုးကီၣ်ကးခီၣ်သုးရ့ၣ်(ခလရ-၂၆၄)အပှၤသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲ တ့ၢ်လီၤဒြိမ့ၣ်ပိၢ်ဖဲ(ထံပူၤလူၢ်)သဝီပူၤအဃိဘၣ်ဟးဂီၤကွံၥ်ဝဲတၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်စ့ၢ်ကီးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၢ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါစံးဝဲန့ၣ်လီၤ.

လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၆သီ, ၂၀၂၄နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ်, ပိၥ်မုၣ်တဖၣ်ကဃုသ့ၣ်ညါမၤနၢ်ပၢၢ်အသးလၢတၢ်မၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအဂ့ၢ်အကျိၤဒီးကဂုၥ်ကျဲးစၢးမၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ကွံၥ်အသးလၢတၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအပူၤဂ့ၢ်,ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢ(KWO)ဆီၣ်တခူစံးဝဲဖဲ(၂၀၂၄)နံၣ်တၢ်မၤပတုၥ်ကွံၥ်တၢ်မၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢပိၥ်မုၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်(၁၆)သီတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ပတုၥ်တၢ်မၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢပိၥ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်အဖီခိၣ်,တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤတၢ်မၤအီၤဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၂၅)သီတုၤလၢလါဒံၣ်စဲဘၢၣ်(၁၀)သီအနံၤလၢတၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲးအဃိ,ပိၥ်မုၣ်တဖၣ်ကလဲၤမၤနၢ်ပၢၢ်အသး,တဲဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဒီးဂုၥ်ကျဲးစၢးမၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ကွံၥ်သးလၢတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအပူၤအဂ့ၢ်,ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢ,အကရၢခိၣ် နီၢ်ကညီဖီစံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ“(၁၆)သီတၢ်မၤတၢ်ပတုၥ်တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအံၤတၢ်မၤအီၤလၢကညီကီၢ်စဲၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ကိးဘ့ၣ်ဒီးဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤတဖၣ်အပူၤအဃိ,ယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲဒၣ်ပိၥ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢကလဲၤပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ်မၤနၢ်ပၢၢ်သး,သံကွၢ်သံဒိးတၢ်န့ၣ်လီၤ.ဒီး,ဒ်သိးကမၤပူၤဖျဲးထီၣ်ကွံၥ်အသးလၢတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအပူၤအဂီၢ်တဲပၠးထီၣ်သုတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢပဝဲဒီးတသ့ဖဲအသ့ပကတိၤန့ၢ်ခဲးတၢ်န့ၣ်လီၤ.”အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ,တၢ်ကပတုၥ်ကွံၥ်တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢပိၥ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်အဖီခိၣ်အဂီၢ်,ပိၥ်ခွါတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤလၢအရ့ဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဃိ,ကွဲမုၥ်ဝဲပိၥ်ခွါတဖၣ်လၢကပၣ်ဃုၥ်ပၥ်ဂီၢ်လၢ,တၢ်မၤတၢ်အၢၣ်လီၤသးလၢကပတုၥ်ကွံၥ်တၢ်မၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢပိၥ်မုၣ်အဖီခိၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤပူၤအသိး,ဒီးဆီၣ်တခူဃ့ထီၣ်ဝဲပိၥ်ခွါတဖၣ်လၢ,အသုတမၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢပိၥ်မုၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်တဂ့ၤအဂ့ၢ်,စံးအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢမၤဝဲ(၁၆)သီတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢတၢ်ပတုၥ်တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢပိၥ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်ဖီခိၣ်တနံၣ်အံၤအတၢ်ကိးတြီမ့ၢ်ဝဲ“ကသူၣ်ထီၣ်သကိးပှၤတဝၢလၢအပူၤဖျဲးဒီးသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢပိၥ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်အဂီၢ်”အဂ့ၢ်,သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအတၢ်ကိးသတြီအံၤတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဝဲဒ်သိးပိၥ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်ကအိၣ်မူဘၣ်လၢတၢ်သဘျ့,လၢအပူၤဖျဲးဒီးတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအဂီၢ်အဂ့ၢ်,ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ,ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤကညီကီၢ်စဲၣ်ဒီးဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤတဖၣ်အပူၤ,ပိၥ်မုၣ်ပိၥ်မၢၤဒီးဖိသၣ်တဖၣ်အံၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတၢ်မၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးကလုၥ်ကလုၥ်အါမံၤအကျါ,ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်ဝဲမုၣ်ခွါသွံၣ်ထံးတၢ်မၤတရီတပါအံၤအိၣ်ဝဲဒၣ်အါမးအဂ့ၢ်,ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢစံးဝဲန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢအမၤဝဲတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢပိၥ်မုၣ်အဖီခိၣ်တဖၣ်အံၤ,တနီၤတၢ်ဟံထီၣ်အရ့,ဟ့ၣ်တၢ်ကမၣ်တုၤလီၤတီၤလီၤအိၣ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတနီၤအပူၤတၢ်မၤဘံၣ်မၤဘၢ,မၤလီၤမၢ်ကွံၥ်ဝဲပှၤမၤကမၣ်တၢ်ဖိအတၢ်ကမၣ်အိၣ်ဝဲဃိ,တၢ်ကဟံထီၣ်အရ့တုၤလီၤတီၤလီၤအဂီၢ်တၢ်တၤတၢ်အိၣ်ဒံးဝဲအဂ့ၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢစံးဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ,ဒ်သိးပိၥ်မုၣ်ပိၥ်မၢၤဒီးဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ်ကအိၣ်မူဘၣ်လၢတၢ်သဘျ့,ကပူၤဖျဲးဒီးတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး,ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်တီတၢ်တြၢ်အဂီၢ်,အရ့ဒိၣ်ဝဲလၢပှၤကိးဂၤဒဲးကပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လၢကဟံထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ပှၤမၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးတဖၣ်အံၤအရ့အဂ့ၢ်,ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢစံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကီၢ်သူလ့ၤတၢ်ပၢချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤဖဲအပူၤကွံၥ်လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၁၄)သီအနံၤန့ၣ်ပယီၤသုးကီၣ်ကးခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခမရ-၅၈၉)အပှၤတဂၤဟဲပၥ်လီၤတၢ်စုကဝဲၤဃုၥ်ဒီးစုကဝဲၤပီးလီတဖၣ်ဖဲလၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်(သုးရ့ၣ်-၉)ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ခ့ၣ် အဲၣ်ယူၣ်ထုးထီၣ်ပၥ်ဖျါဝဲဖဲမဟါလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၂၆)သီအနံၤန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်(ခမရ-၅၈၉)အပှၤလၢဟဲပၥ်လီၤတၢ်စုကဝဲၤအံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ(ကၠီၤမ့အီၤ)နီၢ်ကစၢ်နီၣ်ဂံၢ်(ပစ-၁၁၀၅၉၉)ဒီး (ကၠီၤမ့အီၤ)အံၤဒ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ပၥ်လီၤပၥ်ဝဲပှၤသုးဖိလၢဟဲဟ့ၣ်လီၤအသးတၢ်မၤကျဲအိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲကဟုကယၥ်အီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပှၤကတိၤတၢ်ပၢပဒိၣ်စီၤဝါမုၢ်စံးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. "ဘၣ်ထွဲဒီး(ခမရ-၅၈၉)အသုးဖိလၢအမ့ၢ်(ကၠီၤမ့အီၤ)န့ၣ်ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ်(၁၄)သီအနံၤန့ၣ်ဟဲဟ့ၣ်လီၤအသးဃုၥ်ဒီးတၢ်စုကဝဲၤပီးလီ သ့ၣ်တဖၣ်မီၤနီၤ. ဒီးကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်ဒ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ထုးထီၣ်ပၥ်ဝဲဒၣ်သုးလၢဟဲဟ့ၣ်လီၤအသးတၢ်မၤကျဲအိၣ်အသိးန့ၣ်ပအံးထွဲကွၢ် ထွဲအီၤ,ပကဟုကယၥ်အီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ" အဂ့ၢ်စံးဘၣ်ခ့ၣ်အဲးစံၣ်-ကညီတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲၥ်ညါ(ကၠီၤမ့အီၤ)လၢအဟဲပၥ်လီၤတၢ်စုကဝဲၤတဂၤအံၤတၢ်စုကဝဲၤပီးလီလၢအဝဲဟဲဟ့ၣ်လီၤဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဒ်အမ့ၢ် MA-3(၁)ခိၣ်, ကျိဆၣ်ဒၢ(၅)ဘ့ၣ်, စုမ့ၣ်ပိၢ်(၁)ဖျၢၣ်, ၅.၅၆ချံအဖျၢၣ်(၁၅၀)သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး(ကၠီၤမ့အီၤ)လၢဟဲဟ့ၣ်လီၤပၥ် လီၤတၢ်စုကဝဲၤတဂၤအံၤ(KNLA)သုးရ့ၣ်(၉)ဃုၥ်ဒီးလၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ဟ့ၣ်လၤကပီၤဝဲကျိၣ်စ့အကလီၢ်(၂၀)ကၠးအဂ့ၢ်န့ၣ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ပၥ်ဖျါပူၤအသိးသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. (ကၠီၤမ့အီၤ)အံၤဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤလၢသုးကီၣ်ကးတၢ်ထၢကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်ကဲသုးသဲးစးတၢ်ဘျၢတဆီဒီးဟဲလီၤဘၣ်မူဒါဖဲပယီၤသုး(ခမရ-၅၈၉)သုးရ့ၣ်အပူၤ,လၢအအိၣ်ဝဲဖဲကညီဒီကလုၥ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်သုးရ့ၣ်(၉)တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤအပူၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ပဒိၣ်စီၤဝါမုၢ်စံးအါ ထီၣ်ဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. "ပကွၢ်က့ၤသုးဖိလၢအဟဲဟ့ၣ်လီၤအသးတဂၤအံၤန့ၣ်လဲၤဘၣ်ထွဲအသးဒီးသုးကီၣ်ကးထုးထီၣ်ပၥ်ဝဲကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်ကဲသုးသဲးစးအံၤမီၤနီၤ. အဝဲမ့ၢ်ဝဲပှၤယူအီၣ်ကဲၣ်ရံး(ပှၤနီသိလ့ၣ်)ဖိတဂၤဒီးလၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအဖီခိၣ်န့ၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤမီၤနီၤ. လၢတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤအဖီခိၣ်န့ၣ်တၢ်သံကွၢ်အီၤလၢနကကဲသုးဧါ,နကနုၥ်လီၤလၢဃိၥ်ပူၤဧါဒ်န့ၣ်...

လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၅ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲးစံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် (သုးက့ ၁) သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ ပယီၤသုးကျိဖးဒိၣ်အဃိ ကျူမဲသ၀ီဖိလၢအလဲၤစံၣ်အိၣ် လ့ကိပူၤတဖၣ် တကီၢ်ခဲအံၤလိၣ်ဘၣ်၀ဲအီၣ်အီအိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲကသံၣ်ကသီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဂ့ၢ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ စံး၀ဲန့ၣ်လီၤ. သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ် ကီးလၢၢ်ကရူၢ်အပူၤ သုးဟံန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤလီၢ်ခံခီဖျိပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ကဲထီၣ်သးတလီၢ်လီၢ်အဃိ ဖဲ(၂၀၂၃) လါစဲးပထ့ဘၢၣ်အခါန့ၣ် ကျူမဲသ၀ီဖိခဲလၢၥ်ဃၣ်ဃၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်လဲၤစံၣ်အိၣ်ကဒုသးလၢ လ့ကိပူၤတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ အလီၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ....